Adet döngüsünün evrelerinde, çeşitli fizyolojik değişimlerden geçeriz. Döngü boyunca doğurganlık işlevinin devam edebilmesi için, belirli hormonal değişiklikler gözlenir. Döllenmeye hazır bir yumurta ve döllenmiş yumurtayı besleyip büyütmeye hazırlanan rahim, gebelik gerçekleşmediğinde tüm bu hazırlığı dışarı atar ve kendini yenileyerek bir sonraki döngüye devam eder. Bütün bunlar, vücudumuzda meydana gelen birtakım hormonal ve kimyasal dönüşümlerle mümkün olur.

Aylık döngüler şeklinde gerçekleşen bu değişimler, elbette bazı besin kaynaklarına da ihtiyaç duyar. Adet döneminin farklı evrelerinde değişen besin ihtiyaçlarımızı anlayabilmek için Penn State Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, vücudumuzdaki çinko, bakır, magnezyum, manganez, A vitamini ve demir olmak üzere çeşitli vitamin ve minerallerin döngünün evrelerine göre ne şekilde azaldığını, döngünün hangi evresinde hangi besine daha çok ihtiyaç duyabileceğimizi ortaya çıkardı.

Araştırmada hamile olmayan, sigara kullanmayan ve doğum kontrolü de dahil herhangi bir ilaç almayan, ortalama döngü uzunluğu 26 ila 35 gün olan, yaşları 18 ila 44 arasında değişen 178 kadının adet döngüleri ve döngü boyunca vitamin-mineral değerleri incelendi. Araştırmaya katılan kadınların kan değerleri düzenli olarak ölçüldü ve adet döneminde ya da yumurtlama döneminde vücutlarındaki mikrobesin seviyeleri takip edildi. Kandaki demir oranının adet döngülerinin evrelerinde ve özellikle de hamilelikte değiştiği ve birçok kadının demir takviyesine ihtiyaç duyduğu biliniyordu ancak, bu özel dönemlerde gerçekleşen hormonal değişimlere bağlı olarak magnezyum ve çinko başta olmak üzere daha birçok vitamin ve mineralin de önemli ölçüde azalabildiği ortaya çıktı.

Adet döneminde kandaki mineral oranları nasıl değişir?

Araştırma sonuçlarına göre, vücuttaki çinko miktarı kanamanın gerçekleştiği günlerden orta luteal faza kadar %6.6 oranında düştüğü ve döngünün başlangıcından sonuna kadar çinko eksikliğinin %22’den %37’ye kadar yükselebildiği ortaya çıktı.

Magnezyum seviyeleri ise, erken foliküler fazdan (menstruasyondan) orta luteal faza kadar %4.5 oranında düşebiliyor. Erken foliküler fazda %29 oranında görülen magnezyum eksikliği, orta luteal fazda %49’ları buldu. Araştırmadaki tüm veriler incelendiğinde, katılımcıların yaklaşık yarısının yumurtlama döneminden bir sonraki adet kanamasına kadar magnezyum eksikliği yaşadığı görüldü.

Ferritin seviyeleri (demir depoları) ise, en çok adet kanamasını takip eden günlerde düşük görülüyor ve toplamda %19.8 oranında azalabiliyor.

Adet döneminde daha iyi beslenmek için ne yapmalı?

Vücudumuzda birçok işlevden sorumlu bu minerallerin dönemsel olarak azalması, sadece adet döngüsüyle ilgili değil, birçok sağlık sorununa neden olabilir. Özellikle magnezyum eksikliği, kas ağrıları ve krampları artırarak adet döneminin daha zor geçmesine neden olabilir ve uyku düzenini de olumsuz etkileyebilir.

Eğer adet dönemlerinizde sıkıntılar yaşıyorsanız, doktorunuzun yönlendirmesiyle kan tahlilleri yaptırarak adet döngüsüne bağlı olarak vitamin ve mineral eksikliği yaşayıp yaşamadığınızı öğrenebilirsiniz. Buna göre, yine hekim önerisi ile, besin takviyeleri almayı düşünebilir ya da öğünlerinize eksik olan vitamin ve mineralleri de yeterince almanızı sağlayacak gıdaları ekleyebilirsiniz.

Referanslar:

Morgan Chamberlain. "How Micronutrient Levels Fluctuate During These Phases Of The Menstrual Cycle". Şuradan alındı: https://www.mindbodygreen.com/articles/micronutrient-status-suffers-during-menstruation-cycle-research-reveals (15.04.2022).