Dr. David Burns, ‘İyi Hissetmek’* kitabında “Vasat olun” diyor. Neden mi?

‘Mükemmel’ olmak tam bir insani yanılsamadır. Kainatta mükemmel diye bir şey yoktur! Zenginlik vaat eder ama sefalet getirir. Mükemmel olmak için ne kadar çok çabalarsanız hayal kırıklığınız o kadar büyük olur. Mükemmeliyetçi iseniz, ne yaparsanız yapın kaybetmeye mahkumsunuz!

Mükemmel olmanın nasıl bir şey olduğunu düşünün. Öğrenecek hiçbir şey yok, gelişmek için bir yol yok, yaşam mücadelesinden tamamen yoksun ve bazı şeyleri yönetmekten dolayı duyduğunuz tatmin sürekli bir uğraş gerektiriyor. Yaşamınızın geri kalanında çocuk bahçesine gitmek gibi bir şey... Tüm cevapları biliyorsunuz ve her oyunu kazanıyorsunuz. Her projenizin başarısı garanti çünkü her şeyi doğru yapıyorsunuz. İnsanların konuşması size bir şey getirmiyor çünkü siz onları zaten biliyorsunuz.

Ve her şeyden önemlisi hiç kimse sizi sevemez ve sizinle ilişkiye giremez. Mükemmel ve her şeyi bilen birine sevgi hissetmek olanaksızdır. Kulağa yalnız, sıkıcı ve berbat gelmiyor mu? Hala mükemmeli istediğinize emin misiniz?

Peki mükemmeliyetçiliğinizi nasıl yeneceksiniz?

Dr. David Burns, ‘İyi Hissetmek’ kitabında bunun yöntemlerini detaylarıyla anlatıyor. İşte onlardan birkaçı:

1. Mükemmeliyetçiliğe karşı savaşa başlamak motivasyonunuz çok önemli. Mükemmel olmanın avantajlarını ve sakıncalarını içeren bir liste yapın. Bunun bir avantaj olmadığını gördüğünüzde, hiçbir şekilde işinize yaramadığını gördüğünüzde şaşıracaksınız.

2. Çeşitli etkinliklerle ilgili standartlarınızı değiştirmeyi deneyin. Böylece performansınızın yüksek, orta ve düşük standartlara karşı nasıl tepki verdiğini görebileceksiniz. Bir etkinlik seçin ve yüzde 100’ü hedeflemek yerine yüzde 80’i veya yüzde 40’ı hedefleyin. Vasat olmayı denemeye kalkın! Bu cesaret ister, kendinizi şaşırtın!

3. Saplantılı bir mükemmeliyetçiyseniz, mükemmeliyeti hedeflemeden yaşamdan azami keyif alamayacağınıza veya gerçek mutluluğu bulamayacağınıza inanıyor olabilirsiniz. Bir etkinlik seçin ve yapın. Örneğin etkinliğiniz; banyo küvetinin temizliği. Ne kadar etkin yaptınız? Yanıt: Yüzde 40 (çok zaman aldı, çok iyi olmadı). Ne kadar tatminkardı? Yüzde 99 (aslında iyi temizlendi!) Bunu başka etkinliklerde de kullanın. Ya mükemmel olmayla ilgili zorlantılı dürtünüzden vazgeçip keyifli bir yaşam sürdürecek ya da mutluluk ikincil öneme sahip olup hep daha büyük için mücadele edecek, ıstırap çekecek ve üretkenliğiniz vasat düzeyde olacak. Hangisini seçersiniz?

4. Mükemmeliyetçiliği yenmenin diğer bir yolu da, korkuyla yüzleşmektir. Varsayalım ki, evi kilitleyip kilitlemediğinizi iki kez, arabayı ise defalarca kontrol ediyorsunuz. Kapatın kapıyı, kilitleyin ve bir daha kontrol etmeden oradan uzaklaşın. Kendinizi huzursuz hissedeceksiniz. Geri dönmeye kendinizi ikna etmeye çalışacaksınız. Yapmayın! Genellikle bu şekilde yapılan tek bir alıştırma zararlı bir alışkanlığı kırmak için yeterli olabilir.

5. Hata yapmaktan korkuyorsunuz değil mi? Hata yapmakla ilgili bu kadar korkunç olan şey nedir? Mükemmeliyetçilikle savaşmanın güçlü bir yöntemi, hata yapmayı öğrenmektir. ‘Hata yapabilir olmak neden bu kadar büyük bir iş’ başlıklı bir yazı yazın. En azından bir başlangıç yapmış olursunuz. Kendinize bazı hatırlatıcı notlar yazın. Bir hata yaparsanız dünyanın sonunun gelmeyeceğini kendinize hatırlatın. İki hafta boyunca her sabah bu notu okuyun.

İyi Hissetmek: Otuz yılı aşkın bir süre önce bilişsel terapi araştırmalarının sonuçlarına dayalı olarak Dr. David Burns tarafından yazıldı.

Kitabın depresyon hastaları üzerinde nasıl bir etkisi olduğunu anlamak üzere Alabama Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada; kitabı okuyan orta şiddetteki depresyon hastalarının ilk dört haftada belirgin bir iyileşme gösterdiği, üç aylık sürecin sonunda hastaların yüzde 75’inin tamamen düzeldiği belirlendi. Hastalarla üç yıl sonra temasa geçildiğinde yapılan testler sonucu, geri dönüş yaşamadıkları görüldü. Zaman zaman normal sayılabilecek iniş çıkışlar yaşasalar da, neredeyse yarısı kafaları karıştığında ‘İyi Hissetmek’ kitabının en işe yarayacak bölümlerini tekrar tekrar okuduklarını söyledi.

Teksas Üniversitesi’nden üç araştırmacının yaptığı bir çalışmada da, 350 Amerikan ruh sağlığı uzmanı iyileşmeyi hızlandırmak için hastalarına kitap reçete ettiklerini söyledi. Uzmanların bin kitaplık listeden, depresif hastaları için önerdiği ilk kitap ‘İyi Hissetmek’...

Ülkemizde Psikonet Yayınları’nın çıkardığı kitap, 14. baskısını geçtiğimiz ocak ayında yaptı.

Hazırlayan: Fatma Belgin