Sıklıkla kanser tedavisi görenlerin ve Parkinson gibi nörolojik rahatsızlıkları bulunan kişilerin faydalandığını bildiğimiz CBD, psikolojik bozukluklar da dahil olmak üzere aslında birçok hastalığın tedavisinde destekleyici olarak kullanılabilen bir takviye olarak dikkat çekiyor.

CBD nedir?

CBD (Kannabidiol) yağı, kenevir bitkisinden (Cannabis sativa) elde edilen bir kimyasal bileşendir. Vücudumuzdaki endokanabinoid sistemde bulunan nöroreseptörlere bağlanarak hücreler arası iletişimi güçlendiren CBD; hareketimizi, modumuzu, homeostaz işlevini ve bağışıklık sistemini düzenlemeye yardımcı olan bir bileşen olarak işlev görür. CBD, 100’den fazla kimyasal bileşen içeren kenevir bitkisinin diğer bileşeni olan THC (tetrahidrokannabinol) gibi keyif verici ve psikoaktif etkiye sahip değildir. 2020 yılında SingleCare tarafından yapılan araştırmada, her üç Amerikalıdan birinin düzenli olarak CBD kullandığı veya bir defa da olsa denediği, kullananların %68’inin ise CBD’yi etkili bulduğu açıklanmıştı.

CBD kullanımı yasak mı?

THC ülkemizde narkotik içerik olarak kabul ediliyor ve kullanımı yasak. CBD’nin ise reçete ile kullanımı yasal sayılıyor. Türkiye’de endüstriyel kenevir, THC seviyesi belirli bir oranın altında (%1 ile %3 arasında) olduğu sürece uygun şekilde lisanslanabiliyor ve belirli şehirlerde yasal olarak yetiştirilebiliyor. THC miktarı düşük olan endüstriyel kenevir bitkisi, %20’ye kadar kannabidiol (CBD) içeriğine sahip olabilir ve yetiştirilirken bazı özel süreçlerden geçirilerek bu oran çok daha yüksek seviyelere çıkarılabilir.

Kenevir yağı ile CBD aynı şey mi?

Kenevir yağı (ya da kenevir tohumu yağı), kenevir tohumlarının soğuk sıkım yöntemi ile sıkılmasıyla elde edilen bir sabit yağdır. Cilt ve saç bakımında kullanılabilen, besinlerle birlkte tüketilebilen, Omega-3 ve Omega-6 bakımından çok zengin ve besleyici bir yağ olan kenevir yağı, içeriğinde CBD ya da THC bulundurmaz. CBD yağı ise, kenevir bitkisinin sap, yaprak ve çiçeklerinden elde edilen kannabidiol bileşeninin hindistan cevizi yağı ya da kenevir tohumu yağı gibi sabit yağlarla karıştırılması sonucu elde edilen bir karışımdır. Ülkemizde yasal olan ve reçeteli olarak kullanılabilen CBD yağlarında %2 ya da daha az oranda CBD bileşeni bulunur.

CBD yağının faydaları nelerdir?

Tıbbi ve endüstriyel kenevir bitkisi üzerinde yapılan ve içeriğinin sağlık üzerindeki faydalarını gösteren araştırmaların sayısı artıyor:

1- Depresyon ve anksiyete semptomları

Depresyon ve kaygı bozukluğu gibi mental rahatsızlıklar, genel sağlığı da olumsuz yönde etkileyebiliyor. Bu rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan medikal ilaçların ise yaygın olarak görülen baş dönmesi, cinsel fonksiyonlarda azalma, ajitasyon ve benzeri yan etkilere neden olabildiği biliniyor. CBD yağının bu tür hastalıkların semptomlarını azaltmada etkili olduğunu gösteren birçok araştırma yayınlandı.

Brezilya’da yapılan bir araştırmada, 300 mg CBD kullanımının anksiyete belirtilerini önemli ölçüde azalttığı görüldü. Başka bir araştırmada ise, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) yaşayan çocuklarda görülen uykusuzluk ve kaygı bozukluğu semptomları üzerinde etkili olduğu bulundu. Yetişkinlerde görülen TSSB’de ise CBD kullanımının kabuslar da dahil birçok semptomu azaltabildiğini gösteren araştırmalar da mevcut.

2- Kronik ağrı şikayetleri

Cannabis bitkisinin ağrılı şikayetlerde etkili bir şekilde kullanıldığını gösteren kanıtlar M.Ö. 2900 yılına kadar uzanıyor. Son yıllarda yapılan araştırmalar da CBD kullanımının ağrılar üzerinde olumlu etkisini doğruluyor. Vücuttaki uyku, iştah, ağrı hissi ve bağışıklık sistemi yanıtları gibi çeşitli işlevlerin düzenlenmesinde rol oynayan endokannabinoid sistem, CBD alımı ile doğrudan uyarılabiliyor. Endokannabinoid reseptör aktivitesini olumlu yönde etkileyen CBD, nörotransmitterlerle etkileşime girerek vücuttaki iltihabın azaltılmasını sağlayarak kronik ağrı üzerinde etkili oluyor.

3- Kansere ve kanser tedavisine bağlı şikayetler

Pankreas kanserine odaklanan çalışmaların 2019 tarihli bir incelemesi, kanabinoidlerin tümör büyümesini yavaşlatmaya, tümör istilasını azaltmaya ve tümör hücresi ölümünü tetiklemeye yardımcı olabileceğini buldu. Çalışmanın yazarları farklı formülasyonların, dozajların ve CBD’nin nasıl uygulandığına ilişkin daha fazla araştırma yapılması gerektiğinin de altını çizdi. 2019 yılında yapılan bir başka araştırmada, CBD'nin hücre ölümünü tetikleyebileceği ve glioblastoma hücrelerini radyasyona karşı daha duyarlı hale getirebileceği, ancak sağlıklı hücreler üzerinde hiçbir etkisi olmadığı görüldü. 2014 yılında yapılan bir çalışmada CBD’nin kolorektal kanser hücrelerinin yayılmasını engelleyebileceği görüldü.

2010’da yapılan araştırmada, metastatik meme kanserinin klinik öncesi modellerinde CBD'nin etkinliği kanıtlanmıştı. Çalışmada, CBD'nin meme kanseri hücre çoğalmasını ve istilasını önemli ölçüde azalttığını bulundu. CBD’nin vücuttaki enflamasyonu ve anksiyete belirtilerini azalttığını gösteren araştırmaları değerlendiren uzmanlar, CBD yağı kullanımının kanser tedavisi olarak uygulanan kemoterapi ve radyasyon gibi işlemlerin çeşitli yan etkilerine karşı da etkili olabileceğini açıklıyor.

4- Opioid bağımlılığı

Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan farklı araştırmalarla kanıtlandığı üzere, CBD yağı opioid bağımlılığı olan kişilerde de çeşitli faydalar sağlayabiliyor. Yapılan bir araştırmada, düzenli olarak CBD takviyesi kullanan eroin bağımlısı kişilerin yoksunluk, yoksunluğa bağlı kaygı, çarpıntı ve yüksek kortizol seviyelerine bağlı aşırı stres gibi belirtilerinde azalma görüldü.

Referanslar:

Lauren Silva. "9 Science-Backed Benefits Of CBD Oil". Şuradan alındı: https://www.forbes.com/health/body/cbd-oil-benefits/ (29.06.2021).

Jillian Kubala. "6 Health Benefits of CBD Oil — and a Look at Side Effects". Şuradan alındı: https://www.healthline.com/nutrition/cbd-oil-benefits (26.11.2021).