Sindirim sistemindeki gaz, yuttuğumuz havadan veya bağırsaklarımızda yaşayan bakterilerin sindirilmemiş besinleri işlemesiyle ortaya çıkar. Günde yaklaşık olarak 20 kere gaz çıkarırız. Sindirim sistemimizdeki gaz, bedenimizi çoğunlukla karbondioksit, nitrojen, hidrojen ve bazen de metan gazlarının karışımı olarak, kokusuz bir şekilde terk edebilir. Ancak bazen de gazların salınımına neden olan bakteriler sülfür gazının da salınmasına neden olur, bu da çıkan gazı kokulu bir hale getirir.


Çok fazla gaz çıkarmanın, özellikle şişkinlik hissi ve karın ağrısı ile birlikte ortaya çıkıyorsa, farklı nedenleri olabilir.


1- Fazla lifli gıda tüketmek

Genellikle yediğimiz yemek, gaz şikayetlerimizin de sorumlusudur ancak bazı gıdalar bazı kişilerde şiddetli gaza neden olurken, bazı kişilerde olmayabilir. Tam buğday ve tahıllar, taze meyveler ve brokoli, lahana, brüksel lahanası gibi turpgiller ailesine ait sebzeler, yüksek lifli gıdalardır ve sindirim sistemini uyararak birçok kişide gaz birikmesine neden olabilir. Lifli gıdalar genellikle sindirim sisteminin iyi çalışması için önerilirler ancak fazla tüketildiklerinde, lifler ince bağırsak tarafından iyice sindirilemez ve yoğun lifli gıdaları kalın bağırsakta fermente edip parçalamaktan sorumlu bakteriler, yan ürün olarak bolca gaz üretirler. Lifli gıdaları bedeninizin tepkilerini dinleyerek ölçülü ve düzenli olarak tüketmek, şikayetlerinizin azalmasına yardımcı olabilir.


2- Gizli gıda hassasiyetleri

Birçok insan, yaşı ilerledikçe süt ürünlerini sindirmekte güçlük çekmeye başlar. Bu yüzden, laktoz intoleransınız olmasa bile, vücudunuzdaki laktaz (laktozu parçalayan enzim) seviyesi düşük olabilir ve bu da süt ürünlerini, sindirim sisteminiz için sorunlu gıdalar haline getirir. Laktoz yaygın bir sindirim rahatsızlığı sebebiyken, bazı insanlar da karbonhidratlara (şekerlere ve bazı nişastalara) karşı duyarlı olabilir ve bunları içeren besinler gaz şikayetine neden olabilir. FODMAP diyeti (Fermente Edilebilen Oligo-, Di-, Mono-sakkaritler ve Polioller içeren diyet) bu durumda işe yarayabilir. Sindirimi zor olabilen ancak daha sonra bakterilerin beslenmesi için sindirim sisteminde özellikle bırakılan şeker türlerini tüketmeyi öneren bu diyet, yavaşça uygulanarak gaz şikayetinin azaltılmasında etkili olabilir. Ancak her besinin her farklı insandaki etkisi tamamen farklı olabileceğinden, bir gıda hassasiyetiniz olabileceğini düşünüyorsanız bir hekime ya da uzman bir diyetisyene danışarak beslenme düzeninizi gözden geçirmeniz en sağlıklı seçim olacaktır.




3- Yapay şeker tüketimi

Sorbitol, ksilitol, laktitol, mannitol, maltitol ve benzeri şeker ikamesi maddeler, sindirim sisteminde tamamen parçalanamazlar ve mideden bağırsaklara doğruca ilerlerler. Bağırsak bakterileri sıklıkla yapay şekerlerle beslendiğinde, daha fazla gaz üretirler ve bu da gaz şikayetlerini artırır. Diyet kola ve benzeri şekersiz-şekeri azaltılmış ve yapay tatlandırıcı içeren ürünlerden tüketiyorsanız, gaz sorununuzun kaynağı şeker alkolleri olabilir.


4- Çok fazla hava yutmak

Bazen sadece gerçekten de fazlaca hava yuttuğumuz için gaz şikayetimiz olur. Sakız çiğnemek, şeker emmek, uyurken ağzınızdan nefes almak, normalden fazla hava yutmanıza neden olabilir. Özellikle sabahları gazınız oluyorsa ve şişkinlik hissiyle uyanıyorsanız, bunun nedeni uykunuzda ağzınızdan nefes almanız ve çok hava yutmanız olabilir.


5- Sürekli gazlı içecek tüketmek

Maden suyu, soda ve diğer tüm gazlı içecekler, midenize doğru giden küçük hava kabarcıklarıyla doludur. Genellikle bu baloncukları kolay bir şekilde ağzımızdan dışarı çıkarırız ancak bazen, bağırsaklarımıza doğru yol alırlar ve bağırsak gazına dönüşebilirler.


6- Büyük ve hızlı öğünler tüketmek

Fazla miktarda ve yağlı yemeklerin sindirimi uzun zaman alır, bu nedenle bağırsaklarımızda daha uzun süre kalarak, küçük porsiyonlu ve hafif yemeklere kıyasla daha fazla gaz üretilmesine sebep olurlar. Yemekleri hızlı tüketmek de çiğneme ve yutma sırasında fazlaca hava yutulmasına neden olur. Eğer yağlı yemekler tükettiğiniz her seferde şiddetli gaz problemi yaşıyorsanız, öğünlerinizi daha yavaş ve daha az miktarlarda tüketmeye gayret edin.


7- Yemekten sonra hareketsiz kalmak

Yemeğin üzerine çöken ağırlıkla olduğunuz yerde bir süre kalmak daima daha çekici gelir ancak hareket etmek, sindirim sistemimizi desteklemenin en iyi yoludur. Eğer öğünlerden sonra gaz şikayetini sıklıkla yaşıyorsanız, yemeklerin ardından kısa bir yürüyüşle de olsa hareket etmek size çok iyi gelecektir.


8- Stres ve anksiyete

Bazı insanlar, stresli olduklarında daha fazla hava yutarlar. Buna aerofaji denir ve birçok insan böyle bir durumda olduğunun farkında değildir. Şişkinlik, sık geğirme, mide guruldaması, ağrısı ve şiddetli rahatsızlık belirtileri ile ortaya çıkan aerofaji, daha fazla stres ile sürekli tetiklenebilir. Bağırsak-beyin ekseni oldukça kuvvetlidir ve sinir sistemimiz zorlandığında, sindirim sistemimiz de büyük ölçüde zorlanır.


10- Gastrointestinal sağlık sorunları

Aşırı gaz, birçok gastrointestinal sorunun belirtisi olabilir. Eğer nadiren gaz sorunu yaşıyorsanız, sebebi büyük olasılıkla yedikleriniz veya aşırı hava yutmanızdır. Ancak mide ağrısı, ekşime hissi, kiloda açıklanamayan değişiklikler veya sık sık ishal nöbetleri gibi başka belirtiler de gösteriyorsanız, gazınızın daha büyük bir soruna işaret ettiği anlamına gelebilir. Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), çölyak, irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve bağırsak tıkanıklıkları gibi durumlar, aşırı gazn nedeni olabilir. yediklerinize ve hareketinize dikkat etmenize rağmen gaz şikayetleriniz azalmıyorsa, bir uzmana danışmanız gerekir.


Referanslar:

Amy Marturana Winderl ve Korin Miller. "Why Do I Have So Much Gas? 9 Reasons You Can’t Stop Farting and Burping". Şuradan alındı: https://www.self.com/story/causes-of-excessive-gas (10.03.2022)




Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.