Huzursuz Bacak Sendromu (RLS) nedir?

Huzursuz Bacak Sendromu, hastanın bacaklarında hissetiği, ancak tam olarak tarif edemediği, rahatsız edici, garip bir his ve bunun sonucu olarak uykuya dalamama ile şekillenen bir sendromdur. Huzursuz Bacak Sendromu, genel olarak kronik bir şekilde bacaklarda rahatsızlık hissedilmesi olarak tanımlanır. Bu durumla mücadele edenler, farklı semptomlar tecrübe ederler; ancak RLS çoğunlukla bacakları hareket ettirmeye dair oldukça nahoş ve yoğun bir dürtü olarak ortaya çıkar. Gecenin bir yarısı, acı dolu bacak krampları ile uyanmak da yaygın bir şikâyettir. Problem genel olarak bacaklarda görülse de kafayı, kolları, üst bedeni ve vücudun diğer bölgelerini de etkileyebilir.

Huzursuz Bacak Sendromu neden olur?

RLS, sinir sistemindeki rahatsızlıklardan kaynaklanır ve aksamalar, kişinin bacaklarında ani sarsılmalara ve kontrol edilemeyen hareketlenmelere sebep olabilir. Nörolojik sorun, kişinin ağrı, gerginlik ve acı hissetmesine yol açar. Semptomlar, çoğunlukla insanlar gece uyuduklarında ya da uyumaya çalıştıklarında ortaya çıkar, tüm uyku düzenini bozar.

Huzursuz Bacak Sendromu nasıl geçer?

Huzursuz Bacak Sendromu’ndan muzdarip olduğunuzu düşünüyorsanız, romatizmal hastalıklar uzmanı, nörolog ya da bir fizyoterapist ile görüşebilirsiniz. Doğal bir yöntem denemek isteyenler için ise basit bir tarif mevcut: Bir kalıp sabun. RLS için resmen kabul gören tıbbi bir tedavi olmasa “sabun yöntemi”, birçok insanın oldukça etkili bulduğu doğal bir tedavi yöntemi olarak kabul ediliyor.

Mümkünse kokusuz, taze bir kalıp kullanın; yeni olduğu sürece hiçbir sıkıntı yok. Sabunu çarşaflarınızın arasına ya da lastikli çarşafın altına koyun ve orada bırakın. Kimileri çarşaflarını korumak için sabunu önce temiz bir çorap içerisine koymayı tercih ediyor. Her iki türlüsü de iyi; kendiniz için en iyi olan yöntemi seçebilirsiniz. Bir ay geçtikten sonra sabunun nasıl göründüğünü kontrol edin; kurumuş ve pörsümüşse, eskimiştir ve yenisi ile değiştirilmesi gerekiyordur. Ya da en üst tabakayı kazıyarak altta kalan taze tabakayı açığa çıkarabilirsiniz. Önemli olan sabunu daima taze tutmaktır; çünkü bu yöntemin sabunun kururken yaydığı iyonlar sayesinde işe yaradığına inanılıyor. Tamamen kuruduğunda, iyon salmayı bırakır ve dolayısıyla işe yaramaz hale gelir.

Sabun terapisini açıklayan, destekleyen ya da çürüten mevcut herhangi bir bilimsel çalışma olmasa da online bir araştırma dünyanın her yerinden sayısız insanın olumlu tanıklığını içeriyor. Bu insanlar, bir kalıp sabunla birlikte uyuduklarında, ağrılı bacak kramplarının ya da diğer RLS semptomlarının tamamen ya da en azından yeniden rahatça uyuyabilecekleri derecede kaybolduğunu iddia ediyor. Yaptıkları tek şey çarşaflarının altına bir kalıp sabun koymak, rahatlamak ve sabunun sihrini göstermesini beklemek.

RLS ya da farklı bacak krampı sorunlarınız varsa eğer, bu yöntemi hemen bu gece deneyin; ne de olsa kaybedeceğiniz hiçbir şey yok, ama uykuda kalite ve rahatlık kazanabilirsiniz. Ucuz, basit ve söylenene göre oldukça etkili. Bu tedavi işinize yaramasa da en azından tonla para harcamış olmayacaksınız; yeni bir yatak ya da alternatif tedavi masrafları düşünüldüğünde…

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Sultan Tarlacı, bireyin yaşam kalitesini bozan Huzursuz Bacak Sendromu’nun (HBS) ilerleyen yıllarda ciddi sorunlara yol açabileceğini söyledi.

Huzursuz Bacak Sendromu’nun (HBS), sadece yaşam konforunu bozan bir rahatsızlık değil, ilerleyen yaşlarda karşınıza ciddi sorunlarla çıkacak nörolojik temelli bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “HBS’nin genel tablosu şu şekildedir: Sıklıkla bazı kişiler geceleri yatağa yatar yatmaz kalkar, ayaklarını ovdurur hatta kalkıp leğenin içine sokar. Ya da gece evde odalar arasında volta atar durur. Genelde bu uykuya yatar yatmaz ya da hareketi sınırlayan uzun otobüs yolculukları sırasında da ortaya çıkabilir. Bazen de sinemada uzun süre sabit otururken ortaya çıkar ve kişi sinemayı bırakıp çıkmak durumunda kalır. Bu gibi kişilerin ayaklarında huzursuzluk, hareket etme isteği, uzatıp-çekme isteği gibi hisler oluşur. Bazen hasta bunu tanımlamakta da zorlanabilir. En belirgin ve baskın his ‘karşı konulamaz hareket etme isteğidir.’ Bu hareket etme isteği, yoğun olduğu zamanlar uykuya dalmayı ve uyku kalitesini ciddi şekilde etkiler. Uykusuz geceler arka arkaya eklenir” diye konuştu.

Uyku kalitesini etkiliyor

HBS’nin ilerleyen yaşlarla birlikte etkileri artan nörolojik bir hastalık olarak kişilerin karşısına çıkabileceğini ifade eden Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Kişinin hastalık öyküsü dinlenildiği zaman, genellikle akşam saatlerinde ortaya çıkan ve ilerleyen durumlarda gün içinde uzun süreli hareketsizlikten sonra bu bacak huzursuzlukları kendini gösterir. Bacakları hareket ettirmek rahatsızlığı kısmen geçirir. Bu yüzden HBS hastalarının çoğu uykuya dalmada ve uykuyu devam ettirmede güçlük yaşar. Ayrıca bu kişilerde uyku esnasında belirli aralıklarla dans eder gibi bacak hareketleri görülebilir” dedi.

Gebelik döneminde sıkça ortaya çıkıyor

Prof. Dr. Sultan Tarlacı, hastalığın nedenlerine ilişkin olarak da şu bilgileri verdi: “Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte beynin bazı bölgelerinde kandan demir alımının azalması ve dopamin adlı sinir ileticisinin etkisinde azalma sonucu HBS’nin geliştiği kabul edilir. Hastalık kadınlarda gebelik döneminde sıkça ortaya çıkmaktadır. Bu genelde demir eksikliğinden kaynaklanır. HBS olan her kadın hastaya kanda demir ölçümü yapılmalı ve demir düşük ise öncelikle yükseltilmelidir. Demir yükselmesi tek başına bile şikâyetleri geçirebilmektedir. Bazen de demir normal olsa bile demiri yüklemek veya daha da yükseltmek şikâyetlerde iyileşme sağlayabilir. Bir de aileden gelen HBS vardır ve bu genelde sürekli, yıllarca devam eden bir şikâyettir.”

Romatizma ile karıştırılabiliyor

Hastalığın tedavi edildiğini belirten Prof. Dr. Sultan Tarlacı, hastalığın romatizma ile karşılaştırıldığını belirterek “Dopamin seviyesini artıran, Parkinson hastalığı tedavisinde kullanılan ilaçlar, HBS hastalığının da tedavisinde etkilidir. Ancak hastalara bu ilaçlar verildiğinde genelde hastalar bu durumu garipsiyor. ‘Ben Parkinson hastası mıyım?’ diye soruyorlar. Oysa ki HBS’nin dünyada ilk etkili tedavisidir ve İzmirli Doktor Şevket Akpınar tarafından bu ilaçların etki ettiği ilk fark edilmiştir. Akpınar, bilim dünyasına Parkinson hastalığında kullanılan ilaçların HBS’ye çok iyi geldiğini 1985 yılında araştırmaları ile bildirdi. O günden bu yana da dünyadaki nörologlar aynı tedaviyi uyguluyor. Bu tür tedaviye yanıt vermeyen hastalar da olabilmekte ve bu hastalarda başka grup ilaçlar da kullanılıyor ancak hangi ilacın seçileceğine uzmanın karar vermesi şarttır. Genel olarak tedavi ile hem hastaların hem de hekimlerin yüzünün güldüğü bir hastalıktır. Ancak hastalar sıklıkla nöroloğa değil de romatizma sanıp başka hekimlere gittiklerinden yıllarca bu rahatsızlık yaşamak durumunda kalabilmektedirler” diye konuştu.