Uyku düzeni tipi, bir uyku psikolojisi kavramıdır ve sizin sirkadiyen tipolojinizi veya aktivitelerdeki bireysel farklılıklarınız ile birlikte sabahları ve akşamları uyanıklığınızı tanımlar.

Sirkadiyen nedir?

24 saatlik zaman zarfına verilen isimdir ve vücut saatiniz anlamına gelir. Uyku psikologları, insanların doğal uyku düzenini saptayabileceklerini düşünmektedirler. Bunu kendi kendimize anlayarak da daha mutlu ve üretken bir yaşam sürebiliriz.

Bunu yapmak kulağa kolay gibi gelebilir fakat uyku konusunun son zamanlarda gerçekten büyük bir sorun haline geldiği ve her üç insandan birinin uyku eksikliği çektiği görülüyor. Birazdan bahsedeceğimiz uyku düzeni tiplerini anlamak ise işte bu noktada çok önemli.

Uyku düzeni tipleri nelerdir?

Uyku düzeni tipleri temelde dörde ayrılıyor. Her birine kolaylıkla hatırlayabileceğiniz hayvanların isimleri veriliyor. Avustralyalı uyku uzmanı Olivia Arezzolo, bunları ayılar, kurtlar, aslanlar ve yunuslar olarak ayırıyor.

Belirtilen hayvanların uyku özellikleri neler diye soracak olursanız:

Ayı tipinde olanların nüfusun yarısından fazlasını oluşturduğu düşünülüyor. Ayılar, güneş döngüsünü takip ediyorlar; doğan güneşle beraber kalkıyorlar ve akşam olmasıyla dinlenmeye geçiyorlar. Ayrıca, öğlen yemeğinden sonra genelde verimsizleşiyorlar.

Diğer taraftan kurtlar, geç kalkmayı tercih ediyorlar ve geceleri daha enerjik oluyorlar. Çoğu işletmenin geceleri kapalı olduğunu düşündüğümüzde kurt olmak pek de doğru değil gibi duruyor.

Aslanlar ise erken kalkıyor ve sabahları sıkı bir şekilde çalışıyorlar. Hızlarını öğleden sonra düşürmeye ve yatakta dinlenmeye başlayan aslanlar sahayı kurtlara bırakıyorlar.

Yunuslar ise bu kategorilerin en talihsizi. Uykularını alamayan yunuslar genellikle asabi oluyor ve öğleden sonra çalışmakta zorlanıyorlar. Arezzolo, nüfusun sadece %10'unun bu tipte olduğunu ve yunus tipindekilerin girişimcilikle ilgili olduklarını, kısa süreli dikkatle yapılabilecek işlerle ilgilendiklerini ve riskli bir zaman yönetimi anlayışları olduklarını belirtiyor. Ayrıca yunusların uykularının da çok hafif olduğunu ve uyurken beyinlerinin sadece yarısının uykuda olduğunu da ekliyor. Buna Unihemisferik Uyku adı veriliyor, yunuslar bu şekilde uyuyarak nefes almaya ve avcıları gözlemeye devam edebiliyorlar ve ayrıca uyurken tek gözleri de açık oluyor.

Kendi uyku düzeni tipinizi değiştirebilir misiniz?

Hayır fakat düzgün beslenerek, alkolü azaltarak, meditasyon yaparak ve telefonunuzla fazla vakit geçirmeyerek hangi uyku tipinde olduğunuza bağlı olmaksızın gece uykunuzu iyileştirebilirsiniz.

İngilizce aslından çeviren: Dilara Koru

Kaynak: The Guardian. Bear, wolf, lion or dolphin: how understanding your sleep type could change your life. Şuradan alındı: https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2020/oct/13/bear-wolf-lion-or-dolphin-how-understanding-your-sleep-type-could-change-your-life