Bu içerik Psikolog Defne Çetinkaya tarafından kaleme alınmıştır.

2023 Kahramanmaraş depremlerinin üzerinden 1 yıl geçti. Depremi yaşayanlar ve tanıklık edenler olarak tüm toplum derinden etkilendi. Peki, bu bir yıl içinde bireysel ve toplumsal olarak psikolojik açıdan neler yaşadık? Psikolog Defne Çetinkaya sürece dair bilgiler verdi.

Deprem ve terör gibi olaylar, bireyler üzerinde uzun süreli ve kalıcı psikolojik etkiler bırakabilir. Toplumu derinden etkileyen doğal afetler, psikososyal iyileşme ve bireyin psikolojik sağlığını koruma konularını göz ardı etmemek önemlidir. Bu tür durumların yarattığı psikolojik etkiler arasında en yaygın olanları üzüntü, umutsuzluk, aşırı endişe, panik ataklar ve süregelen korku duygularıdır. Ayrıca, stres ve travmanın neden olduğu baş ağrıları, geçmeyen yorgunluk hissi, uyku problemleri ve mide rahatsızlıkları gibi fiziksel sorunlar da ortaya çıkabilir. İlk birkaç hafta içinde bu semptomların yaşanması normal kabul edilir ancak uzun süre devam etmesi durumunda ruh sağlığı uzmanlarından destek almak önerilir.

İlginizi çekebilir: Deprem fobisi: Seismophobia

Travmatik olayların ardından bireysel iyileşme süreci

Doğal afet sonrasında bireyin en temel ihtiyaçlarından olan güven duygusu genellikle zedelenir. Bu durumu düzeltmek için birey günlük rutinlerini sürdürmeli, öz bakımına ve sağlığına özen göstermeli, işlerine önem vermeli ve kendisine iyi gelecek aktiviteleri sürdürmelidir.

Sosyal izolasyonu önlemek, topluluktan destek almak ve duygularını paylaşmak bireyi iyi hissettircektir. Ayrıca, depremle ilgili haberlere maruz kalmayı azaltmak ve sosyal medya kullanımını kontrol etmek de iyileşme sürecine yardımcı olabilir. Bunların yanı sıra, deprem ve doğal afetlere karşı bilişsel olarak hazırlıklı olmak da kişiye olumlu bir hissiyat sağlayabilir.

Afet sonrası toplumsal iyileşme

Toplumun afet sonrası iyileşme sürecine destek olması kritik öneme sahiptir. Toplumun sağlam bir dayanışma ve yardımlaşma ağı oluşturması, afet mağdurlarının duygusal ve pratik ihtiyaçlarını karşılamada önemli bir rol oynar. Bu destek, psikososyal açıdan etkilenen bireylerin topluma yeniden entegrasyonunu kolaylaştırabilir ve toplumsal dayanıklılığı artırabilir.

Afetlerin etkilerini azaltmak için alınabilecek önlemler konusunda toplumu eğitmek ve bilinçlendirmek de önemlidir. Afet öncesi hazırlıklar, afet sırasında alınacak doğru davranışlar ve afet sonrası toparlanma süreci hakkında toplumun bilinçlenmesi, afetlerin etkilerini minimize etmede ve toplumun daha dirençli olmasını sağlamada kritik bir rol oynar.

Son olarak, afet sonrası psikolojik iyileşme sürecinin bir maraton olmadığını anlamak önemlidir. Her bireyin iyileşme süreci farklıdır ve zaman alabilir. Bu nedenle, sabır, anlayış ve destek, afet mağdurlarının iyileşme sürecinde önemli bir faktördür.