Uzmanlar, altı saatten az süren bir gece uykusunun bile hafıza üzerinde önemli etkileri olduğuna dikkat çekiyor.

Güney Kaliforniya Üniversitesi'nden uyku tıbbı uzmanı Dr. Richard Castriotta, altı saatten az bir gece uykusunun bile ertesi gün kısa süreli hafızaya zarar verebileceğini söylüyor. Herkes uyku yoksunluğuna aynı şekilde tepki vermez, ancak genel olarak, yeterince dinlenmeden ne kadar uzun süre kalırsanız beyninizdeki yük o kadar büyük olur. Aşırı uyku yoksunluğunun, yani 24 saat veya daha uzun süre uyanık kalmanın, insanların sarhoşmuş gibi davranmasına bile neden olabileceği belirtiliyor.

Penn Medicine'de uyku uzmanı Dr. Indira Gurubhagavatula ise, "Uykusuz kalırsak, ertesi gün bazı şeyleri hatırlamakta zorlanacağımızın farkındayız, çok basit şeyler bile aklımızdan çıkabilir” diyor. Kişi dinlenirken beyin, önceki gün oluşan nöronlar arasındaki bağlantıları güçlendirir ve sentezler; bu, anıların depolanmasına yardımcı olur; bu süreç konsolidasyon olarak bilinir. Uyku alışkanlığın senin ve sağlığın hakkında neler söylüyor? yazısını okumak için tıklayınız...

Dr. Gurubhagavatula, hızlı göz hareketi uykusunun veya REM uykusunun anıları kilitlemede ve duyguları işlememize yardımcı olmada özellikle güçlü bir rol oynadığını ifade ediyor ve "Uyku pasif bir süreç değil" diye ekliyor.

Uykusuz kalınca huysuz oluyoruz

Dr. Gurubhagavatula, insanların tamamen dinlenmeden uyandıklarında genel olarak daha az uyuduklarını ve ayrıca daha az REM uykusu alabileceklerini söyledi. Ayrıca dinlenmenin son saatlerinde gerçekleşen REM uykusunun son ve en uzun periyodunu da kaçırabilirler. Bu nedenle, "bazı şeyleri hatırlayamadığınızı da fark edebilirsiniz" diyor, "Biraz daha sinirli, veya endişeli olabilirsiniz, ancak en iyi halinizde olmazsınız."

İyi uyumadıysanız, önünüzde olana tam olarak dikkat etmekte zorlanabilirsiniz, bu da daha sonra hatırlama olasılığınızı azaltır. Aynı şey duygusal olarak bunalmış, endişeli veya meşgul hissediyorsanız da geçerlidir; zihniniz tam olarak mevcut değildir. Stanford Üniversitesi'nde nöroloji profesörü Dr. Sharon Sha, bunun beynimizin kodladığı bilgi miktarını sınırlayabileceğini söyledi.

Uyku eksikliği aynı zamanda Dr. Sha'nın "geri getirme eksikliği" olarak adlandırdığı duruma da yol açabilir; bu da insanların kısa süreli anıları hatırlamak için ekstra bir dürtüye ihtiyaç duyduğu anlamına gelebilir. Belki beyniniz, uykusuz bir gecenin ardından yakın zamanda katıldığınız bir toplantının ayrıntılarını saklamıştır, ancak hafızanızı canlandırmak için bir hatırlatmaya (konuşmanın konusuna veya patronunuzun yarıda yaptığı şakaya) ihtiyacınız vardır.

Dr. Sha, kısa süreli uyku yoksunluğunun uzak anılar olarak bilinen daha derinlere yerleşmiş bilgileri etkilemediğini söyledi. Son derece yorgun olsanız bile çoğu insan, büyüdüğü sokakların adları gibi yıllardır bildikleri biyografik ayrıntıları hatırlayabilir.

Dr. Sha, çoğu insanda "uzaktan hafızanın gerçekten çok keskin olduğunu" söyledi. "Ve bu daha yeni bir bilgi ya da uyku yoksunluğu yaşadığımız zamanlar, daha fazla zorluk yaşama eğilimindeyiz."

"Uyuyamıyorum ne yapmam gerek?" sorusunu soruyorsanız uykuya dalmanızı kolaylaştıracak önerilerimiz var! İşte uyumanın yolları ve iyi uyku için yapılması gerekenler...

Az uyumak beynin ön lobunu olumsuz etkileyebilir

Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden davranışsal nörolog Dr. Michael Rosenbloom, bunun hafızanın geri getirilmesi ve yürütme işleviyle (çoklu görev yapma ve karar verme yeteneğini içeren bir dizi beceri) ilgili bir alan olduğunu söyledi.

Yaşları 38 ile 73 arasında değişen 479 binden fazla yetişkin üzerinde yapılan büyük bir araştırma, genellikle üç ila altı saat arasında uyuduklarını söyleyen kişilerin, yürütme işlevlerini ölçen bilişsel testlerde, altı ila sekiz saat arasında uyuyan kişilere göre daha kötü performans sergilediğini ortaya çıkardı. Bu testler, az önce okuduğunuz bir cümlenin içeriğini veya alışveriş listenizde olanı hatırlamak gibi, beynin az miktarda bilgiyi tutma ve kullanma yeteneğini ifade eden çalışma belleğini içeren görevleri içeriyordu.

Araştırmacılar yaş, sigara içme durumu ve bilişsel performansı öngördüğü bilinen diğer sağlık faktörlerini kontrol etti. Çalışma, üç ila altı saat arasında düzenli olarak uyuduğunu bildirenlerin bilişsel performansının, kaçırılan her ilave uyku saati ile birlikte azaldığını buldu.

Dr. Gurubhagavatula, kötü bir gecenin etkilerini dengelemek için birkaç gece kesintisiz uyku gerekebileceğini söyledi. Yaş ilerledikçe uyku yoksunluğundan kurtulmanın daha da zorlaşabileceğini ancak "hepimizin buna karşı savunmasız olduğunu" ekledi.

Kaynak: Dani Blum. "How Sleep Deprivation Can Affect Memory". Şuradan alındı: https://www.nytimes.com/2024/02/09/well/mind/sleep-memory.html. (09.02.2024).