Hayatınızdaki toksik insanları idare etmek en zahmetli konulardan biri. Toksik kişi ile olan ilişkinize bağlı zahmetin yoğunluğu değişkenlik gösterir. Örneğin toksik kişiniz arkadaş ya da sevgilinizse, hayatınızdaki olumsuz etkilerini azaltmak adına bu kişilerle olan etkileşiminizi sınırlandırabilir ya da sona erdirebilirsiniz. Ancak bir ebeveyniniz ya da partnerinizin ebeveyni olduğunda, ilişkiyi kolaylıkla koparma seçeneği, pek de gerçekçi değil; ya da çare değil. Bu tür durumlarda, duygusal sağlığınızı korumak adına bu ilişkileri idare etmenin etkili yollarını bulmak, son derece öncelikli bir önlemdir.

Toksik bir ebeveyniniz olup olmadığını anlamak için şu detaylara dikkat edin:

Negatif tepkiler:

Toksik ebeveynler, duygusal açıdan kontrol dışıdırlar. En küçük sorunları bile dramatize etmeye eğilimlidirler ve her müsait durumu, saldırgan, öfkeli ve yıkıcı olmak için bir neden olarak görürler.

Empati yoksunluğu:

Toksik ebeveyn, başkaları ile empati kurma becerisine sahip değildir. Her şey, onlarla ve onların ihtiyaçları ile ilgilidir; yaptıkları herhangi bir şeyin başkaları tarafından rahatsız edici, zararlı ya da acı verici olarak görülebileceğini anlayamazlar.

Aşırı kontrol:

Kişi ne denli toksikse, çevresindeki insanları o denli kontrol altında tutmaya çalışır. Seviyesiz kontrolcü ebeveyn, yetişkin çocuklarından bile makul olmayan taleplerde bulunabilir.

Aşırı eleştiri:

Çocuk ne kadar başarılı olursa olsun, toksik bir ebeveynin bu başarısını görmesini sağlayamaz. Toksik ebeveynler, kendilerini fazlasıyla yetenekli olarak lanse ederken çevrelerindeki insanları sürekli olarak eleştirir ve küçümserler.

Herkesi suçlamak:

Toksik ebeveynin sebep olduğu düzensizlik, anlaşmazlıklar ve aile faciaları, daima başkalarının suçudur. Bu ebeveynler, hiçbir problemin sorumluluğunu almazlar; ailenin geri kalanını suçlar, olayları kendi bakış açılarına göre manipüle ederler.

Toksik ebeveynleri idare etme

Toksik ebeveynlere sahip yetişkin çocukların anlamaları gereken en önemli nokta şu: Değiştirebileceğimiz yalnızca kendi davranışlarımızdır. Ebeveynlerin benimsedikleri davranışları değiştirmek ya da kontrol etmek gücüne sahip değiliz. Onlara olan tepkimizi değiştirebiliriz.

Ebeveynin toksik olduğunu ve değişime istekli olmadığını kabul etmek, kendi ihtiyaçlarımızı düşünme özgürlüğüne sahip olmaya olanak tanır. İlişkiyi, duygusal ihtiyaçlarınızı karşılayacak ve sorunu düzeltmek adına kendinizi negatif muameleye maruz bırakmaktan kaçınacak şekilde tanımlayabilecek beceriye sahibiz.

Sınırlar: Sınırlar ya da limitler belirlemeniz ve neyi kabul edip neyi kabul edemeyeceğinizi net bir şekilde tanımlamanız, çok önemli. Sınırları belirlerken net olun ve birlikte geçirdiğiniz zamanın sağlığı açısından görüşme sıklığınıza kısıtlamalar getirin.

Mekânı kontrol edin: Toksik bir ebeveynle iletişime geçilen mekânı belirlemek de sorun yaratan davranışlara sınır getirilmesinin yollarındandır. Kamuya açık bir alanda buluşmak, sınırlarınız saygı görmediğinde kalkıp gitmenize olanak tanır, alışılmış davranış biçimleri ile yönlendirilme ihtimalinin daha düşük olduğu tarafsız bir bölge yaratır.

Kişisel bakım: Kendinize karşı nazik olun. Her tatili ya da her özel günü ebeveyninizle birlikte geçirmek sorunda değilsiniz. Bunu yerine, pozitif olan, kendinizi iyi hissettiren ve sizi mevcut benliğiniz ile kabul eden insanlarla vakit geçirin. Bir terapist ya da danışmanla görüşmek de hayatınızdaki toksik ebeveynlerin etkilerini anlayabilmenize ve ilişkinin ilerleyişi açısından etkili idare yöntemleri geliştirebilmenizde yardımcı olacaktır.

Referanslar: Sherry Gaba, ''4 Signs You Are the Child of a Toxic Parent'' (2 Mart 2020) Şuradan alındı: https://www.psychologytoday.com/us/blog/addiction-and-recovery/202003/4-signs-you-are-the-child-toxic-parent