‘Fıtık boğulması’ denilen ve hastayı ölüme kadar götürebilen komplikasyona, göbek fıtığı olanlarda daha sık rastlanıyor. Fıtık küçük olsa dahi tedaviyi geciktirmemek gerekiyor. Uzmanlar en iyi fıtık tedavisinin zamanında yapılan cerrahi müdahale olduğunu belirtiliyor.

Göbek bölgesinde oluşan fıtıklar, göbek fıtığı olarak sınıflandırılıyor. Bu fıtıklar, göbek deliğinin içinden ya da hemen yakınından kaynaklanıyor. Medical Park Fatih Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Adem Dervişoğlu, “Göbek fıtıkları bir fındık büyüklüğünden portakal büyüklüğüne kadar değişen çeşitli boyutlarda görülebilir” diyor. Fıtık vakalarının yüzde 5-10’unu göbek fıtıkları oluşturuyor. Ayrıca sigara ve alkolün, yara iyileşmesini bozucu etkiler gösterdikleri için fıtıkta tekrarlama riski oluşturduğuna dikkat çekiliyor. Sigara, ‘kollajen’ sentezini etkileyerek ileri yaşa bağlı olarak oluşan göbek fıtıklarını da tetikleyebiliyor.

Ağrı hayatı zorlaştırıyor

Muayene ile fıtığın tanısı konuyor. Teşhisten emin olmak için ise ultrasonografi uygulanıyor. Özellikle şişman kişilerin göbek fıtığı gözle teşhis edilemediğinde, görüntüleme cihazları yardımıyla göbek fıtığının tanısı yapılıyor. Göbekte fıtığın çıktığı açıklık bölgesi, doğumsal olarak bir zayıf nokta olduğu için göbek bölgesinin zorlanması göbek fıtığına yol açıyor. Prof. Dr. Dervişoğlu, “Göbek deliğinde oluşan açıklıktan karın zarı ve bağırsakların dışarıya çıkmasıyla oluşan ağrı, kişinin yürümesini ve günlük aktivitelerini yapmasını zorlaştırıyor” diyor.

Hasta rahat ediyor

Günümüzde fıtık tedavisinde hem açık ameliyatta hem de laparoskopik yöntemde, ‘sentetik yamalar’dan yararlanılıyor. Geçmişte kullanılan ‘gerilimli dikiş yöntemi’ ile fıtık yüzde 15 oranında tekrarlama gösterirken; yama yöntemi sayesinde bu oran yüzde 1’e düşürülüyor. Prof. Dr. Dervişoğlu, “Gerilimli dikiş yönteminde kasık zorlandığı durumlarda fıtık bölgesi tekrar açılabiliyordu” diyor. Yama yöntemindeyse gerdirme olmadan, tül benzeri bir malzemeyle fıtığın oluşturduğu açıklığın üzeri yama gibi kapatılıyor. Tedavide yama ile gerdirmesiz yapılan onarım, ameliyat sonrasında hastanın rahatsızlığını azaltıyor. Fıtık ameliyatı açık veya kapalı olarak yapılsa da işlem sırasında yamaların kullanılması tavsiye ediliyor.

Değişik materyallerden üretilen yamalar mevcut olmakla birlikte ideal yamanın özellikleri; hastada rahatsızlık oluşturmaması, yabancı cisim reaksiyonu yapmaması, yamaların delikleri arasından normal doku gelişmemesi, gerilmeye dayanıklı olması ve alerjen özellik göstermemesi şeklinde sıralanıyor.

Hızlı iyileştiriyor

Kasık ve göbek fıtıklarında en etkili tedavinin zamanında yapılan cerrahi müdahale olduğu belirtiliyor. Ameliyat dışındaki tedavi yöntemlerinin ise başarısızlıkla sonuçlanacağına dikkat çekiliyor. Ameliyat; laparoskopik veya açık yöntemle gerçekleştirilebiliyor. Yöntemin seçimi hasta ve cerrahın tercihine göre değişebiliyor. Laparoskopik yöntem; kasık fıtığı tedavisinin ardından hastanın işi ve günlük yaşamına çabuk dönmesi gerekiyorsa, iki taraflı fıtığı varsa ya da daha önce ameliyat edilip tekrarlamış fıtığı bulunuyorsa tercih ediliyor. Tek taraflı fıtığı olan ve gün kaybetme sorunu olmayan hastalara açık ameliyat yapılıyor.

Tedavi yöntemi kişiye özel

Laparoskopik ameliyatla kasık fıtığının tedavisi, kasık bölgesinde bir balon yardımıyla boşluk oluşturarak gerçekleştiriliyor. Ancak çok büyük fıtıkların tedavisi sırasında dar alanda büyük fıtığı bularak onu karın içine itmek zor oluyor. Bu nedenle büyük kasık fıtığı olan hastalara açık ameliyat yapılması tercih ediliyor. Göbek fıtığının tedavisinde, fıtık küçükse açık ameliyat yapılabiliyor. Kişinin erken işe dönme ve estetik kaygısı varsa, laparoskopik yöntem uygulanabiliyor.

Küçük göbek fıtıklarında ise laparoskopik işlem, hem karında açılan 3 tane laparoskopik giriş hem de kullanılan yamanın maliyetinden dolayı önerilmiyor. Laparoskopik ameliyatlar genel anestezi ile yapılırken açık ameliyatlar genel, spinal veya lokal anestezi ile gerçekleştirilebiliyor. İleri kalp yetmezliği ve akciğer hastalıkları gibi genel anestezi yapılması riskli bulunan hastalar, lokal anestezi ile açık yöntemle tedavi edilebiliyor.

Bunlar göbek fıtığı yapıyor

• Ani eğilip kalkmak
• Ağır spor yapmak
• Şişmanlık
• Hızlı kilo alıp verme
• Kronik kabızlık
• Öksürük

Hamilelikte daha sık görülüyor

Göbek fıtıkları kadınlarda daha fazla görülüyor. Fıtıkların hamilelik sırasında hasta tarafından fark edilmesi de daha sık oluyor. Prof. Dr. Adem Dervişoğlu, “Gebelik, karın içi basıncını artıran bir durum olduğu için göbek fıtıklarının oluşmasını kolaylaştırır” diyor. Ayrıca bazı durumlarda bu fıtıklara çocuklarda da rastlanıyor.

Hasta 1 günde taburcu ediliyor

Ameliyatın zorluğu, fıtığın büyüklüğüne göre değişiyor. Operasyon sonrasında hasta aynı gün içerisinde rahatlıkla yürüyor ve 1 gün sonra hastaneden taburcu ediliyor. Hastanın ortalama 7-10 gün içinde günlük yaşamına dönmesi mümkün oluyor. Prof. Dr. Adem Dervişoğlu, “Bu hastalar birkaç gün sonra araba kullanabilir ve 2 hafta sonra yavaş koşular bile yapabilir” diyor.

Ameliyat sonrasında hastaların ağır yük kaldırmaması, ani şekilde eğilip kalkmaması ve ağır efor gerektiren hareketlerden kaçınması gerekiyor. Ayrıca namaz kılan hastaların, eğilip kalktıkça kasık bölgeleri zorlanacağı için operasyon sonrasında yaklaşık 7-10 gün boyunca oturarak namaz kılmaları tavsiye ediliyor.

Fıtık öldürür mü?

Göbek fıtığının ilk belirtisi, göbek halkasının bulunduğu yerde sürekli var olan bir şişlikle kendini gösteriyor. Fıtığın diğer bir belirtisi ise göbekteki ağrı oluyor. Fıtık, göbek çukurunda olduğu için ağrı hissedilmesine rağmen şişliğin belirgin olmadığı vakalar da bulunabiliyor.

Prof. Dr. Adem Dervişoğlu, “Çok küçük fıtıklarda bazen bağırsaklar fıtık bölgesine girip hastada ciddi ağrı oluşturarak ‘fıtık boğulması’ denilen durumu ortaya çıkarabilir” diyor. Fıtık boğulması, ciddi bir komplikasyon olup hastayı ölüme kadar götürebiliyor. Diğer fıtıklara göre göbek fıtıklarında boğulma riskinin daha fazla olduğu belirtiliyor. Bu nedenle küçük olsa dahi göbek fıtıklarını tedavi etmek gerekiyor. Çünkü göbek fıtığının büyümesi, fıtık boğulması riskini artırıyor.

Haber: Ceyda Erenoğlu