Tamamen hareketsiz oturuyorsunuzdur, ancak bir şekilde zihniniz, sanki bir eğlence parkında gibi dönüyormuş veya yukarı-aşağı hareket ediyormuşsunuz gibi hissetmeniz için sizi kandırmayı başarıyor. Klinik Nöroloji El Kitabı’na göre bu hisler, yetişkin nüfusun yüzde 15 ila 20'sini etkileyen bir durum olan vertigo'nun belirtilerinden bazıları.

Vestibüler odyolog ve nöroplastisite terapisti Joey Remenyi, “Hastalar genellikle kendilerini suçlarlar veya vertigo ile uğraşırken deliriyormuş gibi hissederler” diyor. “Bu tuhaf hisler gerçektir. Beyniniz ve vücudunuz tarafından oluşturulan sinirsel mesajlar olan bu hisler günlük olarak değişebilirler de. Kendiniz gibi hissedebilmeniz için, bu sinir ağlarını yeniden kalibre etmeye ve bunun için desteğe de ihtiyacınız olabilir, ancak bu durumu iyileştirmek kesinlikle mümkün.”

Joey Remenyi, stres ve vertigonun ayrılmaz bir şekilde bağlantılı olduğunu hatırlatarak, stresi uygun şekilde yönetmenin vertigo belirtileri ile baş etmek için de çok önemli olduğunu vurguluyor.

Vertigo nedir?

Vertigo, hareketsizken duyulan herhangi bir hareket ya da yönelim bozukluğu hissidir. Dengesizlik, baş dönmesi, mide bulantısı, sabit duramama hali veya sadece bir şeylerin yanlış olduğu hissi olarak ortaya çıkabilir. Vertigo hissi, birkaç saat ya da birkaç gün sürebilir. Buffalo Üniversitesi Kulak Burun Boğaz-Baş ve Boyun Cerrahisi Anabilim Dalı'nda asistan doktor olan Mohamed Elrakhawy, her bir iç kulakta vücudun oryantasyonunu belirlemekten sorumlu beş organ olduğunu açıklıyor. Birbirine yaklaşık olarak dik açılarda konumlandırılmış üç yarım daire biçimli kanal, beynimize kafanın dönüş hareketlerini (yukarı ve aşağı sallamak, yan yana sallamak ve sola ve sağa eğmek gibi hareketleri) ileten sinyalleri taşıyan bir sıvı ile dolu jiroskoplardır. Dönme ivmesinden sorumludurlar.

İki otolit organ, başın doğrusal ivmelerini belirtmek için sallanan küçük sarkaçlar gibi hareket eder. Otokonya adı verilen küçük kristaller, dikey veya yatay olsun, doğrusal hızlanma hissine neden olacak şekilde kayan jelatinimsi bir zar üzerinde bulunur. Vertigo tedavisinde sıklıkla natüropatik ilaçlar kullanan N.D. Alyssa Kirby Horowitz, beynin vücudumuzun yönünü belirlemek için çeşitli stratejiler kullandığını söylüyor. Mekanizmayı, ev tadilatlarında kullanılan su terazili aletlere benzetiyor.

Stres ve vertigo arasındaki ilişki

Remenyi, vertigonun kulaklar, gözler, uzuvlar ve beyin arasında gönderilen hata mesajlarından kaynaklandığını söylüyor - bu nedenle yorgunluğa veya bunalıma neden olan herhangi bir gündelik faktör, vertigoyu tetikleyebilir. Üzerinde düşünülmesi gereken kısım şu: Remenyi'ye göre stresin vertigoyu etkilediği kadar, vertigo da stresi etkiliyor. "Vertigo semptomları, hastaları endişeli, stresli, özeleştirel veya katı düşüncelere saplanmış hissettirebilir ve elbette tüm bu duygular normaldir." Buna ek olarak, Horowitz stresli olduğumuzda kortizol hormonumuzun arttığını ve bunun da beynin dengeyi kontrol eden kısmı olan vestibüler sistemimizi etkilediğini açıklıyor. Bu da, sanki bir teknedeymişiz gibi kendimizi dengesiz hissetmemize neden olabiliyor.

Yakın zamanda vestibüler sistem ile stres arasındaki ilişkiyi, özellikle kortizol gibi çeşitli stres hormonları arasındaki ilişkiyi inceleyen birkaç bilimsel araştırma yapıldı: On sağlıklı gönüllüyle yapılan küçük bir çalışma, vestibüler stimülasyondan sonraki stres tepkisini araştırdı ve simülasyon sırasında kortizol seviyelerinin dinlenme seviyelerinin üzerine çıktığı görüldü.

Journal of Vestibular Research'te yayınlanan bir başka çalışmada, vertigo teşhisi konmuş hastalarda, idiyopatik baş dönmesi olanlara kıyasla yüksek kortizol seviyeleri olduğu bulundu.

Son olarak, dalgalanan işitme kaybı, kulak çınlaması ve vertigo ataklarının görüldüğü Ménière hastalığına sahip kişilerde kortizol seviyelerini analiz eden bir çalışma, hastalık teşhisi konan hastaların kanında çok daha yüksek kortizol seviyeleri görüldüğünü buldu - ancak araştırmacılar bunun kronik rahatsızlığın stres üzerindeki etkisi olduğunu belirlediler.

Strese bağlı vertigo nasıl önlenir?

Stresi yönetmek kolay bir iş değil, hepimizin sınırlamaya çalıştığımız temel bir günlük stres düzeyimiz var. Ancak, yardımcı olabilecek bazı stratejik önlemler düşünülebilir:

1- Genel sağlığınızı destekleyen uygulamaları benimseyin

Alabileceğiniz önlemler arasında sağlıklı ve dengeli beslenmek, geceleri yeterli uyku almak ve egzersiz yaptığınızdan ve fiziksel aktiviteye katıldığınızdan emin olmak yer alır. “İyi bir sosyal desteğe ve güvenilecek iyi bir ağa sahip olmak, akut ve kronik stresörlerle başa çıkmada yardımcı olabilir” diyor uzmanlar. "Anksiyete, depresyon ve panik bozukluklarının tedavisi ve yönetimi de önemlidir."

2- Günlük stres faktörlerini azaltmanın yollarını keşfedin

Uzmanlar, tetikleyicileri en aza indirmenin yollarını aramayı öneriyor. Örneğin uyku düzeninizi iyileştirebilir, eşiniz veya patronunuzla o zor konuşmayı yapabilir veya yapılacaklar listenizden çok gecikmiş öğeleri sırayla yapmaya başlayabilirsiniz.

3- Terapötik teknikleri deneyin

Horowitz nefes egzersizleri, meditasyon, doğada yürüyüş, banyo yapma, konuşma terapisi, günlük tutma, duygusal rahatlama teknikleri veya iç kulak sensörlerini yeniden hizalamak için başınızı farklı pozisyonlarda hareket ettirmenizi gerektiren Epley Manevrası'nı önerir. Buna ek olarak, telefonda konuşurken olduğu gibi uzun süre başınızı eğmekten veya hızlı değişen kafa hareketlerinden (araba sürerken dahil) kaçınmayı deneyin.

4- Hedefe yönelik beslenme desteği alın

Horowitz, gingko, antioksidanlar ve omega-3 gibi takviyelerin beyne giden kan akışını artırdıkları için yardımcı olabileceğini söylüyor. D vitamini de yararlı bir seçenek olabilir. Ayrıca, bütün gıdaları tercih etmenizi ve kızarmış veya çok işlenmiş gıdalar, alkol veya kafein gibi iltihaplanmaya daha fazla katkıda bulunabilecek herhangi bir şeyden uzak durmanızı öneriyor. İç kulağınız güçlü bir sodyum, potasyum ve klorür dengesi sağladığından, sodyum alımınızı düşük tutmanın ve yeterince su içmenin önemli olduğunu söylüyor.

5- Kendinize iyi bakın

Genel önlemleri almış olmanıza rağmen bir değişiklik olmuyorsa, bu sorunları yaşadığınız için kendinizi suçlayıp azarlamadan, nazif bir şefkatle hareket etmenin zamanı gelmiş olabilir. Remenyi, önce hiçbir şey yapmamanızı ve hiçbir şeyi değiştirmemenizi önerir. Sadece stresinizi fark edin ve kendi durumunuzda bir arkadaşınız olsa, ona sunabileceğiniz şefkatin aynısını kendinize sunun.

Fiziksel, psikolojik ve ruhsal sağlığınız üzerinde çalıştıktan sonra Remenyi şunları öneriyor: “Gerçekten kendinizi beslemek ve bakım vermek için yaptığınız seçimleri kutlayın” diyor. “Değişim sürecini cezalandırıcı veya katı olmaktan ziyade ödüllendirici hale getirin. Her hafta bu küçük değişikliklerden daha fazlasını yaparak, bir sonraki vertigo krizinden korkmak yerine vücudunuzun tadını çıkarmayı öğrenin.”

Referanslar:

Marissa Miller. "Can Stress Really Cause Vertigo? Here's What To Know, According To Experts". Şuradan alındı: https://www.mindbodygreen.com/articles/can-stress-cause-vertigo. (18.09.2021)