Nefret etmek ve şikayet etmek, ilk bakışta zararsız ve hatta güçlü bir ifade gibi görünse de özellikle sürekli olduğunda bazı olumsuz yan etkileri olabilir. İşte, uzmanların negatiflik hakkındaki görüşleri ve bu durumun zihinsel sağlığınıza ve ilişkilerinize nasıl etkide bulunabileceğiyle ilgili paylaştıkları düşünceler…

Birini “nefret eden” yapan nedir?

Nefret eden, her zaman olumsuz bir şeyler söyleyen kişidir. Hızla başkalarını, olayları ve fikirleri eleştirirler. İnsanlar söz konusu olduğunda ise kıskançlık ya da kişinin kendinden kaynaklanan güvensizliklerin üzerini örtme arzusu genellikle suçlanır. Ancak bazıları, başkalarını küçümseme eğiliminesahiptir. Nefret etmek genlerimizde var gibi görünüyor. Chief Wellness Danışmanı Daryl Appleton “Beyinlerimiz, hayatta kalmak için en kötü senaryoya odaklanmaya programlanmıştır. Bir şeye takılma ihtimalimizden, aldatıcı bir eskiye kadar her türlü tehdidi tanımamız gerekir. Negatifliğe karşı eğilimimiz, kimlerle işbirliği yapmamız gerektiğini ve kimlerle rekabet etmemiz gerektiğini belirlememize yardımcı olur" diyor.

İnsan beyni, genellikle olumsuz yorumları olumlu olanlardan daha çok hatırlamamızı sağlar. Olumsuz olanlar daha kalıcıdır, dikkatimizi çeker ve unutulması zordur. Olumsuza odaklanmanın sorunlu yanı, beynimizi “herkesin berbat olduğu” ve “her şeyin kötü olduğu” yönünde yönlendirmemizdir. Güneşli tarafı görmek ve diğerlerine anlayış göstermek zor bir iş ancak, nefret eğilimlerinizi fark etmeyi ve duygularınızı daha sağlıklı yollarla ifade etmeyi öğrenebilirsiniz.

Nefrete dayanarak ilişkiler güçlenebilir mi?

Negativite bazen güçlü bir bağlayıcı olabilir. Dedikodu ve negatiflik bazen korku ve kıskançlıktan kaynaklanır. Belki birine kıyasla kendinizi değerlendiriyorsunuz ve “asla onun kadar paraya sahip olamam” ya da “benim hayatım asla onunki gibi olmayacak” diyorsunuz, böylece duygularınızı doğrulamak için bir arkadaşı, sıkıntılı hissederek onaylıyorsunuz. Ancak, negativite sürekli olarak konuşmalarınızı beslerse, ilişkide olumlu deneyimlerin kök salması için hiçbir alan bırakmaz. Sağlıklı bir ilişkide, insanlar birbirlerinin farklılıklarına saygı duyarlar. Farklı düşüncelere sahip olsalar bile, anlamaya çalışır ve empati kurarlar.

Negatifliğin sağlığınızı nasıl etkilediğini nasıl anlarsınız?

Bir şeyi veya birini sevmemek, her zaman güçlü duyguların arkasında olduğu anlamına gelmez. Alarm zilinizin sesinden “nefret ettiğinizi” ya da sizi geç saatlere kadar çalıştıran patronunuza “dayanamadığınızı” söyleyebilirsiniz. Ancak bazen, bu duygu öfke veya çaresizlikle birlikte olabilir. Bu durumda, daha ciddi bir hal alabilir ve anksiyete, depresyon veya değersizlik gibi semptomlar yaşamanıza neden olabilir. Eğer bu semptomlar uzun süre devam ediyorsa ve uyku, iş ya da yaşamdan zevk almanızı engelliyorsa, farkında olmak ve refahınızı iyileştirmek için adımlar atmak önemlidir.

Nefretin refahınızı olumsuz etkilediğini ne zaman görürsünüz?

Nefret zaman zaman eğlenceli olabilir ancak çevrenizdekilerin sağlığını ve kendi zihinsel sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. Negatif içeriklere saatlerce maruz kalmak veya öfkeyle sürekli olarak insanlara saldırmak, fiziksel olarak da etkilerini hissettirebilir. Sürekli “savaş, kaç, don ya da uyum sağlama” modunda kalmak, kortizol seviyelerinin yükselmesine ve kan basıncının artmasına neden olabilir. Ancak eğilimlerinizi kontrol altında tutmak için atabileceğiniz adımlar vardır. İşte o adımlar...

Kendi kendinize olumlu bir bakış açısı geliştirin

Düşüncelerinizi not defterinizde ya da not uygulamasında takip etmeye çalışın. Hangi düşüncelerin sürekli karşınıza çıktığını inceleyin ve her negatif düşünce için üç olumlu veya nötr düşünce bulma pratiği yapın. Zamanla, beyniniz pozitif hislerle ve deneyimlerle bağlantılı nöral yollar oluşturmaya başlayacaktır.

Olumsuz etkilerden uzaklaşın

Hangi ilişkilerin size negatif katkıda bulunduğunu değerlendirin. Sosyal medya kullanımınızı sınırlamak, haber tüketimini azaltmak, özellikle sizi endişelendiren içeriklerse, veya bazı hesapları takibi bırakmak gerekebilir. Mindfulness ve şükran pratiğinin, nefret duygularından daha olumlu ve tatmin edici yaşam yönlerine odaklanmayı sağlayabileceğini söylüyor.

Destek ağınıza yaslanın

Farklı duyguları deneyimleyebileceğiniz ilişkilere yatırım yapmanız önemlidir. Destekleyici kişilerle, negatif tutumlarınızı ve davranışlarınızı sorgulayan insanlarla çevrili olmak size sağlıklı bir zihinsel odaklanma konusunda yardımcı olabilir. Bu kişiler arkadaşlar, aile ya da bir terapist olabilir.

Sonuç olarak, nefretin belirli bir cazibesi vardır. Negatiflik, bazen açıkça ifade edilen isteklerimizi ve hoşlanmadıklarımızı serbest bırakmamızı sağlar. Ancak, şüpheci olmakla "hater" olmak arasında büyük bir fark vardır. Paruolo’ya göre, bu eleştirel bakış açısını açık ve pozitif bir tutumla dengelemek, genel duygusal sağlığınızı korumanın anahtarıdır.

Referanslar: Nandini Maharaj, “Is ‘Hating’ on Other People Hurting Your Mental Health?”, https://www.wellandgood.com/hater-negativity-hurting-mental-health/