Yetişkin nüfusun % 15-20’sini etkileyen varis, uzun süre ayakta kalan ya da uzun süre oturarak çalışanlar için risk faktörü oluşturmaktadır. Kadınlarda, erkeklere oranla 4 kat fazla görülmektedir.

Toplardamarların genişlemesi, uzaması ve kıvrımlı hal alması olarak tanımlanan varis, 4 saatten fazla ayakta kalanlarda 3 kat daha fazla görülür. Memorial Antalya Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü’nden Op. Dr. Tamer Bakalım, varisin nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Kadınlık hormonları varis oluşumunda etkili

Bacak varisleri, yetişkin nüfusun % 15-20’sini etkiler. Kadınlarda erkeklere oranla 2-4 kat daha fazla görülürken ailesel geçiş oranı %50’den fazladır. Varis; gebelik, obezite, duruş bozuklukları, kabızlık, doğum kontrol hapları ve hormon tedavileri gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Kalıtım, riskli yaşam tarzı ve sigara kullanımı önde gelen risk faktörleri olarak gösterilmektedir. Ailesinde varis olan kişilerde bu hastalığın görülme riski 4.4 kat fazladır.

Bacakların görüntüsü bozulabilir

Hastalığın en yaygın belirtileri; bacakların görüntüsünün bozulması, uzun süre ayakta kalındığında ortaya çıkan bacak ağrısı ve bacaklarda oluşan ağırlaşma hissidir. Uzun süreli bacak varislerinde kronik ayak bileği şişliği ve bacak ülserleri gelişebilir. Uzun süre ayakta kalma ya da obezite (şişmanlık) tüm bacak varislerinin etkilerinin daha da artmasına neden olur. Varis;

• Ağrı ve dolgunluk hissine,

• Kaşıntıya,

• Ayak bileğinde şişmeye,

• Gece kramplarına,

• Kanamalara,

• Cilt değişiklikleri ve açık yaralara neden olur.

İleri safhada ameliyat gerekebilir

Varis tedavisinde amaç, yaşam kalitesini artırmaktır. Hastalık genellikle iyi huylu seyir gösterdiğinden hastaların çoğu ameliyat edilmez. Büyük varisleri olan hastalarda, kanama veya bacak ülseri gibi durumlar gelişirse, cerrahi tedavi yöntemleri uygulanır. Varise neden olan etkenler ortadan kaldırılmadıkça belli bir süre sonra hastalık tekrarlayabilir.

Varisten korunmak için;

Bol bol hareket edin. Yürüme, yüzme, bisiklet gibi sürekliliği olan hareketleri tercih edin. Yaz aylarında uzun süreli güneş banyolarından kaçının.

Bir saatten daha uzun süre oturmayın ya da ayakta kalmayın. Gün içerisinde birkaç kez bacakları yüksekte tutmaya çalışın.

Ayaklarınızla A harfi yapacak gibi topukları uzaklaştırıp, baş parmakları birleştirin. Topukları birleştirip parmakları uzaklaştırarak V harfi yapın. Topuklarınız yerde kalsın, ayaklarınızın ön kısmını yukarı kaldırın. Sonra ayaklarınızın önü yerle temastayken topuklarınızı yukarı kaldırın. Hareketlerin hepsini 10’ar kez tekrarlayın.

• Soğuk suyla bacaklara duş yaptırın. Cilde uygulanan soğuk su kanın kalbe dönüşünü hızlandıracaktır.

• Bol giysileri tercih edin.

• Topuk yüksekliği 5 cm’den fazla olan ayakkabıları giymeyin.

• Beslenmenize dikkat edin, günde en az iki litre sıvı tüketin ve sigara içmeyin.

• Varis çorabınızı düzenli giyin.

Op. Dr. Tamer Bakalım

Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü