Rahim ağzınızı nasıl kontrol edeceğinizi öğrenmek düşündüğünüzden daha kolaydır ve bu yumurtlama, erken hamilelik veya doğum gibi durumları gösterebilecek değişimleri izlemek istiyorsanız faydalı olabilir. Adet döngünüzün doğurganlık evresindeyken rahim ağzınızın görünümü ve hissi farklılık gösterir.

Bu yalnızca doktorlara ve hemşirelere öğretilen bir şey gibi gelebilir ancak öyle değildir. Rahim ağzınız yüksek, yumuşak ve açık olduğunda, yumurtlamaya yaklaşıyorsunuz demektir. Servikal mukusunuz da değişir ve çiğ yumurta akına benzer bir kıvama dönüşür. Evde rahim ağzınızı nasıl kontrol edebilirsiniz? Kontrol sırasında nelere dikkat etmeniz gerekir?

Rahim ağzınızı neden kontrol etmelisiniz?

Rahim ağzınızı kontrol etmek ve konumundaki değişiklikleri izlemek istemenizin birçok farklı nedeni olabilir. İşte yaygın nedenlerden bazıları:

Yumurtlama

Eğer hamile kalmaya çalışıyorsanız, rahim ağzınızın konumunu kontrol etmek, doğurganlık döneminizin (yani hamile kalma şansınızın en yüksek olduğu zamanın) belirlenmesine yardımcı olacak önemli bilgiler sağlayabilir. Rahim ağzınız, adet döngünüz boyunca ince değişimlerden geçer.

Erken hamilelik

Erken hamilelikte, rahim ağzınız hormonal değişiklikler ve bölgeye artan kan akışı nedeniyle değişir. Ancak, yumurtlama ve hamilelik nedeniyle meydana gelen değişiklikleri ayırt etmek zor olabilir. Bu nedenle, rahim ağzınızı kontrol etmek, hamile olup olmadığınızı kesin bir şekilde anlamanın bir yolu değildir. Erken hamilelikte, göğüs hassasiyeti, bulantı, yorgunluk ve adet gecikmesi gibi diğer belirtiler daha fark edilebilir ve güvenilirdir.

Genişleme (Dilatasyon)

Rahim ağzı, geç hamilelik ve doğum sırasında en belirgin değişikliklerini yapar. Eğer doğum sahneleri içeren filmler izlediyseniz, doktorun '10 santimetre' dediğini hatırlayabilirsiniz, işte burada rahim ağzının genişlemesinden bahsedilmektedir. Rahim ağzı doğum sırasında kısalır, incelir ve genişler. Hamileliğin başında sıkıca kapalı ve sert olan rahim ağzı, doğumda 10 santimetre genişliğinde ve tamamen açılmış (veya incelmiş) hale gelir. Bu değişiklikleri sizin fark etmeniz mümkündür.

Rahim ağzı anatomisi

Rahim ağzı, yaklaşık 3 ila 5 santimetre uzunluğunda silindirik şekilli bir dokudur. Vajinal açıklığın tam karşısında yer alır. Eğer vajinanız bir koridor ise, rahim ağzı bu koridorun sonunda bulunan kapıdır. Rahim ağzı, vajinadan rahminize giden bir yol işlevi görür. Rahim ağzının pürüzsüzlüğü ve nemliliği, yanaklarınızı kaplayan dokulara benzer. Kıvam açısından, nazikçe bastırıldığında, burun ucunuz kadar sert ya da dudaklarınız kadar yumuşak hissedilebilir.

Rahim ağzının uzunluğu ve pozisyonu, adet döngünüz, hamilelik ve hatta cinsel ilişki sırasında değişir. Doğum sırasında, rahim ağzı önemli ölçüde kısalır (incelir), bu süreç 'effacement' (incelme) olarak adlandırılır.

Rahim ağzınızı kontrol etmenin ipuçları

Rahim ağzınızı ilk, ikinci veya hatta onuncu kez kontrol ettiğinizde ne hissettiğinizi anlamanızı beklemeyin. Bu, pratik ve sabırla gelişen bir beceridir. İşte bazı ipuçları:

• Cinsel ilişki sırasında veya sonrasında rahim ağzınızın konumunu kontrol etmeyin. Rahim ağzınız, adet döngünüzün hangi aşamasında olduğunuzdan bağımsız olarak, cinsel uyarılma seviyenize göre hareket eder.

• Yeni öğrenmeye başlarken, yumurtladığınızı düşünmeseniz bile, her birkaç günde bir rahim ağzınızın konumunu kontrol etmeyi deneyin. Yumurtlamıyorken yerini bulmak daha kolaydır ve ne hissettiğiniz hakkında daha iyi bir fikriniz olur.

• Rahim ağzınızı her gün aynı saatte kontrol edin. Bunu sabah giyinirken veya duş sırasında/sonrasında yapmak iyi bir zaman olabilir.

Rahim ağzınızı kontrol etmek için adım adım talimatlar

Yumurtlama, hamilelik sırasında veya sadece merak ettiğiniz için rahim ağzınızı kontrol ediyor olsanız da, rahim ağzınızın konumunu bulmak ve bilgileri kaydetmek için atabileceğiniz adımlar vardır. Eğer gerginseniz, endişelenmeyin. Kendinize zarar vermeniz mümkün değil.

1. Ellerinizi iyice yıkayın ve gerekli önlemleri alın. Vajinal bölgeye herhangi bir enfeksiyon bulaştırmamak çok önemlidir. Eğer vajinal mantar enfeksiyonu veya başka bir vajinal sağlık sorununuz varsa, rahim ağzınızı kontrol etmeden önce enfeksiyonun geçmesini beklemelisiniz. Ayrıca, doğum yapıyorsanız ve rahim ağzınızı kontrol etmek istiyorsanız, tekrar tekrar yapılan kontrollerin bakterileri vajinaya taşıyabileceğini unutmayın, bu da istemediğiniz bir durumdur. Özellikle suyunuz gelmişse bu daha da önemlidir.

2. Rahat bir pozisyon bulun. Vücudunuzun pozisyonu, rahim ağzınıza kolayca ulaşmanızı sağlamalıdır. Bu, tuvalette oturmak, bir bacağınızı küvetin kenarına koymak veya çömelmek olabilir.

3. İşaret parmağınızı veya orta parmağınızı kullanarak parmağınızı vajinanıza doğru yavaşça, yukarıya doğru bir hareketle, ulaşabildiğiniz kadar içeri doğru kaydırın. Vajinanızı bir koridor olarak düşünürseniz, rahim ağzınız o koridorun sonunda bulunan kapıdır.

4. Rahim ağzını bulun. Vajinanız, baskıya karşı hafifçe yumuşayan süngerimsi bir his verirken, rahim ağzı sert, yuvarlak bir çukurluk gibidir. Yumurtlamaya yakın değilseniz, rahim ağzınızı kolayca bulmalısınız. Yumurtluyorsanız, rahim ağzınız vücudunuzda daha yüksek, daha yumuşak ve ulaşılması daha zor olabilir.

5. Rahim ağzı pozisyonunuzu kaydedin. Bu notları bir doğurganlık grafiğinde tutun. Ne hissettiğinizi not almak, değişimleri daha iyi anlamanızı ve takip etmenizi sağlamanın yanı sıra, doğurganlık pencerenizi tespit etmenize de yardımcı olacaktır.

Rahim ağzınızı spekülum ile incelemek

Rahim ağzınızı daha yakından görmek istiyorsanız, bunu bir spekülum, el feneri ve bir ayna veya akıllı telefon kullanarak yapabilirsiniz. Ucuz bir spekülum online olarak satın alınabilir. Her spekülum farklı şekilde çalıştığı için, talimatları dikkatlice okumalı veya jinekoloğunuzla konuşmalısınız. Aşağıdaki üç şeye dikkat etmelisiniz:

• Spekülumu açma, kilitleme ve tekrar kilidini açma işlemini birkaç kez alıştırma yapın ve ardından kendinize yerleştirmeyi deneyin.

• Yağlı olmayan su bazlı kayganlaştırıcı kullanın. Kayganlaştırıcıyı vulvanıza uygulayın ve yoğun yağ bazlı kayganlaştırıcılardan kaçının. Su bazlı kayganlaştırıcı en iyi sonucu verir.

• Spekülumu kullanmadan önce ve her kullanımdan sonra nazik sabun ve sıcak suyla yıkayın.

Kendi kendinize muayene yapabilirsiniz. Meraklı olmak sorun değil, ama nazik ve sabırlı olun. Acele etmeyin veya rahat hissetmediğiniz bir noktaya geçmeyin.

Rahim ağzınızı kontrol ederken ne aramalısınız?

Rahim ağzınızı kontrol ederken, hissetmeniz gereken birkaç değişiklik vardır. Bu sürece alıştıkça, bu değişiklikleri aramaya çalışın.

Doku yumuşaklığı

Rahim ağzının dokusu ve kıvamı da değişecektir. Östrojen, rahim ağzı dokusunu yumuşatarak en verimli olduğunuzda daha yumuşak (veya daha az sert) hissetmenizi sağlar. Yumurtlama dönemi sona erdiğinde, rahim ağzı yumuşar ve normale geri döner.

Ayrıca, yumurtlama civarında çok daha nemli hale gelir. Bu, rahim ağzı sıvılarının salgılanmasından kaynaklanır ve cinsel ilişki için ideal ortamı oluşturur. Bazı insanlar, verimli olmadığınızda rahim ağzının burun ucu gibi hissedildiğini, verimli olduğunuzda ise dudaklarınızın sertliğiyle benzer bir hissiyat verdiğini söyler.

Rahim ağzı açıklığı

Rahim ağzının dokusu ve pozisyonu değişmekle kalmaz, aynı zamanda açıklığı da değişir. Yumurtladığınızda, dış os daha açık hissedilecektir. Bu, spermatozoonların rahime daha kolay geçmesini sağlar. Açıklık çok küçüktür, sadece ince bir yarıktır. Menstruasyon öncesi ve sırasında tekrar açılır. Ancak, regl döneminde rahim ağzı vajinanın daha düşük seviyelerine yerleşir (yumurtlamadan önce olduğu gibi yukarıda değil).

Eğer rahim ağzınız her zaman biraz açık hissediliyorsa, endişelenmeyin. Özellikle doğum yaptıysanız (düşük de dahil), rahim ağzınız tam olarak kapanmayabilir. Ancak yumurtlama yaklaşırken, rahim ağzının yüksekliğindeki ve yumuşaklığındaki değişiklikleri yine de fark edebilirsiniz.

Rahim ağzı pozisyonu

Rahim ağzınızın pozisyonunun yüksek, orta veya düşük olduğunu fark etmeniz önemlidir. Yumurtlamaya yaklaştıkça, rahim ağzınız yukarıya ve geriye doğru hareket eder. Bazı durumlarda, o kadar yüksek olabilir ki, ulaşmanız mümkün olmayabilir. Yumurtlama yaklaşırken, rahim ağzınız genellikle pozisyon değiştirir ve vücutta daha yüksek bir konumda yer alır. Bunu, üreme sisteminizin cinsel ilişki ve gebe kalma için ideal pozisyonlara geçiş yapmasından dolayı yapar. Buna karşılık, yumurtlama gerçekleştiğinde ve verimli zaman geçtiğinde, rahim ağzı daha aşağıya düşer ve daha kolay ulaşılabilir hale gelir.

Bazı insanlar, rahim ağzı pozisyonunu kontrol ederek hamile olup olmadıklarını anlamaya çalışır. Maalesef, rahim ağzı pozisyonu ile hamile olup olmadığınızı öğrenmenin bir yolu değildir. Hamile olup olmadığınızı öğrenmek için gebelik testi yapmanız gerekir.

Rahim ağzı sıvısı

Rahim ağzı pozisyonunuzu kontrol ederken, rahim ağzı sıvınızı da gözlemlemeniz önemlidir. Rahim ağzınızdaki değişikliklere neden olan aynı hormonlar, rahim ağzı sıvısını da etkiler, buna ayrıca rahim ağzı sıvısı veya vajinal akıntı denir. Rahim ağzı sıvısı, üreme sisteminizin son derece önemli bir parçasıdır. Yumurtlama döneminde, rahim ağzı sıvısı sperm için besin içerir, onların hayatta kalabilmesi için daha sağlıklı bir pH dengesi sağlar ve uterus içine daha kolay geçiş yapmalarına yardımcı olur.

Yumurtlama sırasında değilseniz, rahim ağzı sıvıları daha kalın ve yapışkan olur. Bu, tıpkı burun mukozasının solunum yolunu yabancı organizmalardan koruması gibi, koruyucu bir işlev görür. Yumurtlama sırasında rahim ağzı sıvınızda meydana gelen değişiklikleri takip etmek, hamile kalmaya çalışırken en verimli günlerinizi tespit etmenize yardımcı olabilir. Birçok yumurtlama belirtisine dikkat etmek, en verimli zamanınızı tespit etmenin en iyi yoludur. Araştırmalar, verimli rahim ağzı sıvısına sahipken cinsel ilişkiye girmenin hamilelik için uygun zamanı belirlemek adına, en iyi yol olabileceğini göstermiştir.

Doğum yapmaya yakınsanız ve doğumun ne zaman başlayacağını tahmin etmeye çalışıyorsanız, rahim ağzı açılmasını kontrol etmek isteyebilirsiniz. Ancak, yukarıda belirtildiği gibi, rahim ağzındaki açılmayı kontrol ederken ekstra dikkatli olmanız önemlidir; çünkü istemeden enfeksiyonlara neden olabilecek bakterileri vücuda alabilirsiniz.

Birçok jinekolog, gebeliğin son ayında her sağlık kontrolünde rahim ağzını kontrol eder. Rahim ağzınızın nasıl değiştiğini ve bebeğin durumunu size söyleyebilirler. Bunlar doğumun yaklaştığının belirtileri gibi görünebilir, ancak aslında durum böyle değildir. Son üç hafta boyunca 3 santimetre açıklığa sahip olabilirsiniz, ancak doğum tarihiniz gelene kadar doğum başlamayabilir. Ayrıca, doğuma kadar hiç açılmayabilirsiniz ve doğum anında hızlı bir şekilde 10 santimetre açılabilirsiniz. Tüm bunların hepsi mümkündür ve doğaldır.

Kaynak: Rachel Gurevich. “Everything You Need To Know about Checking Your Cervix at Home”. Şuradan alındı: https://www.parents.com/how-to-check-your-cervix-for-pregnancy-8600907.