Soğuk hava kalbe kan taşıyan (koroner) damarların büzülmesine va kalbe giden kan miktarının ciddi şekilde azalmasına neden olur. Kalbe giden kan miktarının azalması zaten vücudu ısıtmak için çalışan kalbin iş yükünü önemli ölçüde artırır. Mevcut vücut sıcaklığını koruyabilmek için daha fazla kan pompalamak zorunda kalan kalp daha fazla oksijene ihtiyaç duyar ancak büzülen kan damarları bunu iletemez. Bunun sonucunda da kalp kası oksijensiz kalır ve kalp krizine yol açabilir. İstanbul Florence Nightingale Hastanesi kalp ve damar cerrahisinden Prof.Dr. Belhhan Akpınar konuya ilişkin bilgiler verdi.

Kimler risk altında?

Prof. Dr. Belhhan Akpınar, yüksek tansiyon hastalarının kan yağları yüksek olanların, sigara içenlerin, yüksek derecede alkol tüketenlerin ve şeker hastalarının soğuk havalarda daha dikkatli olmaları gerektiğini vurguluyor.

Koroner damarlarında darlık olan kişiler daha önce stent takılan veya baypass ameliyatı geçirenler de risk altında! Vücut ısısının 35 derecenin altına düşmesi (hipotermi) bırakın kalp hastalarını bu tür bir problemi olmayan bireyleri de etkileyebilir. Vücut ısısı 35 derecenin altına düştüğü zaman otoregülasyon mekanizması bozulur ve vücut ısı kaybetmeye devam eder.

Fiziksel aktivite ve spor, sağlığımız için önemli olmakla beraber soğuk kış aylarında bu aktivitelerin kapalı mekanlarda yapılması daha uygundur. ABD’de yayınlanan bir çalışma, kışın evlerinin önündeki karı temizleyen orta/ileri yaş grubu kişilerde kalp krizi geçirme oranının arttığını göstermiştir. Dolayısıyla soğuk havalarda sporu, vücudunuzun alışık olduğu ve kaldırabileceği aktivitelerle sınırlamak önemlidir.

Kalp krizi mi geçiriyorum? Nasıl anlayacağım?

Kalp krizi, kalbi besleyen koroner damarların büzülmesi veya tıkanmasına bağlı olarak kalbe oksijen akımının kesilmesidir. Belirtiler çok çeşitli olabilir; göğüste baskı hissi, kola, boyun, çene ve dişlere vuran ağrı, yanma, soğuk terleme, nefes darlığı, bulantı ve kusma, mide bölgesinde dolgunluk hissi, aşırı yorgunluk, baygınlık hissi gibi. Eğer bu şikayetlerden biri ya da birkaçı sizde olursa hemen doktorunuza başvurmanızı tavsiye ederim. Şeker hastalarında her zaman göğüste ağrı olmayabilir. Aşırı yorgunluk, halsizlik, bulantı ve terlemeler de kalp krizi belirtisi olabilir.

Nasıl önlem alabilirim?

Yapabileceğiniz en önemli şey sağlıklı bir yaşam sürmek ve kendi kardiyak risklerinizi bilmektir. Soğuk havalarda sıkı giyinmek, başınızı, el ve ayakları sıcak tutmak (ki bunlar vücudun en hızlı ısı kaybeden kısımlarıdır) en önemli tedbir olacaktır. Ayrıca soğuk havalarda kahve ve sigara tüketiminden kaçınmak, bol sıvı almak, ilaçlarınızı düzenli kullanmak, soğuk ve rüzgarlı havalarda kapalı alanlarda spor yapmak alınabilecek tedbirler arasındadır.

Başka ne yapabilirim?

Kalp hastaları ve özellikle kalp kapak hastalığı olanların grip aşısı olmaları tavsiye edilmektedir. Bunun yanı sıra akciğerlere yerleşip kalbe zarar verebilecek bakteriyel enfeksiyonlara karşı 65 yaş üstü hastalara beş yıllık koruyuculuğu olan aşılar önerilmektedir. Koroner arter hastalığı olanlar soğuk havalarda dışarı çıkarken mutlaka koruyucu giysiler giymeli, alışık olmadıkları efordan sakınmalıdır.

Kış aylarında kendini gösteren başka sinsi kalp hastalıkları da vardır. Bunların başında “Miyokardit” adı verilen ve kalp kası iltihabı olarak tanımlayabileceğimiz bir hastalık gelir. Miyokardit, üst solunum yolu enfeksiyonu olarak başlayıp, vücudun savunma mekanizması çökünce kalbe saldıran ve kalbe zarar veren bir hastalıktır.

Uzun süren bir grip enfeksiyonu sonrası sağlığınızın bir türlü düzelmemesi, sürekli yorgunluk hissi ve eforla oluşan nefes darlığı bu hastalığın önemli belirtilerindendir. Bu ve buna benzer şikayetleriniz varsa mutlaka bir enfeksiyon hastalıkları doktoruna ve kardiyoloğa başvurmanız gereklidir. Unutulmamalıdır ki bu şikayetlerin uzun sürmesi kalp yetmezliğinin belirtisi olabilir ve erken teşhiş hayat kurtarabilir.