Uyku sağlığı ile ilgili yapılan araştırmalara bir yenisi eklendi ve anlaşılan, gündüz kestirmeleri ile kaçırdığımız gece uykusunu telafi etmemiz mümkün olamıyor.

Sleep Dergisi’nde yayınlanan araştırmada, gece yeterince uyuyamamanın ya da hiç uyumamış olmanın bilişsel bozulma üzerinde herhangi bir etkisi olup olmadığı ve gündüz yapılan kısa şekerlemelerin bunu telafi edip etmeyeceğini anlamaya yönelik çalışmalar yapıldı. Çalışmada, üniversite öğrencisi 275 katılımcıdan bilişsel bir testi tamamlama görevi verildi ve katılımcıların bir kısmının eve gidip her zamanki gibi uyuması istenirken, diğer grubun laboratuvarda kalmaları istendi.

Laboratuvarda kalanlar da ayrıca iki gruba ayrıldı. Bir grubun 30 veya 60 dakikalık bir şekerleme yapmasına izin verilirken, diğer grubun uyumasına izin verilmedi. Ertesi sabah, herkesten bir önceki gün tamamladıkları bilişsel görevi tekrarlamaları istendi.

Michigan State Üniversitesi'nin Uyku ve Öğrenme Laboratuvarı direktörü ve çalışmanın yazarı olan Kimberly Fenn, yaptığı açıklamada "30 veya 60 dakikalık kısa şekerlemelerin ölçülebilir herhangi bir etki göstermediğini gördük," dedi. "Gece burada kalan ve kısa şekerlemeler yapan grup, hala uyku yoksunluğunun etkilerinden muzdaripti ve görevlerinde, eve gidip tam bir gece uyuyan diğer katılımcılara göre önemli ölçüde daha fazla hata yaptı."

Sonuçlar, şekerleme yapan grupta hiçbir gelişme olmadığı anlamına gelmiyordu. Şekerleme sırasında daha fazla yavaş dalga uykusu (SWS) yaşadığı görülen denekler, testlerde dahaz bozulma göstermişti. Yavaş dalga uykusu, yüksek şiddetli ve düşük frekanslı beyin dalgaları ile ilişkilendirilen, uykunun en derin aşamasıdır. Genellikle uykuya daldıktan en az bir saat sonra başlar.

Fenn, “kısa gündüz uykuları, uyku yoksunluğunu etkilerini hafifletme üzerinde ölçülebilir etkiler göstermese de, katılımcıların kestirme sırasında elde ettikleri yavaş dalgalı uyku miktarının uyku yoksunluğu ile ilişkili bozuklukların azalmasıyla alakalı olabileceğini bulduk” diyor. Araştırmacılar, spesifik olarak bir şekerleme sırasında SWS’nin 10 dakikalık artışlarının, bilişsel testteki hatalarda %4’lük bir azalma ile ilişkili olduğuna dikkat çektiler.

Gece uykusunu hafife almayın

Sinir sistemimizin doğru bir şekilde çalışabilmesi ve bilişsel işlevlerimizi sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmemiz için, iyi bir gece uykusuna ihtiyacımız var. Gündüzleri kısa kısa kestirmek fiziksel yorgunluğumuzu almaya yardımcı olabilir ancak eğer kafamızı toplamak için gündüz uykusuna güveniyorsak, başaramayacağız demektir. Araştırmaların da gösterdiği gibi, en sağlıklısı, dinlendirici ve yenileyici bir gece uykusu için yatırım yapmak çok önemli.

Referanslar:

Eliza Sullivan. "The Links Between Napping & Cognition After A Sleepless Night". Şuradan alındı: https://www.mindbodygreen.com/articles/napping-and-cognition (13.08.2021)