Kar ile tanışan bir bebeğin karı ağzına götürmesi merak duygusunu yansıtıyor. Bu yazıyı okuyan birçok kişi, çocukken Kar yemek güvenli mi? sorusunu aklına bile getirmeden karın tadına bakmıştır. Sosyal medyada kar ile sıcak kakao, dondurma ve smoothie yapan ünlüler de yaygınlaşınca kar yemenin faydaları ve zararlarını araştırdık.
En baştan şunu söyleyelim ki kar taneleri bozulmamışsa, saf beyazsa ve üst katmandan geliyorsa, küçük bir parça tatmanın büyük sakıncaları olmayabilir. Ancak bilinmesi gerekir ki kar sadece saf donmuş su değildir. Kar oluştukça toz veya polen parçalarını toplar ve yeryüzüne düştükçe küçük kimyasal kirletici maddeleri de toplar.
Kar neden yenmemelidir? Kar kirli midir?
Kar, topraktan ve havadan gelen kirlilik, kimyasallar, algler ve bakterilerle kirlenebilir. Bulutlardan kar düştüğünde; karın karmaşık, çapraz buz kristali yapısı temelde kirleticileri hapseder. Sonuç olarak kar, araba emisyonları ve odun sobalarından ve kömürle çalışan tesislerden kaynaklanan siyah karbon gibi hava kirletici maddeleri içerebilir.
Soğuk hava, araçların daha fazla rölantide çalışması ve soğuk çalıştırma nedeniyle daha fazla emisyon üretmesinden kaynaklanan zararlı hava kirliliğini arttıran etki gösterir. Kar aynı zamanda çevreden zararlı kimyasalları da toplayabilir. Garaj yolunu veya yolu sürmek, kiri ve magnezyum klorür gibi yolu tuzlayan kimyasalları kara doğru iter.
Araştırmalar ayrıca kar örneklerinde genellikle suya, toprağa ve atmosfere karışan pestisitler ve mikroplastikler de bulmuştur. Çoğu mikrop (bakteri ve virüs) soğuk havalarda hayatta kalamaz. Ancak kar yine de kir, kanalizasyon ve hastalığa neden olan E. Coli bakterileri içeren hayvan atıklarıyla kirlenmiş olabilir.
Chlamydomonas nivalis adı verilen bir tür alg de karda gelişerek karpuz karı adı verilen pembe kar lekelerine neden olur. Bu algler yutulduğu takdirde insanlara doğrudan zarar vermez. Yine de genellikle başka kir ve toksinlerin bulunması muhtemel olan eriyen karda ortaya çıkar.
Bazı kar türleri daha temizdir ve bu nedenle yenmesi diğerlerine göre daha güvenlidir. Yine de berrak görünen kar bile sağlığınız için iyi olmayan çevresel kirleticiler içerebilir.
Cleeveland Clinic’ten asistan doktor Max Huddleston, "Duruma bağlı" diyor ve yaşanılan yerin çevre koşullarının göz önünde bulundurulması gerektiğini söylüyor. Büyük bir şehirde yaşıyorsanız motorlu taşıt, bina ve fabrikaların sayısı nedeniyle kirlilik miktarı artar. Kırsal bir bölgede yaşıyorsanız hava daha temiz olma eğilimindedir. Karı nereden aldığınıza dikkat etmeniz gerekir.
Hangi kar yenmez?
İlk kar taneleri yere çarptığında tuz, gübre gibi yerde zaten bulunan her türlü şeye ve kirli maddelere karışır. Kar, yere düşerken havanın temizlenmesine yardımcı olur. İlk birkaç saat boyunca yağan ilk kar, birkaç saat sonra yağacak kardan daha fazla kirletici madde içerir. Hayatta kalma modunda kar yenmesi kaçınılmaz hale geldiyse, yalnızca bozulmamış ve en üstte olan beyaz kar yenmelidir. Şüpheye düştüğünüzde o bölgeden kar yemekten kaçının.
Kirli görünen derin kar katmanlarını veya bir yığın haline getirilmiş karı yemekten kaçının. Bu karlar diğer yerlerdeki karlara nazaran kirlilik ve kirletici madde içerir. Ayrıca rengi solmuş sarı, kahverengi, turuncu, mavi veya pembe kar yemekten de kaçının.
Kar toplayacağınız yeri seçerken, hayvanların dışkı yapmadığından emin olduğunuz alanlarda kar yiyin. Ayrıca su akışı, kanalizasyon veya yoldaki tuz kaynaklarının yakınındaki alanlardan kar yemekten kaçınmak da en iyisidir. Karın "en temiz" olabileceği alan tamamen sizin özel ortamınıza bağlı olacaktır.
Dehidrasyon riski: Kar yemek zararlı mı?
Uzmanlara göre karla oynarken bir parça kar yemek hipotermi nedeni olmasa da vahşi doğada hayatta kalma modunda olan veya başka seçeneği olmayan biri zaten soğukta olduğu için çok miktarda kar tüketmek genel vücut sıcaklığını düşürebilir.
Kar, donmuş su kristallerinden oluştuğu için nemlendirici özellikte olması beklenir ancak uzmanlara göre metabolizma göz önünde bulundurulduğunda karın susuzluğu gidermesi ve su yerine geçmesi o kadar da hızlı gerçekleşmez. Dr. Huddleston şöyle diyor: “Vücudun enerjisi, yenilen karı içilebilir bir formda eritmek için kullanır. Bu da kendi vücudunuzun ısısıyla o karı eritmek için daha fazla enerji harcamanız anlamına gelir. Kar yemekten veya içmekten aldığınız sıvı, onu eritmek için kullandığınız enerji kadar büyük değildir. Yani zamanla, yüksek miktarda kar tüketmek, teoride, vücudunuzun susuz kalmasına neden olabilir."
Referanslar: Cleveland Clinic. “Is It Safe To Eat Snow?” Şuradan alındı:
https://health.clevelandclinic.org/can-you-eat-snow
“Is Snow Safe to Eat? What to Know” (2024) Şuradan alındı: https://www.health.com/is-it-safe-to-eat-snow-8567798
YORUMLAR