Yeni bir dil öğrenmek, dünyaya başka bir açıdan bakmayı öğrenmek gibidir. Konuşabildiğimiz ve anlayabildiğimiz dilin, dünyayı deneyimleme şeklimizi doğrudan etkilediği biliniyor. Bu görüşü savunan Sapir-Whorf Hipotezi’nden yola çıkan araştırmacılar, iki dil bilen kişiler üzerinde bilimsel bir çalışma yürüterek konuştuğumuz dilin aynı zamanda zamanı algılama biçimimizi de etkilediğini ortaya koydu.

2017 yılında ‘Journal of Experimental Psychology: General’ (Deneysel Psikoloji) Dergisi’nde yayınlanan araştırmayı Lancaster Üniversitesi’nden Panos Athanasopoulos ve Stockholm Üniversitesi'nden Emanuel Bylund yürüttü. Araştırmacılar, İspanyolca ve İsveççe bilen iki dilli deneklerden ekranda büyüyen bir çizgiyi ve bununla birlikte bir kabın suyla dolmasını izlemesini istediler. Katılımcılar bu sırada ne kadar zaman geçtiğini tahmin etmeliydiler.

Bunun için katılımcılara önce İspanyolca olarak ne kadar süre geçmiş olabileceği soruldu, daha sonra İsveççe sorularak deney tekrarlandı. İspanyolca sorulduğunda denekler, zaman tahminlerini kabın ne kadar dolu olduğunu gözeterek yaptılar. Zamanı fiziksel doluluk ile doğru orantılı olarak algıladılar ve ekrandaki çizginin ilerleyişinden etkilenmediler. İsveççe sorulduğunda ise çizginin ilerleyişi üzerinden zaman tahmininde bulundular ve kapların ne kadar dolu olduğu ile ilgilenmediler.

Bunun sebebi, İspanyolca’da zaman belirten sıfatlar fiziksel özellikleri ifade ederken (büyük bir ara vermek, küçük bir etkinlik gibi); İsveççe’de zamanın uzaklık belirten sıfatlarla ifade edilmesiydi (uzun bir ara vermek, kısa bir etkinlik gibi.)

Profesör Athanasopoulos, “yeni bir dil öğrendiğimizde daha önce bilmediğimiz algısal boyutlara uyum sağlarız” diyor. “İki dilli olmak, zamanı bilinçsiz olarak tahmin etme şeklimizi etkilediği gibi; duygularımızı, görsel algılarımızı da doğrudan etkiliyor.”

Araştırmacıların ifade ettiğine göre, çevremizde olup bitenleri algılama şeklimizi etkileyen dil, aynı zamanda esnek düşünme kapasitemizi de etkiliyor. İki dil bilen kişiler, günlük hayatlarında farklı diller arasında zihinsel olarak gidip gelirken farklı bakış açılarından görebilmeyi daha iyi başarıyor ve uzun vadede çeşitli zihinsel faydalar sağlamış oluyor.

Referanslar:

"Bilinguals perceive time differently​, study finds". Şuradan alındı: https://thelanguagenerds.com/bilinguals-perceive-time-differently%E2%80%8B-study-finds/?fbclid=IwAR1IgLAqGHXKzBQeurOhLE6m01qifZ16Bs_tlViUflPjYBaDloZy6AKCEL8 (04.09.2019)

Bylund, Emanuel,Athanasopoulos, Panos. "The Whorfian time warp: Representing duration through the language hourglass". Şuradan alındı: https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fxge0000314 (2017)