Terapistiniz sizin yerinize bu işi yapamaz; yalnızca bu süreçte sizi destekleyebilir. Terapi hedefleri, terapistimizle paylaştığımız niyetlerdir; terapistimiz de bu hedeflere ulaşmak ve ilerlememizi ölçmek için bize bir çerçeve oluşturmada yardımcı olur.

Terapideki bazı hedef türleri şunlar olabilir:

• Kaygı ya da yoğun duygularla başa çıkmak için baş etme becerileri geliştirmek
• Kaygı ve depresyonla ilişkili semptomların şiddetini azaltmak
• Özsaygıyı artırmak ve olumsuz iç konuşmayı azaltmak
• Uyku kalitesini iyileştirmek ve dinlenmeye öncelik vermek
• Karmaşık arkadaşlıklar, romantik ilişkiler ya da aile dinamikleri için yeni iletişim stratejileri öğrenmek
• Geçmiş travmalarla ilgili düşünce ve duyguları işlemek
• Ebeveynlikle ilgili soruları ve zorlukları keşfetmek
• Yeni ya da mevcut bir engeli yönetmek
• Gündelik yaşama daha fazla farkındalık ve bilinçli varoluş davet etmek
• Zararlı ya da işlevsiz davranışları değiştirmek
• Karar verme ve sınır koyma becerilerini geliştirmek
• Kim olduğunuzu, ne istediğinizi ve değerlerinizin nerede yattığını keşfetmek

Ama bu liste her şeyi kapsamaz! Hepimizin bir uzmanın desteğinden fayda görebilecek kendi zorlukları vardır ve eğer sizinkiler bu listede yoksa bu tamamen normaldir. Aynı zamanda, birden fazla hedef belirlediyseniz ve hangisinden başlamanız gerektiği konusunda bocalıyorsanız da bu doğaldır.

Terapisti Jill Daino: "Bir terapistle bu bunalmışlık hissini ve nereden başlayacağınızı nasıl sıralayacağınızı konuşmak, birbirinizi tanımaya başlarken harika bir ilk adım olabilir. Başlamak için anahtar şey, açık olmaktır; burası düşünceleriniz ve duygularınız için güvenli bir alan" ifadelerini kullandı.

Terapinin güvenli bir alan olarak benimsenmesi, hedeflerin ya da niyetlerin neden bu kadar önemli olduğunu açıklıyor. Burası sizin alanınız, sizin yatırımınız; başka kimsenin beklentisini değil, sadece kendinizinkini karşılamaya odaklanmalısınız. Bunu şöyle de düşünebilirsiniz: Terapistlerimiz, hedef belirleme kaslarımızı çalıştırırken bize anlamlı geri bildirim ve destek sunan kişisel antrenörler gibidir. Eğer terapi içinde hedef belirlemeyi pratiğe dökebilirsek, bunun dışında da hedefler koymaya daha hazırlıklı olabiliriz.

Terapide hedef nasıl belirlenir?

Diyelim ki yukarıdaki listeden birkaç fikriniz var ya da terapi sürecinde neye odaklanmak istediğinize dair kendi fikirleriniz oluştu. Bu hedefleri gerçekten nasıl belirlersiniz?

Her terapist 'hedef' kelimesini kullanmasa da, genellikle ilk seansta terapiste, sizi terapiye getiren nedenleri ve sizin için önemli olan sonuçları anlatmanız beklenir. Psikoterapist Erin Miller, ilk kez gelen danışanlarına şu soruyu sorar:

“Eğer terapi sizin için işe yararsa, bu nasıl görünürdü?” Bu soru, terapinin ideal sonucuna odaklanmaya yardımcı olur; yani, en iyi halimize biraz daha yaklaşmak için çıktığımız yolculuğa.

Hedef belirleme, terapistin yaklaşımına göre farklı şekillerde olabilir. Çünkü birçok farklı terapi türü mevcut. Ancak, eğer ihtiyaçlarınızın duyulmadığını ya da yeterince dikkate alınmadığını hissediyorsanız, başka bir terapist bulmanız gerekebilir. Aynı zamanda şunu da bir terapistle ilk görüşmeyi yapmak, kör bir randevuya çıkmak gibidir; hepsiyle uyum sağlanamayabilir ve bu tamamen normaldir.

Eğer hedefler ya da niyetler belirlemediğinizi ya da terapistinizle hedeflerinizin ortak bir şekilde anlaşılmadığını hissediyorsanız, çalıştığınız terapisti değiştirmenin yollarını araştırmak faydalı olabilir. Hedef belirlemenin ikinci ve bir o kadar önemli kısmı, bu hedeflerin ilerleme sürecinde nasıl ölçüleceğini bilmek.

Klinik psikolog Dr. Ruth L. Varkovitzky: "Danışanlarımla çalışırken onların hedeflerini sözlü olarak ifade etmelerini isterim ve bu hedefleri birlikte yazarız. Ayrıca, işler düzeliyor mu bunu nasıl anlarız, ilerlemeyi nasıl ölçmek isteriz; bunları da belirlemeye çalışırız" açıklamasında bulundu.

Yani sadece hedef belirlemekle kalmaz, aynı zamanda sizin için ilerlemenin ve 'başarının' nasıl göründüğünü de birlikte konuşursunuz. Bu ilerleme, semptomların azalması kadar basit olabilir ; yorgunluk, panik ataklar, uyku düzeni gibi fiziksel senaryolarda bu daha kolay ölçülebilir. Ancak her duygusal ve zihinsel ilerleme bu kadar kolay ölçülemez. Bu yüzden terapistinizle birlikte bir değerlendirme çerçevesi oluşturmanız önemlidir.

Uzmanlar, terapistlerimizle şu konuları konuşmamızı öneriyor:

• Daha tatmin olmuş hissetmek ne demek?
• Stresle etkili başa çıkmak nasıl olur?
• İş hayatında ya da ilişkilerimizde daha iyi bir dengeyi nasıl buluruz?

Terapideki hedefleriniz değişebilir mi?

Psikoterapist Erin Miller şöyle diyor: “Danışanlar genellikle terapiye tek bir konuya odaklanarak gelirler, ancak süreç içinde yeni hedefler ve üstesinden gelinmesi anlamlı olan farklı zorluklar keşfederler. Terapi bir yolculuktur ve bu süreçte hedefleriniz büyüdükçe, gelişip değişmelidir" ifadelerini kullandı.

Bu durum yaklaşımınız için de geçerli olabilir. Belki başlangıçta yalnızca acil bir sorunu çözmek için yardıma ihtiyacınız olduğunu düşünüyordunuz, ancak zamanla bu sorunun kökenlerine inmenin çok daha değerli olduğunu fark ettiniz.

Varkovitzky bu durumu yargılamadan ve oldukça net bir şekilde özetliyor: “Hayat bazen önceliklerimizi değiştiren durumlar karşımıza çıkarır.”

Eğer odaklanmanız gereken yer konusunda kafanız karışıksa, bazen terapide kaydolmanıza neyin sebep olduğunu hatırlamaya çalışmanız etkili olabilir. Diğer zamanlarda ise, terapistinize sadece şöyle demeyi tercih edebilirsiniz: “Sanırım hedeflerim değişiyor, bunu neden hissettiğimi ya da hangi hedefleri belirlemem gerektiğini seninle konuşmak istiyorum.”

Daino bunu şöyle açıklıyor: “Terapi bir ders gibi değildir.”

Yani bir müfredatı ya da final sınavı yoktur.

“Hayatınızda neler olup bittiğine göre ihtiyaçlarınıza ve isteklerinize bağlı olarak gelişme özgürlüğü vardır.”

Unutmayın ki, zihinsel sağlık bir süreçtir, ama bu çaba ve yatırım buna kesinlikle değer. Bazen dürüst olmak ve hedeflerinizi bir başkasıyla paylaşmak savunmasız hissettirebilir. Ancak belki de gerçek savunmasızlık, yani asıl emek, iyileşmeye ihtiyaç duyduğumuzu kendimize itiraf etmekte yatıyor. Tatmin olmuş hissetmeyi, bizi yüreklendirecek ve sorumluluklarımız konusunda bizi destekleyecek bir arkadaş, aile ve profesyonel bir ağa sahip olmayı hak ediyoruz. Çünkü bazen, hedeflerimize ulaşmak için biraz yardıma ihtiyacımız olur.

Referanslar: Emily Mcgowan. “How To Set Helpful Goals For Therapy”. Şuradan alındı: https://www.thegoodtrade.com/features/therapy-goals/. (18.06.2025).