Etkileyici bir aşk hikayesi: Marina Abramović ve Ulay

İki performans sanatçısı birbirine âşık olursa ne olur? Dolu dolu yaşanmış, birçok sanat eserine ilham olmuş büyük bir aşk hikâyesi olur. İşte bu büyük aşktan geriye kalanlar…

İlişki

Giriş: 12 Ağustos 2021 11:00

Sanatçı olmak için gereken aykırılığı üst düzeyde yaşayan Marina Abramoviç, bedenin ve zihnin sınırlarını zorladığı sanat eserleri ortaya çıkarmak için performans sanatlarına yönelen bir sanatçı. Birçok insan onu 1974 yılında sergilediği "Rhytm 0" adlı eseriyle tanıyor. Sıra dışı sanatçı bu eserinde, gülden, dolu bir tabancaya kadar 72 farklı objeyle birlikte bir odada kendini izleyicilerin ellerine teslim etmişti. İlk başta sarılan, saçını tarayan katılımcıların zamanla sanatçıya vurması, zarar vermesiyle devam eden performans, 6 saatin sonunda tabancayla nişan almaya kalkan bir katılımcının durdurulmasıyla sona ermişti.

1 / 14
Bu sansasyonel performanstan bir yıl sonra Amsterdam'a taşınan sanatçı burada, ikisinin de doğum günü olan 30 Kasım'da, kendiyle oldukça benzer bir düşünce yapısına sahip olan Frank Uwe Laysiepen, bilinen adıyla Ulay'la tanışıyor ve bu andan itibaren ikili, unutulmayan bir aşk hikayesi yazmaya ve belki de tüm hayatlarını bir performans sanatı haline getirmeye başlıyorlar.

2 / 14
Marina Abromovic beraber ilk eserlerini şu sözlerle aktarıyor: "Ulay ve ben, tanışıp birlikte çalışmaya başladıktan sonra ilk performansımız 1976 yılındaki 'Relation In Space' oldu ve Venedik Bienali için yapıldı. Bu parçanın fikri, koşan ve önden birbirine çarpan ve bir saat boyunca hızı artıran iki çıplak gövdeydi. Bu eril ve dişi enerjiyi bir araya getirmeyi ve O Benlik adını verdiğimiz bir şeyi yaratmayı gerçekten istedik. İşbirliği yapmak ve fikirlerimizi bir araya getirmek ve fikrin kimden geldiğini kimseye söylememek çok önemliydi. Bizim için gerçekten anlamlı olan ve bu tür bir üçüncü enerji alanını yaratan karışımdı."

3 / 14

1977'de "Relations in Time" adlı eserde 16 saat boyunca saçları birbirine bağlı olarak performans sergileyen çift, bedenlerinin sınırlarını zorlarken, birbirlerine yakın oldukları eserleri sıkça tercih ediyordu.

4 / 14
1978 senesinde "Aaa Aaa" adlı, 15 dakika boyunca gittikçe yakınlaşarak ve şiddeti arttırarak birbirlerine bağırdıkları video performans eseri de sanatçılarının ilgi çeken eserleri arasında yer alıyor.

5 / 14
Breathing in/ Breathing out adlı eserlerinde iki sanatçı burunlarını tıkayıp, ağızlarını sımsıkı kenetlediler ve birinin verdiği nefesi diğeri aldı. 17 dakika sonra baygın düşen çiftin bu performansı, çoğu eserlerinde de olduğu gibi bazılarınca romantik bazılarınca ise absürt bulundu.

6 / 14

1977 yılında "Imponderabilia" adlı eserlerinde iki sanatçı bir müze kapısının eşiğinde çıplak bir şekilde karşılıklı duruyor ve katılımcıları aralarından geçmeye zorluyorlardı.

7 / 14
1980 yılında "Rest in Peace" adlı eserlerinde iki sanatçı, aşkı özetleyen bir performans sergiledi.

8 / 14
1983 senesinde, sanatçıları ve aşklarını en iyi tanımlayacak olan bir olayın başlangıcı yaşandı. "The Lovers" adındaki eserleriyle, Çin seddinin iki ucundan ayrı ayrı yürümeye başlayacak ve ortada buluştuklarında, nihai bir ortak projeye başlayacak, evleneceklerdi.

9 / 14

Bürokrasinin bu sanatı anlaması ve izin vermesi yaklaşık beş yıl sürdü. Nihayet iki uçtan yürümeye başlayan Ulay ve Abramović bir taş köprünün merkezinde bir araya geldi. Günde ortalama 20 km olmak üzere 90 gün yürüdüler ve her biri yaklaşık 2.000 km yol kat etti fakat kavuştukları zaman planlanan gibi bir düğün hiç olmadı. İzin uğraşlarıyla geçen 5 yılda, çift için birçok şey değişmişti. Abramoviç tanınan bir sanatçı olmaktan memnunken, Ulay anarşist yanından ayrılmak istemiyordu, zamanla sarsılan güven ve iletişimsizlikle "The Lovers" bir düğünden çok boşanma ayinine dönüştü. Kendileri gibi aşkları da sıra dışı olan bu çift, ayrılık için bir buçuk ay yürüyerek birbirlerine kavuşmayı bekledi.

10 / 14
Bu destansı ayrılık kavuşmasından sonra, 22 yıl boyunca birbirlerini görmeyen ikili, 2010 yılında Abramovic'in "The Artist is Present" adlı eserinde bir araya gelip sanat camiasında adeta nefesleri kesti. Abramovic bu eserinde, günde sekiz, toplamda 750 saat bir masada sessizce oturup, her 5 dakikada bir değişen katılımcılarla bakışıyordu.

11 / 14
Ulay'ın sürpriz katılımıyla Abramovic'in eserin temas etmeme kuralını bozarak, iki metrelik masanın uçlarından el ele tutuşup gözyaşları akıttığı anlar, çiftin ve aşkın tarihine kazılı anlardan biri olarak hafızalarda yerini aldı.

12 / 14

Ulay, 2 Mart 2020'de 76 yaşında savaştığı lenf kanserine yenik düşerek hayatını kaybetti.

13 / 14
2020 yılında Sabancı Müzesi'nde de eserlerini sergileyen Marina Abramovic, hala çok konuşulan sanatını icra etmeye devam ediyor.

Referanslar:

David Bramwell. "The bittersweet story of Marina Abramović's epic walk on the Great Wall of China" https://www.theguardian.com/travel/2020/apr/25/marina-abramovic-ulay-walk-the-great-wall-of-china (25.04.2020) https://mai.art/ https://www.moma.org/audio/playlist/243/3123

14 / 14