Alerjik hastalıklar, günümüzde çocuklar arasında giderek yaygınlaşıyor. Özellikle şehirde yaşayan çocuklarda astım, egzama ve besin alerjileri gibi durumlar daha sık görülüyor. Peki, şehir yaşamı çocukları alerjilere karşı neden daha savunmasız hale getiriyor?

2025 yılında yayımlanan bir araştırma, bu soruya bağışıklık sistemi düzeyinde bir yanıt sunuyor. Araştırmacılar, şehirde yaşayan bebeklerin kan örneklerinde, alerji gelişimiyle ilişkili özel bir T yardımcı hücresi (Th2) alt grubunun, kırsalda yaşayan bebeklere kıyasla daha fazla bulunduğunu tespit etti. Bu hücreler, alerjik reaksiyonları tetikleyen sitokinlerin üretiminde önemli rol oynuyor.

Çalışma, şehirde yaşayan bebeklerde bu özel Th2 hücrelerinin sayısının artmış olduğunu ve bu artışın, alerjik hastalıkların gelişimiyle doğrudan ilişkili olduğunu ortaya koydu. Özellikle 6 aylık bebeklerde yapılan analizler, bu hücrelerin yüksek düzeyde olduğunu ve alerjiye yatkınlıkla bağlantılı genetik yolların aktif olduğunu gösterdi.

Kırsal bölgelerde yaşayan bebeklerde ise bağışıklık sistemini dengeleyen düzenleyici T hücrelerinin (Treg) daha yüksek seviyelerde olduğu gözlemlendi. Bu durum, kırsal yaşamın sunduğu mikrobiyal çeşitliliğin, bağışıklık sisteminin tolerans geliştirmesine yardımcı olabileceğini düşündürüyor.

Fazla ‘steril’ ortamlar çocuklar için iyi değil

Araştırmacılar, şehir yaşamının getirdiği steril çevrenin, çocukların bağışıklık sistemlerinin doğru şekilde gelişmesini engelleyebileceğini belirtiyor. Bu da, bağışıklık sisteminin zararsız maddelere karşı aşırı tepki vermesine ve alerjik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Ebeveynlere, çocuklarının bağışıklık sistemini desteklemek için doğayla daha fazla temas etmelerini sağlamaları ve gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınmaları öneriliyor.

Alerji riskini azaltmak için neler yapılabilir?

Aileler, çocuklarının alerji riskini azaltmak için aşağıdaki adımları atabilir:

Doğayla temas: Çocukların parklar, bahçeler gibi doğal ortamlarda vakit geçirmesi, bağışıklık sisteminin dengeli gelişimine katkı sağlar.

Evcil hayvan edinme: Evcil hayvanlarla büyüyen çocukların alerji geliştirme riskinin daha düşük olduğu gözlemlenmiştir.

Beslenme çeşitliliği: Hamilelik ve emzirme döneminde çeşitli besinlerin tüketilmesi, bebeklerin bağışıklık sisteminin gelişimine yardımcı olabilir.

Hava kalitesine dikkat: Evde hava temizleyiciler kullanmak ve sigara dumanından uzak durmak, çocukların sağlığını korumaya yardımcı olur. Çocuklarla dışarıda geçirilen günlerde de şehirdeki hava kalitesi raporunu takip etmek faydalıdır, bazı günler toz taşınımı ve diğer atmosferik nedenlerle hava kirliliği çocuklar için daha zorlayıcı hale gelebilir.

Uzman desteği: Çocuklarda alerji belirtileri gözlemlendiğinde, bir alerji uzmanına danışmak önemli.

Kaynak: Why are urban children more prone to allergies?". Şuradan alındı: https://www.sciencedaily.com/releases/2025/05/250514111235.htm. (14.05.2025).