Tarihin en ünlü kraliyet kıyafetlerinden biri: Diana’nın “intikam elbisesi”. Bu küçük siyah elbisenin dikkatleri üzerine çekmesini sağlayan sadece stili değildi.
Kraliyet uzmanı Richard Fitzwilliams ve Manchester Metropolitan Üniversitesi'nde moda anlatıları konusunda uzmanlaşmış kültür tarihçisi ve profesör Benjamin Wild, Reader's Digest dergisine “intikam elbisesi”nin hikayesini ve anlamını yorumladı.
Prenses Diana’nın intikam elbisesinin hikayesi
Prenses Diana'nın intikam elbisesi, Yunan tasarımcı Christina Stambolian tarafından tasarlanan, kraliyet ortamı için seksi ve cesur sayılabilecek bir küçük siyah elbiseydi. O zamanlar on yıldan fazla bir süredir kraliyet ailesinin bir üyesi olan Diana, dünyanın en popüler kadınlarından biriydi. İki küçük oğlu vardı ve bir buçuk yıldır ayrı yaşamalarına rağmen, hala Prens Charles ile evliydi.
Prenses Diana bu elbiseyi, Vanity Fair dergisinin 29 Haziran 1994'te Londra'daki Serpentine Gallery'de düzenlenen galasında giydi. Tam da o gece, kocası Prens Charles, İngiliz televizyonunda onu aldattığını itiraf etmişti.
Elbise ise, omuzları açık, dekolteli yakası ile dar, kısa ve seksi bir elbiseydi ve Diana gibi bir stil ikonu için bile o dönemin diğer kraliyet stili seçimlerinden ciddi bir sapma kabul edilebilirdi. Wild, elbisenin özelliklerini “Elbisenin, Diana’nın vücudunu saran ipek elbisenin asimetrik bir eteği ve eteğin arkasında provokatif bir şekilde dalgalanan, prensesin tenini ve vücudunu oldukça fazla ortaya çıkaran siyah şifon bir kuyruğu vardı. Diana, baş döndüren görünümünü tamamlamak için elbiseyi siyah külotlu çorap, yüksek topuklu ayakkabılar ve ortasında büyük bir safir bulunan çok sıralı inci gerdanlıkla tamamlıyordu.” diye sıralıyor.
Profesör Wild ve Kraliyet uzmanı Fitzwilliams'a göre, bu ikonik görünüm; Diana’nın, kendi hayatının kontrolünü ele geçirmesine yardımcı olan cesur bir tavırdı. Fitzwilliams, “Diana o gün açıkça tüm dikkatleri üzerine çekti” diyor.
Diana başlangıçta ne giymeyi planlamıştı?
Wild, "İntikam elbisesi Diana için bir zaferdi. Duygularını en dramatik şekilde dünyaya duyurdu ve anında insanların sempatisini kazandı. Charles halkla ilişkiler konusunda bilgisizdi. İnsanların o röportajdan hatırladıkları tek şey, onun zina yaptığını itiraf etmesiydi. Onun için bu, bir halkla ilişkiler felaketiydi." dedi.
Prenses Diana, hayır etkinliğine Valentino marka bir elbise giymeyi planlamıştı, ancak son anda fikrini değiştirdi. Aslında, bu haberi bir gün önce basına sızdıran, İtalyan tasarımcının kendisiydi.
Wild, “Diana bu elbiseyi üç yıl önce satın almış, ancak biraz riskli olduğunu düşündüğü için hiç giymemişti” diyor. “Bu elbise, prensesin daha önce giydiği elbiselerden, hatta tüm kraliyet mensuplarının giydiği elbiselerden çok farklıydı.”
Bu elbise kraliyet protokolünü ihlal mi etti?
Büyük olasılıkla, evet! Kraliyet ailesinin kıyafet kuralları, kadınlar için mütevazı, zarif ve kışkırtıcı olmayan tarzlar gerektirir. Elbette, kraliçe bu yazılı olmayan kuralların açıkça ihlal edilmesine ilişkin herhangi bir yorumda bulunmadı, ancak bu, kapalı kapılar ardında tartışılmadığı anlamına gelmiyor. Prenses Diana'nın giydiği intikam elbisesi, dar kesimi, düşük yakası ve kısa eteği ile kasıtlı olarak meydan okuyan ve adeta kışkırtıcı bir seçimdi. Ayrıca, siyah geleneksel olarak cenazeler için ayrılmış bir renktir, en azından İngiliz kraliyet ailesinin bir üyesiyseniz.
Ve hepsi bu kadar da değil; Diana'nın inci kolyesi başka kuralları da çiğnemişti. “Tarih boyunca inciler, üretim şekilleri nedeniyle bekaret ve saflığı simgelemiştir. Kocasının zina hakkında konuştuğu bir akşam inci takmak çok anlamlıdır,” diyor Wild. “Kraliyet ailesinin bir üyesi olarak, apolitik olmanız gerekir ve bu, kişisel görüşlerinizi de içerir. Bu elbise ve kolyeyle tam olarak hissettiklerini ifade ediyordu.”
(Görsel kaynağı: Splashnews, Shutterstock)
O dönemde halk nasıl tepki gösterdi?
Halkın çoğu ve medya, elbisenin riskli tarzına rağmen anında Prenses Diana'nın tarafını tuttu. "Bence insanlar şok oldu, ama aynı zamanda çok da sempatik bir ruh hali vardı. Herkes bu elbiseyi neden giydiğini anladı, bu anlamda onun seçiminin çok hesaplı olduğunu söyleyebiliriz,“ diyor Wild. ”İnsanlar, bu karmaşık ve bazen arkaik kraliyet kurallarını uygulamaya çalışan bir insan gördü ve aynı zamanda halk, onun bedenini ve kıyafetlerini bir mesaj vermek için kullanmayı sevdiğinin de farkındaydı. Bu, Diana'nın gizli gücü olarak görülüyordu."
İlginçtir ki, söz konusu elbise bugün genel olarak intikam elbisesi olarak bilinse de, 1994 yılında birçok farklı isimle anılıyordu. Wild, “Times gibi bazı gazeteler bu elbiseye ‘Sana göstereceğim’ elbisesi adını verdi. Diğerleri ise Diana'nın Serpentine Galerisi'nde giydiği için ‘Serpentine elbisesi’ olarak adlandırdı ancak burada daha büyük bir sembolizm de söz konusu; hepimizin anlayabileceği ve hayranlık duyabileceği bir sembolizm. Wild, “[İntikam elbisesi] giysilerimizin gücünü, bir elbiseyle kelimelerin yapabileceğinden çok daha fazlasını ifade etme gücünü gösteriyor” diyor. “Bu, halka açık bir intikam ve isyan eylemiydi. Kurumlar Diana'yı susturmaya çalışıyordu, ama o buna hayır dedi.”
Bunun ötesinde? Diana'nın intikam elbisesini ölümünden sadece üç yıl önce giydiğini unutmayalım, bu yüzden “kıyafetleriyle kendini gerçekten ifade ettiğini gördüğümüz son anlardan biriydi” diyor Wild. Bu anı tetikleyen üzüntü ve birkaç yıl sonra yaşadığı trajik ölüm, onun moda ifadesini daha da dokunaklı hale getiriyor.
İntikam elbisesi şu anda nerede?
İskoç koleksiyoncu Graeme Mackenzie, 25 Haziran 1997'de New York'ta düzenlenen bir müzayedede, Galler Prensesi'nin Paris'te bir trafik kazasında hayatını kaybetmesinden sadece iki ay önce, intikam elbisesini 74.000 dolara satın aldı. Görünüşe göre, Prens William'ın annesinin 79 elbisesini hayır amaçlı müzayedede satması fikri ona aitti. (Onun sakladığı tek bilinen elbise, şu anda oğulları William ve Harry'ye ait olan gelinlikti.)
Mackenzie, Diana'nın intikam elbisesini bugün hala elinde bulunduruyor ve medya haberlerine göre, onu bir banka kasasında güvenli bir şekilde saklıyor. Elbise, zaman zaman hayır işleri için para toplamak amacıyla halka açık etkinliklerde sergileniyor. Ayrıca, İrlanda'nın Kildare kentindeki Newbridge's Museum of Style Icons'da düzenlenen Diana: A Fashion Legacy sergisinde, prensesin ölümünün 20. yıldönümü anısına sergilendi.
Netflix'in iyi yapılmış bir kopyasıyla yetinmek zorunda kalmasına rağmen, Prenses Diana'nın intikam elbisesinin The Crown dizisinde de yer alması şaşırtıcı değil. 2024'ün sonlarında, elbise yeniden manşetlere taşındı: Diana'nın ikiz yeğenleri Lady Amelia Spencer ve Lady Eliza Spencer, Londra'daki British Fashion Awards'da merhum teyzelerinin göz alıcı görünümünü taklit ettiler.
Kaynak: Astrid Hofer. "Here’s the True Story Behind Princess Diana’s Revenge Dress" (2025) Şuradan alındı: https://www.rd.com/article/story-princess-dianas-revenge-dress/, Vanishaa Vasudhevan."Revenge dressing revolutions" https://www.grazia.my/fashion/revenge-dressing-revolutions-princess-diana-fashion/
YORUMLAR