Kişisel bakım ürünleri olarak adlandırdığımız şampuan, krem, nemlendirici, deodorant gibi ürünlerin birçoğunda bulunan kimyasal maddeler, uzun vadede farklı etkiler göstererek sağlığımızı olumsuz etkileyebiliyor. Bu ürünlerin içerisindeki maddeler hakkında bilgilenirsek, mümkün olduğunca az zararlı kimyasal içeren ürünlere yönelebilir veya bu ürünlerin kullanımını azaltmak isteyebiliriz. Kozmetik ürünlerde kullanılan zararlı kimyasallar, endokrin sistemimiz başta olmak üzere vücudumuzda birçok sistemi doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyebiliyor.

1- Parabenler

İçindekiler kısmına baktığınızda parabenleri methyl-, ethyl-, butyl- ile başlayan içeriklerle tespit edebilirsiniz.Parabenler, sentetik koruyuculardır ve yüksek oranda su içeren kozmetik ürünlerinde mikrop oluşumunu engellemek için bulundurulurlar. Şampuan, saç kremi, nemlendirici, losyon, temizleyici jel ve duş jelleri, en çok paraben içeren ürünler arasındadır. Aynı zamanda bazı makyaj malzemelerinin içeriğinde de paraben bulunmaktadır.

Yapılan araştırmalara göre parabenler, vücutta östrojen hormonuna benzer bir etki göstererek hormonal sistemi etkileyebiliyor. Memede bulunan tümörlerde paraben kalıntılarına rastlandığı biliniyor. Paraben içerikli ürünler, cilt üzerinde de olumsuz etki yaratarak özellikle hassas ciltleri güneşin zararlı ışınlarına daha duyarlı hale getirebiliyor. Parabenin zararları anlaşıldıkça, birçok marka parabensiz (paraben-free) etiketiyle ürünler sunmaya başladı. Mümkün olduğunca bu tür ürünlere yönelmek ya da parabenli ürün kullanımını en aza indirmek, hormonal sistemi korumak için önemli.

2- Fitalatlar

Fitalatlar, kozmetik ürünlerdeki esansı ve rengi sabitlemek için kullanılan kimyasallardır. Dolayısıyla kokulu ürünlerin birçoğunda yer almaktadırlar. Ne yazık ki fitalatları ürün içeriklerinde tespit etmek her zaman mümkün değildir. Ürünlerin içeriğindeki koku karışımları, yasal olarak açıklanmak zorunda değildir ve 200 kadar bileşen içerebilirler. Ürünün içeriğinde herhangi bir sentetik madde bulunmadığı belirtilmediği sürece, yapay koku içeren tüm ürünlerin fitalat içerdiği varsayılmalıdır. Fitalatlar, kokulu ürünlerin birçoğunda bulunurlar. Özellikle oje ve tırnak parlatıcı gibi ürünlerde yer aldığı bilinen fitalatlar, bazı plastik oyuncakların yapısına da ilave edilebilmektedir. Benzer şekilde plastik kaplarda da fitalat kullanılabiliyor. Fitalatların bilinen en önemli zararı, tıpkı parabenlerde olduğu gibi, hormonal sistemimiz üzerindedir. Kadınlarda ve erkeklerde doğurganlığın devamını sağlayan hormonların işleyişini etkileyerek doğurganlık sorunlarına neden olabilecekleri gibi, karaciğer fonksiyonlarını da olumsuz etkileyebilirler. Mümkün olduğunca kokusuz ürünlere yönelmek, özellikle anne karnındaki bebek gelişimini etkileyebileceği için hamilelikte fitalat içerebilecek ürünlerden uzak durmak önerilir.

3- Sodyum Lauryl Sülfat

SLS olarak kısaltılan Sodyum Lauryl Sülfat, köpüklü ürünlerin birçoğunda bulunan kimyasallardan biridir. Şampuan, sabun, yüz temizleyici, diş macunu, ağız gargarası, tıraş köpükleri gibi ürünlerin hemen hemen hepsinde kullanılır. SLS’nin bilinen en belirgin zararı, ciltte ve gözlerde rahatsızlığa neden olmasıdır. Cildi tahriş edebilir ve kepek, iltihap gibi sorunlara yol açabilir. Aynı zamanda banyoda kullandığımız SLS içerikli ürünler, giderler yoluyla yeraltı sularına da ulaşır ve çevreye de zarar verir.

4- Nanopartiküller

Gözle görülemeyecek kadar küçük parçacıklar, kıyafetlerden araba lastiklerine kadar birçok üründe kullanılan teknolojik ürünlerdir. Aynı zamanda kozmetik ürünlerin içeriğinde de bulunurlar. Özellikle güneş koruyucu ve yaşlanma karşıtı kremlerde, ürünün daha derin katmanlara erişebilmesi için yer alan "mikrofin parçacıklar" vardır. Bu tür nanopartiküller, özellikle paraben ve fitalatların varlığında daha da endişe verici hale gelirler, çünkü ürünün yararlı içeriğiyle birlikte bu zararlı kimyasalların da emilimini artırırlar. Aynı zamanda bu yeni teknoloji parçacıkların çevre için de son derece zararlı olduğuna dair kanıtlar mevcut.

5- Diethanolamine (DEA) ve Triethanolamine (TEA)

Sıklıkla şampuan ve duş jellerinde bulunan DEA ve TEA, ürünün köpürmesini sağlayan içeriklerden biridir. Alerjik reaksiyona neden olarak saçlarda ve ciltte kuruluğa, irritasyona neden olabilirler. Aynı zamanda "nitrozaminler" olarak bilinen ve kanserojen olduğu kanıtlanmış olan kimyasallar grubuna dahildirler.

Referans

Courtney Helgoe. "Ingredients to Avoid in Personal-Care Products". Şuradan alındı: https://experiencelife.com/article/ingredients-to-avoid-in-personal-care-products/. (29 Mayıs 2019).

"The Dirty Dozen: "Top 12 Ingredients to Avoid In Your Skincare". Şuradan alındı: https://odacite.com/blogs/tohealthandbeauty/the-dirty-dozen-top-12-ingredients-to-avoid-in-your-skincare.