Çocuğunuz size en son ne zaman sıkıldığını söyledi? Bir saat önce mi? Yoksa beş dakika önce mi? Büyük ihtimalle oldukça yakın bir zamandaydı… Çoğu ebeveyn, çocuklarının can sıkıntısını çeşitli dikkat dağıtıcı şeylerle gidermede oldukça ustadır; bunlar sanat ve el işleri, yaratıcı oyunlar, video oyunları veya en sevdikleri videolar olabilir… Ancak psikiyatrist ve yazar Dr. Carl Marci, çocuklarınızın can sıkıntısını nasıl gidereceklerini öğrenmelerine izin vermenin, onlara aktivite bulmaktan çok daha faydalı olabileceğini söylüyor. Örneğin, çocuklar sıkıldıklarını söylediğinde, onlara sıkılmanın beyinleri için iyi olduğunu söyleyebilir ve sonrasında bununla nasıl başa çıkacaklarını bulmaya teşvik edebilirsiniz. Ancak burada can sıkıntısını giderecek şeyin teknoloji veya internete bağlı bir şey olmamasına dikkat etmek gerekir.

İlginizi çekebilir: Can sıkıntısına övgü

Can sıkıntısının faydaları nelerdir?

Psikiyatrist Dr. Carl Marci, çocukların sıkılmasına izin vermenin birkaç faydası olduğunu söylüyor. Bunlardan en önemlisi duygusal kontrol. Erken yaşta aşırı medya kullanımı ve ekran başında geçirilen zamanın çocukların medyayı "ruh halini düzenleyici" olarak kullanmayı öğrenmeleri olduğunu söylüyor. Sürekli olarak internete bağlı cihazlarda vakit geçiren çocuklar sıkılmamaları gerektiğini düşünürler.

Duygu düzenlemesinin anahtarı sağlıklı bir prefrontal kortekstir yani beynimizin duygularımızı yönetmemize yardımcı olan kısmıdır. Ancak cihazlara çok sık yönelmek, zamanla çocuğunuzun hayal kırıklığı, yalnızlık ve öfke gibi diğer olumsuz duyguları tolere etmesini zorlaştırabilir. Dr. Marci, beynin bu bölümünü "ya kullan ya da kaybet" dediği bir kasa benzetiyor ve çocuğun dikkatini sürekli ekranlarla dağıtarak "çocuk, beyninin duygusal kontrol için kullanılan önemli bir bölümünü geliştirme fırsatını kaçırıyor" diye açıklıyor.

Çocuklar duygularını kendi başlarına veya başkalarıyla birlikte ifade etme, oyun oynama ve diğer sağlıklı davranışlarla yönetmeyi öğrenmek yerine, duygularını görmezden gelmeyi veya ekranlarla dikkatlerini dağıtmayı öğreniyorlar.

Peki ebeveynler ne yapabilir?

Anahtar soru şu: Şimdi ne olacak? Çocuklara araba yolculuklarında ve can sıkıntısının en çok hissedildiği diğer yolculuklarda ekran vermeden önce iki kere düşünmeli miyiz?

Burada önemli nokta hem medya kullanımının niceliğini hem de niteliğini dengelemektir. Ekran ile bir gün çok fazla vakit geçirdiyse diğer günler bu süreyi azaltarak bir denge oluşturmak ve çocuğunuz sıkıldığında, ekranlara ihtiyaç duymadan bu sıkıntıyı nasıl giderebileceğini düşünmesini sağlamak önemlidir. Burada amaç olumsuz duygulara karşı daha sağlıklı tepkiler geliştirmek ve çocukların beynin öz kontrolle ilgili önemli bir bölümü olan prefrontal korteksi kullanmalarını sağlamaktır.

Referanslar

Natasha Hinde. “Yes Really, Let Your Kids Be Bored – It's Good For Them”. Şuradan alındı: https://www.huffingtonpost.co.uk/entry/why-letting-children-get-bored-can-be-positiv_uk_6793a94ae4b079c7de727944 (25.01.2025).