İlk Türk kadın sanatçılar
Kadınların sahneye çıkmasının yasak olduğu günlerden, dünya çapında alınan ödüllere... Türkiye'deki ilk kadın opera sanatçısı, ressam, heykeltraş, fotoğrafçı, tiyatrocu, yönetmen kim? İlk Türk kadın sanatçıları birlikte tanıyalım.
-
Afife Jale
Müslüman Türk kadınlarının sahneye çıkmasının yasak olduğu dönemde Atatürk'ün talimatıyla sahneye çıkmasının önü açıldı. 1919 yılında tiyatro sahnesine çıkan ilk Türk kadın tiyatro sanatçısı olan Afife Jale, Emel adlı oyundaki ismi olan "Jale" nedeniyle bu isimle beraber anıldı. 1923 yılında Cumhuriyet'in ilanından sonra kadınlara tiyatro sahnesine çıkmaları için destek verdi.
1 / 15
-
Aliye Berger
"Halikarnas Balıkçısı" olarak tanınan ve Şakir Paşa'nın kardeşi olan Cevat Şakir Kabaağaçlı ve ilk kadın ressamlardan biri olan Fahrünnisa Zeid'in kardeşi olan Aliye Berger, ilk Türk gravür sanatçısıdır. Eşini kaybettikten sonra başladığı gravürde önde gelen bir sanatçı haline gelerek yurt içi ve yurt dışında sergiler açtı.
2 / 15 -
Bedia (Şekip) Muvahhit
İlk kadın tiyatro sanatçısı Bedia Muvahhit, Türk tiyatrosunun kurucularından Muhsin Ertuğrul'un teklifiyle Ateşten Gömlek adlı filmde oynadı ve böylece ilk kadın sinema oyuncularından biri oldu. Atatürk'ün teşvikiyle Cumhuriyet ile birlikte sahneye çıkan ilk müslüman Türk kadını oldu.
3 / 15 -
Cahide Sonku
Şehir Tiyatroları'nda rol alırken Muhsin Ertuğrul tarafından keşfedilerek Türkiye'nin ilk köy filminde oynayan Cahide Sonku, çekimleri esnasında yönetmenin rahatsızlanması üzerine sinema filmi Fedakar Ana'nın yönetmenliğini devraldı. Böylece Türkiye'nin ilk kadın yönetmeni oldu. Oyunculuk, yapımcılık ve yönetmenlik yaptı.
4 / 15 -
Fahrünnisa Zeyd
İlk Türk kadın ressamlardan biridir. "Halikarnas Balıkçısı" olarak tanınan ve Şakir Paşa'nın kardeşi olan Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın kız kardeşi ve ilk Türk gravür sanatçısı Aliye Berger'in ablasıdır. Ünlü seramik sanatçısı Füreya Koral, Fahrünnisa Zeid'in yeğenidir. İzzet Melih'ten ayrılıp ikinci evliliğini Emir Zeid ile yaptıktan sonra ismini Fahrelnissa Zeid olarak kullandı. Eşinin vefatından sonra oğlu Raad'ın yaşadığı şehir olan Amman'a yerleşti ve Ürdün'deki ilk kadın ressam oldu.
5 / 15 -
Füreya Koral
İlk Türk profesyonel kadın seramik sanatçısı Füreya Koral, Türkiye'de çağdaş seramiğin öncülerinden biridir. Birçok sanatçının yetiştiği Şakir Paşa ailesinden biri olarak kapsamlı bir sanat eğitimi aldı. Fahrünnisa Zeyd'in yeğenidir. Türkiye'de ilk özel seramik atölyesini kurdu. Mustafa Kemal Atatürk'ün yakın çevresinde bulundu.
6 / 15 -
Leyla Gencer
Dünya çapında saygın bir opera sanatçısı olarak yirminci yüzyılın en önemli sopranolarından biri olarak anılır. Batı ülkelerinde "La Diva Turca", "La Gencer", "La Regina" olarak ün yaptı. Devlet Sanatçısı unvanlı Gencer, yabancı devlet konuklarına verilen resitallerde en çok görev alan sanatçılardan oldu. İtalya'da Donizetti ödülü aldı. La Scala korosunun genç sanatçılar okulunda yöneticilik uluslararası yarışmalarda seçiciler kurulu üyelikleri yaptı.
7 / 15 -
Mualla Eyüboğlu
Köy Enstitüleri'nin yapımına önemli katkıları olan Mualla Eyüboğlu, Türkiye'nin ilk kadın mimarlarından biri. Sabahattin ve Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun kardeşiydi. Sanatla kolkola giden mimarlık disiplininde önemli eserlere imza attı. Rumeli Hisarı ve Topkapı Sarayı Harem Dairesi gibi birçok tarihi yapının restorasyonunda emek verdi.
8 / 15 -
Nermin Altındağ Tüfekçi
İlk Türk halk müziği solisti ve bu alandaki kadın şeftir. Konservatuvarda Türk halk müziğinin bağımsız bir eğitim dalı olarak ayrılmasından sonra bu dalı seçen ilk kişidir. Öğretim görevlisi ve danışma kurulu üyesi olarak çalıştı.
9 / 15 -
Saadet İkesus Altan
Opera sanatçısı Saadet İkesus Altan, ilk Türk kadın opera yönetmeni oldu. Almanya Devlet Operası'nda sahne alan ilk Türk oldu. Fen fakültesini bıraktıktan sonra girdiği konservatuvardan mezun olarak birçok önemli isme şan hocalığı yaptı. 50'ye yakın opera eserini çevirdi.
10 / 15 -
Sabiha Ziya Bengütaş
Türkiye'nin ilk kadın heykeltıraşı Sabiha Ziya Bengütaş, Sanayi-Nefise Mektebi'nde heykel eğitimi alan ilk kadın öğrenciydi. Bölümünü birincilikle bitiren Bengütaş, Atatürk ve İnönü heykelleri gibi birçok önemli heykele imza attı. Taksim Cumhuriyet Anıtı'nın yapımı esnasında İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica'nın yardımcılığını yaptı.
11 / 15 -
Safiye Ayla
Mustafa Kemal Atatürk'ün en beğendiği seslerden biri olan Safiye Ayla, klasik Türk musikisinin ilk kadın sanatçılarından biriydi. Yaşamı boyunca beş yüzden fazla plak doldurdu. Vefatıyla birlikte tüm servetini Türk Eğitim Vakfı'na bağışladı.
12 / 15 -
Selma Emiroğlu
Cumhuriyetin ilk kadın karikatüristi olan Selma Emiroğlu, aynı zamanda opera sanatçısı ve şan pedagoguydu. Döneminin ünlü mizah dergilerinden, Cemal Nadir'in çıkardığı Amcabey adlı dergide henüz 14 yaşındayken çizimleri yayınlandı. Doğan Kardeş Dergisi'nde karikatürcülük yapmanın yanı sıra Almanya'da şan dersleri verdi.
13 / 15 -
Semiha Berksoy
Devlet Sanatçısı unvanlı Semiha Berksoy, Türkiye'nin ilk kadın opera sanatçısıdır. İstanbul Devlet Konservatuvarı'nda eğitim aldıktan sonra devlet bursu ile Almanya'da eğitim aldı ve okulunu birincilikle bitirdi. Opera sanatçısı olmanın yanı sıra tiyatrocu ve ressamdır.
14 / 15 -
Yıldız Moran
Akademik eğitim alan ilk profesyonel fotoğraf sanatçısı olan Yıldız Moran, 1951 yılında Robert Kolej'den mezun olduktan sonra fotoğraf eğitimini İngiltere'de aldı ve burada sergiler açtı. Şair Özdemir Asaf ile evlendikten sonra fotoğrafçılığa devam etmedi.
15 / 15
YORUMLAR