İnsanların neden ağladığını anlamak zor bir iş olabilir. Ölüm, şiddet, ayrılıklar, terk edilmiş evcil hayvanlar, sevdiklerimizden aldığımız öpücükler ve her şeyin anlamını değiştirebilecek nitelikte olan kelimeler ağlamamıza sebep olabilir. Ağlamamız gerektiği zamana ağlamayabilir ve bazen de sebepsiz yere ağlayabiliriz. Ama şimdi soğan doğrarken neden ağladığımız konusuna açıklık getireceğiz.


Soğan doğrarken gözlerimiz yaşarır çünkü soğan gözlerimizi yaşartmaya sebep olan bir kimyasal salgılar. Soğanı sadece soyarken gözlerinizin yaşarmadığını belki fark etmiş olabilirsiniz. Ama eğer soğanı doğruyor, eziyor ya da kesiyorsanız bir anda gözlerinizden yaşlar süzülür. Bunun sebebi ise soğanın içindeki hücrelerin açığa çıkması ve normalde ayrı olan iki maddenin karışmasıdır.


Case Western Reserve Üniversitesi öğrencisi Josie Silvaroli, yayınlanan bir makalesinde bu konuya şöyle açıklık getirmiş: “Bu ayrı iki madde birleşip bir gaz oluşturuyor ve ardından gözlerimizdeki sinirlere etki edip onların yaşarmasına sebep oluyor. Aslında bu olay bir bakıma göz yaşartıcı sprey kullanmaya benziyor diyebiliriz”


Soğanın ortaya çıkardığı bu gaz aslında soğanın mikroplara, hayvanlara, insanlara karşı geliştirdiği bir savunma sistemi olarak sayılabilir. Yani bir soğana zarar vermeye çalıştığınızda (onu kestiğinizde, doğradığınızda) onun savunma sistemini harekete geçirmiş oluyorsunuz ve bununla beraber salgıladığı gaza maruz kalıyorsunuz. Bu iki madde ise sülfenik asit adı verilen bir molekül ve ayrıca sitoplazmadaki protein içeren kofullar. Biyokimyager Marcin Golczak: “Normalde ortaya çıkmayan fakat soğanın hücreleri zarar gördüğünde ortaya çıkıp tepkimeye giren bu molekül ve protein birbirine uyum sağlıyor ve sonucunda da göz yaşartan kokulu bir gaza dönüşüyorlar” açıklamasında bulundu.


Soğan dışında ise sadece Jamaika'da üretilen bir baharat ve Sicilya'da yetişen bir sarımsak çeşidi göz yaşartma etkisine sahip. Tabii bunlarla karşılaşma olasılığımız soğanla karşılaştırıldığında çok az.


Soğan doğrarken gözlerin yaşarmasının nedenini açıkladık fakat hala insanların bazılarının gözlerinin diğerlerinden neden daha fazla ya da az yaşardığı, bazı soğanların diğerlerinden neden daha az göz yaşarttığı açıklanabilmiş değil. Dr. Golczak'a göre ise bu bahsedilenlerin hepsi soğanın tazeliğiyle ve içerdiği göz yaşartıcı gaz oranıyla ilgili.


Soğanın göz yaşartması engellenebilir mi?

Dr. Golczak'ın açıklamalarına göre Japonya'da göz yaşartmayan bir soğan üretildi fakat tadı normal soğandan tamamen farklı.


Üretilen bu soğanı unutup, günlük hayatımızda kullandığımız normal soğanlara döndüğümüzde ise gözlerimizin yaşarmaması için uygulayabileceğimiz birkaç yöntem var. Bunlardan biri soğanı doğramadan önce buzdolabına koymak (soğanın sıcaklığını düşürmek kimyasalların tepkimeye girmesini yavaşlatır) ya da soğanı doğrarken bir yandan suya daldırıp çıkarmak (kimyasalları seyreltmek için). Sonuç olarak şunu belirtmeliyiz ki soğanın göz yaşartıcı etkisini tamamen kaldırmanın bir yolu yok; bir iki damla göz yaşına da katlanacaksınız!




Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!
  • Misafir teşekkürler
    CEVAPLA

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.