Yüzyıllar boyunca erkekler kadınlar üzerinde egemenlik idda ederken en çok dini söylemleri eylemlerine alet etmişlerdir. Peki kutsal kitaplar gerçekten de kadınları aşağılıyor olabilir mi?

En yaygın söz edilen 3 söylemden yola çıkarak kutsal kitaplardaki kadın algısını değerlendirdik:

1. “Havva, Adem’in kaburga kemiğinden yaratılmıştır. Bu da kadının erkekten daha aşağı olduğu anlamına gelir.”

Sanılanın aksine, Kuran’da böyle bir ifade yer almamaktadır. Havva’nın Adem’in kaburgasından yaratıldığı hikayesi esasen Tevrat’ta ve İncil’de anlatılır. Bu kutsal kitaplarda da bu yaratılış öyküsünün kadını aşağılayan bir yanı olmadığı, diğer ayetlerle kesinleştirilmiştir. İncil’deki “Kadın erkekten yaratıldığı gibi, erkek de kadından doğar” ayeti bunun göstergesidir. (İncil 1. Korintliler 11:12)

Kuran’da ise kadının erkeğin kaburgasından yaratıldığı söylemi yer almadığı gibi, Nisa suresinin 1. Ayetinde “Allah sizi tek nefisten, tek bir özden, yarattı; ondan da bir çift var etti, onlardan da kadınlar ve erkekler türetip getirdi” ifadesi yer almaktadır.

Yaratılış öykülerinin hiçbirinde kadını aşağılayan bir ifade yer almamıştır. Ancak her konuda olduğu gibi kadın-erkek eşitsizliğini meşrulaştırmak isteyen bazı insanlar bu ayetleri kendi çıkarlarına göre yorumlayarak bu yanlış anlayışın yaygınlaşmasına neden olmuştur.

2. “Kutsal kitaplar evin reisinin erkek olduğunu doğrular.”

İncil’de bunu doğrulayan bazı ayetler bulunmakla birlikte, erkeğin kadını el üstünde tutması gerektiğini belirten ayetler de mevcuttur:

Kol 3:19 "Ey kocalar, karılarınızı sevin. Onlara sert davranmayın."

1Ko 7:4 Kadının bedeni kendine değil, kocasına aittir. Aynı şekilde, erkeğin bedeni kendine değil, karısına aittir."

Ef 5:25 "Ey kocalar, Mesih inanlılar topluluğunu nasıl sevip onun uğruna kendini feda ettiyse, siz de karılarınızı öyle sevin."

[B]Ef 5:28 "Kocalar da karılarını kendi bedenleri gibi sevmelidir. Karısını seven kendini sever."

Ef 5:33 "Bununla birlikte, her biriniz karısını kendisi gibi sevsin"

Mar 10:7-8 "Bu nedenle adam annesini babasını bırakacak, karısına bağlanacak ve ikisi tek bir beden olacaklar.' Şöyle ki, onlar artık iki değil, tek bedendir. "

Kuran’da ise bu konu, yine Nisa suresinde ele alınıyor. Konu ile ilgili İhsan Eliaçık’ın görüşü şöyle: “Nisa Suresi 34.ayette, “Er ricâlu kavvâmûne alân-nisâ” - Erkekler kadınlar üzerinde kavvamdır deniyor. Bu ayeti şöyle çeviriyorlar: Erkekler, kadınlar üzerinde reistir-yöneticidir. [Gavvam] kelimesini yönetici ve reis olarak çevirince de ne oluyor, kadın itaatkâr olacak, erkek ne derse o olacak, oluyor ve bir reislik kavramı üretiliyor. Oysaki ayette denmek istenen bu değildir. Arapçada “kame–game” ayağa kalktı, “kavvam–gavvam” da, çokça ayağa kalktı, demek. Ayeti tekrar çevirelim: Erkekler, kadınlar karşısında çokça ayağa kalkandır. Biraz sembolik bir tabir, bundan ne anladığınız üstüne düşünün. Erkekler, kadınlar karşısında çokça ayağa kalkandır dendiği zaman ne anlıyorsunuz? Yani, ilgi, nezaket, saygı, maddi ve manevi her türlü dertleri ile ilgilenme.”

3. “Kutsal kitaplar erkeklerin karılarını dövebileceğini savunur.”

Kuran’daki Nisa suresinin 34. Ayeti, evlilikteki anlaşmazlık halinde erkeklerin karılarını dövebileceği şeklinde yorumlansa da, İhsan Eliaçık bu ayette sözü geçen ‘darabe’ kelimesinin ‘vurmak, darp etmek’ değil, Kuran’da başka ayetlerde de kullanılmış olduğu haliyle ‘geçici ayrılık’ anlamıyla kullanıldığını söylüyor. Yani eş ile bir müddet ayrı kalmayı öneren ayet, bazı yorumcular tarafından ‘dövün, darp edin’ dediği şeklinde yorumlanmış.

İncil’deki öykü ise İsa’nın kadına bakış açısını özetliyor:

“İsa Zeytin Dağına gitti. Ertesi sabah erkenden yine tapınağa döndü. Bütün halk O’nun yanına geliyordu. O da oturup onlara öğretmeye başladı. Din bilginleri ve Ferisiler zina ederken yakalanmış bir kadın getirdiler. Kadını orta yere çıkararak İsa’ya “Öğretmen bu kadın tam zina ederken yakalandı” dediler. “Musa Yasa’da bize böyle kadınların taşlanmasını buyurdu, sen ne dersin.?” Bunların İsa’yı denemek amacıyla söylüyorlardı. O’nu suçlayabilmek için bir neden arıyorlardı.

İsa eğilmiş parmağıyla toprağa yazı yazıyordu. Durmadan aynı soruyu sormaları üzerine doğruldu ve “İçinizde kim günahsızsa ilk taşı o atsın” dedi.

Sonra yine eğildi toprağa yazmaya başladı. Bunu işittikleri zaman başta yaşlılar olmak üzere birer birer dışarı çıkıp İsa’yı yalnız bıraktılar. Kadın ise orta yerde duruyordu. İsa doğrulup ona “Kadın nerede onlar? Hiçbiri seni yargılamadı mı?” diye sordu. Kadın “Hiçbiri efendim.” dedi. İsa “Ben de seni yargılamıyorum” dedi. “Git artık bir daha günah işleme” - Yuhanna 8:1-11