İlk olarak Japonya'da 1945 yılında hazırlanan iş kanununa göre ağır çalışma koşullarında olan sektörlerde çalışan kadın işçilere ücretli regl izni tanınmıştı. 1987 yılında ise Filipinler'de kadın işçiler için regl izni tartışıldı ve çalışma bakanlığına bu talep sunuldu. Takip eden yıllarda ise Çin, Tayvan ve Endonezya'da çalışan kadınlara regl günlerinde kullanabilecekleri ücretli izin hakkı tanındı. Sonuç olarak Japonya’da 1945, Endonezya’da 1948, Güney Kore’de 2001, Tayvan’da 2013, Zambiya’da 2017, İspanya'da 2022 yılından itibaren regl dönemlerinde kadınlara özel izin uygulaması bulunuyor.

Avrupa ülkelerinde durum ne?

Avrupa ülkelerinde ara ara gündeme gelse de bu konuda atılan ilk adım 2017 yılında İtalya'da atıldı. İtalya'da özel sektörde ve kamuda çalışan kadınların regl döneminde özel izin kullanabilmesi için parlamentoya yasa tasarısı sunuldu. Tartışılan yasa tasarısına göre, regl dönemini ağrılı geçiren işçi kadınlar ayda 3 gün ücretli izin kullanabilecek. Bu düzenlemenin kağıt üzerinde kalabileceğine dair kaygılar da mevcut.

Türkiye'de regl izni...

Bilindiği üzere Türkiye'de regl izni ilk olarak 2004 yılında yalnızca "ağır ve tehlikeli işler" kapsamına giren işlerde çalışan kadınlara 5 gün olarak tanınmıştı. Bu madde Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği’nde yer almıştı ancak uygulamaya geçmemişti. İlerleyen yıllarda tekstil ve konfeksiyon sektöründe yer alan bazı işler "ağır ve tehlikeli işler" kapsamına alındı ancak büyük tartışmalarının yaşanmasının ardından tekstil ve konfeksiyon sektöründe yer alan bazı işler "ağır ve tehlikeli işler" kapsamından çıkartıldı. 2013 yılında ise çıkarılan bir yönetmelikle Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı. Dolayısıyla kadınlara regl iznine yönelik atılan bu adımlar silindi. Çeşitli dönemlerde tekrar gündeme gelse de Türkiye'de regl iznini veren ilk kurum İzmir Barosu oldu. İzmir Barosu'nu ise Tunceli Belediyesi takip etti.

Kanun teklifi: Regl izni

CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, kadın işçi ve kadın memurlara regl izni verilmesi amacıyla kanun teklifi hazırladı ve TBMM Başkanlığı’na sundu. Teklifi’nin yasalaşması halinde, kadın memur ve kadın işçiler, regl başlangıç tarihinden itibaren ayda bir iş günü izinli sayılacak. İkinci günkü izin ise talep halinde işveren ya da kurum tarafından verilebilecek.

Türkiye'de regl izni veren kurumlar

İzmir Barosu

Türkiye’de bir ilke imza atan İzmir Barosu Yönetim Kurulu, baronun kadın çalışanlarına her ayın belirledikleri bir günü menstrüasyon izni verme kararı aldı. 39 kadın çalışanı bulunan Baro Yönetimi, alınan kararı personelin katılımı ile yapılan bir kokteylde duyurdu.

Tunceli Belediyesi

Tunceli Belediyesi de İzmir Barosu'ndan sonra kadın çalışanlarına menstrüasyon izni verdiğini açıkladı. Konuya ilişkin yapılan açıklamada şu cümleler kullanıldı: "Kadınların güncel taleplerini tespit edip, bu sorunları çözmeyi önümüze hedef koyup eylül ayında yapılan belediye meclis toplantısında Toplumsal Cinsiyet Eşitlik Komisyonu kurulması kararı almıştık. Belediyenin tüm hizmetlerinin ve gerçekleştireceği projelerin, her türlü ayrımcılığa karşı cinsiyet eşitliğini esas alacak biçimde dizayn edilmesine katkı sunmak için kadın meclislerimiz ve komisyonumuz bu çalışmalarını sürdürüyor. Bu anlamda toplumsal cinsiyet eşitliği ilkemize dayanarak kadın çalışanlarımıza, her ayın belirledikleri bir günü regl izni verme kararı aldık."