"Mükemmeliyetçilik" çok sık duyduğumuz bir kelimedir ve çoğumuzun endişeli ve yetersiz hissetmesine neden olabilecek bir etiket olarak değerlendirilebilir. Psychological Bulletin dergisinde yayınlanan bir araştırma, 1989-2016 yılları arasında kendini "mükemmeliyetçi" olarak değerlendiren insanların sayısında bir artış gözlemlendiğini ortaya çıkardı.

Üç farklı mükemmeliyetçilik çeşidi olduğunu biliyor muydunuz? Kendi mükemmeliyetçilik çeşidinizi anlamak için okumaya devam edin...

Kendine odaklı mükemmeliyetçilik

Bu mükemmeliyetçilik çeşidi insanın kendisinden en iyisini beklemesiyle ilgilidir. Aile ve evlilik terapisti Emily Simonian "Bu tip mükemmeliyetçiliğin belirtilerinden bazıları, kişinin kendisine çok yüklenmesi, tükenmiş hissetmesi ya da başarılarının beklentilerinin altında kaldığını düşünmesidir" diye ifade ediyor.

Bu durum özellikle elinizden gelenin en iyisini yapmanıza rağmen bitkin hissetmenize neden olabilir. Simonian "Bu tip mükemmeliyetçilik üretkenliğin artmasına neden olabilir ancak, genellikle kendine odaklı mükemmeliyetçiler kendilerine başarılarının yeterli olmadığını söylerler. Başarılarını kutlamak yerine bunalmış ya da memmnuniyetsiz hissederler," diyor.

Nasıl başa çıkabilirsiniz?

Her şeyin fazla gelmeye başladığını hissediyorsanız, çalışmalarınız geri tepmeden önce bir adım geri çekilin. Simonian'ın önerisi ise; bunalmış hissediyorsanız hayatınızda hangi alandan geri çekilebileceğinizi ya da yardım isteyebileceğinizi belirlemek. Kişisel bakıma önem vermek, sosyal ve boş zaman aktivitelerini de kapsayan dengeli bir hayat yaşamak da yardımcı olabilir.

Daha sonrasında öz-şefkat konusuna önem vermeyi deneyebilirsiniz. Simonian'ın bu konuda önerisi, davranışlarınızla kim olduğunuzu birbirinden ayıracak cümleler kurmayı denemek. Örneğin, "Bugün spor yapmadığım için üzgünüm ancak genel olarak sağlıklık bir yaşam tarzım var. Bu nedenle bugün spor yapmamam sorun değil," demeyi deneyebilirsiniz.

Başkalarına odaklı mükemmeliyetçilik

Bu tip mükemmeliyetçilikle okulda ya da iş yerinde karşılaşmış olabilirsiniz. Simonian bu durumu "Çevredeki insanların belirli bir şekilde davranmasını beklemek ve insanlar bu beklentiyi karşılamadığında üzülmek" şeklinde tanımlamakta.

Gerçekçi olmayan beklentiler karışıklığa yol açar. Aynı zamanda, insanların sizin istediğiniz gibi davranmasını beklemek, peşin hükümlü bir ortam oluşturmanıza ve sinirlilik, memnuniyetsizlik ve psikolojik ağrıya sebep olarak iki tarafın da ilişkileri sürdürmekte zorlanmasına neden olabilir.

Nasıl başa çıkabilirsiniz?

Başkalarına odaklı mükemmeliyetçiyseniz ve bu durum ilişkilerinizi kötü etkiliyorsa daha anlayışlı olmaya çalışın. Simonian, empati yapmaya çalışmanın kilit nokta olduğunu belirtti. Örnek vermek gerekirse, partnerinizin dışarıdan eve geldiğinde ayakkabılarını hep kapının önünde bırakmasından rahatsız olduğunuzu düşünün. Bunun olası sebepleri arasında partnerinizin yorucu bir iş günü geçirmiş olması, bu durumun unutulabilir olması ya da partnerinizin sizin kadar titiz olmaması yer alabilir. Bu gayet normaldir.

Simonian'ın önerileri arasında şükretmek ve farkındalık da var. Üzerine çok gittiğiniz biri hakkında minnet duyduğunuz ne varsa bunları bir kağıda yazın. Bunların farkına varmak ve başkalarından daima çok fazla beklentide olmamak ilişkilerinizden daha çok zevk almanızı sağlayacaktır.

Sosyal mükemmeliyetçilik

İnsanların ne düşüneceği hakkında çok kafa yoruyor ya da reddedilmekten korkuyorsanız sosyal mükemmeliyetçi olabilirsiniz. Simonian, insanların ne düşündüğünü önemsemenin belirli bir dereceye kadar normal olduğunu belirtmektedir ancak, sosyal mükemmeliyetçiler başkalarının onayını alma eğilimindedir.

Sosyal mükemmeliyetçi olan insanlar genelde mükemmeliyetçiliği görünüşle bağdaştırırlar. Kendinden emin, zeki ya da çekici olarak görünmek isterler ve bu da kendilerine olan güvenlerini ve kendilerine verdikleri değeri etkiler. Diğer bir değişle, kişinin özsaygısı başkalarının onun hakkında ne düşündüğüyle bağlantılıdır.

Ne yapabilirsiniz?

Bu tarz düşüncelere kapılmamak için iç sesinizi daha pozitif olacak şekilde güçlendirebilirsiniz. Simonian güçlü taraflarınızın, pozitif özelliklerinizin ve başarılarınızın listesini yapmayı önermektedir. Böylelikle kendinizle daha çok gurur duyabilirsiniz. Eğer bunu yapmak çok zor geliyorsa nötr özelliklerinizi de listeleyebilirsiniz.

Endişelerinizin herhangi bir dayanağı olmadığını hatırlamalısınız. "Başkalarının beni yargılaması ya da iyi olmadığımı düşünmesi için bir sebep var mı?" diye düşünün. Genellikle bu tarz düşüncelerin somut bir dayanağı olmadığını fark edeceksiniz.

Toksik bir mükemmeliyetçi olduğunuzu nasıl anlarsınız? yazımızı okumak için tıklayın.

Çeviren: Dilara Koru

Referans: Huffpost. There Are 3 Types Of Perfectionism. Which Category Are You?. Şuradan alınmıştır: https://www.huffpost.com/entry/types-of-perfectionism-signs_l_6217e8dee4b0d1388f11bc52