Küçük çocukları olan ebeveynler için yalnız zaman geçirmek nadir bulunan bir fırsat olabilir. Bu durum, özellikle hareketli ve sosyal etkileşimlerden çabuk yorulan, sessiz ve düşük uyarımlı ortamlarda enerji toplayan içe dönük ebeveynler için bunaltıcı hissettirebilir. Diğer yetişkinler, içedönük bireylerin yalnız kalma taleplerine daha anlayışlı yaklaşsa da çocuklar, ebeveynlerine birkaç dakikalık kesintisiz huzur tanımakta zorlanabilir.

Amerikalı bir baba, çocuklarına sevgi göstermeye devam ederken; aynı zamanda kişisel alana ihtiyaç duyduğunu onlara nasıl anlatabileceği konusunda tavsiye almak için bir sosyal platforma başvurdu. Beş yaşındaki oğlunun “yapışkan” tavırlarından bunaldığını hisseden baba, platformda diğer ebeveynlerden empati, destek ve öneriler aldı. Sosyal platformda, “Her gün onunla vakit geçirmek için çok zaman ayırıyorum. Ama içe dönük biri olarak, yalnız kalmaya da ihtiyacım var ve bunu anlamıyor” diye paylaşıyor. “Onun gözünde, uyanıksam neden onunla oynamayayım? Nazikçe kendi başına oynamasını rica ediyorum ama duymamış gibi yapıyor. Sonunda, odamdan çıkmasını söylemek için sesimi yükseltmek zorunda kalıyorum çünkü fiziksel olarak nefes alamıyormuş gibi hissediyorum.” Yorum yapanlar, babanın içinde bulunduğu ikileme empatiyle yaklaştı.

Başka bir kullanıcı, “Benim de yalnız kalmaya ihtiyacım var ve bunu yapamazsam kendimi çıldıracak gibi hissediyorum” diye yanıtlıyor. “Gün içinde arada birkaç dakika yakalayabilirsiniz, ancak eninde sonunda bu zamanı korumanın bir yolunu bulmalısınız ki var olduğunuzda gerçekten orada olun ve olmadığınızda ise yalnız bırakılın.” Diğer kullanıcılar, bu mücadelenin aslında ne kadar yaygın olduğunu ve popüler kültüre bile girdiğini belirtiyor. Five Minutes Peace adlı resimli çocuk kitabı ve Türkiye’de de oldukça popüler olan Bluey çizgi dizisinin “Sheepdog” (3. Sezon, 12. Bölüm) bölümü, ebeveynlerin yeniden enerji toplamak için yalnız zamana ihtiyaç duymasını ele alıyor. Ancak, Bluey‘de Chilli’nin çözümü, çocuklarla oynaması için eşinden yardım alarak 20 dakikalık bir yalnız zaman kazanmak oluyor. Bu yöntem, tek başına ebeveynlik yapanlar için pek de uygulanabilir bir çözüm değil. Tüm bunlar, ebeveynin yaşadığı hayal kırıklığının bir döngüye dönüşmesine neden olabilir.

Kendi ihtiyaçlarını karşılamak, çocuğunu reddetmek değildir

Psikiyatrist Dr. Zishan Khan, ebeveynlerin, kendi ihtiyaçlarıyla çocuklarının ihtiyaçları arasında sıkıştıklarında suçluluk ve utanca kapılmak yerine öz-şefkati benimsemeleri gerektiğini vurguluyor.

Psikiyatrist Dr. Zishan Khan “Ebeveynlerin, kendilerine alan tanıma ihtiyacının çocuklarını daha az sevdikleri anlamına gelmediğini anlamaları önemlidir. Bu, yalnızca kendi sınırlarınızı fark ettiğinizin bir göstergesidir ve bu, sağlıklı ve sorumlu bir farkındalıktır. Nasıl ki çocuklar sinir krizlerini önlemek için uykuya ihtiyaç duyuyorsa, ebeveynlerin de en iyi versiyonlarıyla var olabilmeleri için zihinsel ve duygusal molalara ihtiyacı vardır" diyor. Ancak, kişinin kendi duygularını ve ihtiyaçlarını geçerli kabul etmekten, küçük bir çocuğun bunları anlamasını ve bunlara saygı duymasını sağlamaya geçmek zor olabilir. Sosyal platform kullanıcısının da belirttiği gibi, çocuklara bunu kişisel algılamayacakları şekilde anlatmak oldukça güç bir konu.

Dr. Zishan Khan, yalnız kalma ihtiyacını evrensel bir gereklilik olarak çerçevelemenin, çocukların bunu kendilerine yönelik bir reddediş olarak görmelerini önleyebileceğini söylüyor. Ayrıca, bu çerçeveyi güven verici bir dil ile birleştirmeyi öneriyor. Örneğin:

• “Herkesin beynini dinlendirmek için zamana ihtiyacı vardır, bu yüzden biraz sessiz zaman geçireceğim ki sonra seninle daha çok oynayacak enerjim olsun.”

• “Biraz düşünme zamanı ayıracağım ve sonrasında birlikte eğlenceli bir şeyler yapabiliriz!”

“Bu ifadeler, çocuğa onunla daha sonra vakit geçirmeyi planladığınızı net bir şekilde gösterir ve terk edilmediğini hissetmesini sağlar. Bu süreçte sizi beklerken sabırsızlanmak yerine dört gözle bekleyebileceği bir şey olur. Özellikle küçük çocuklar için bu süreci bir zamanlayıcı veya görsel bir geri sayım aracıyla desteklemek, yalnız kalma sürecinin geçici olduğunu ve bir reddedilme anlamına gelmediğini daha iyi kavramalarına yardımcı olabilir.”

Çocuklara içedönüklüğü yaratıcı bir şekilde anlatmak

Ebeveyn koçu Meghan Englert, çocukların ebeveynlerinin molalara olan ihtiyacını anlamalarına ve kendi ihtiyaçlarını fark etmelerine yardımcı olmanın eğlenceli ve etkili bir yolu olarak rol yapma oyunlarını öneriyor. Englert konuya ilişkin şunları söylüyor: “Çocuklar, düşük stresli anlarda yapılan eğlenceli etkileşimler yoluyla, uzun açıklamalardan çok daha derin öğrenir ve bağlantı kurar. Bu yüzden bazen içedönüklüğü içimizdeki piller olarak açıklarım. Benim gibi insanlar için bu piller, sessiz zaman geçirdiğimizde dolar. Pilim ne kadar dolu olursa, seninle o kadar çok eğlenebilirim!”

Englert, bu kavramı canlandırarak açıklamak için “şarjı biten” ve yeniden enerji toplaması gereken bir oyuncakmış gibi davranıyor. Herkes sırayla şarj olması gereken kişi rolüne girerek, mola vermeden önce eğlenceli planlar yapıyormuş gibi davranıyor ve böylece çocuklara alan ihtiyacını eğlenceli bir şekilde öğretiyor.

Daha dışa dönük ebeveynler bu mücadeleyi aynı derecede derinden hissetmeyebilir ancak eğer çocuklarınızı bağımsız oynamaya teşvik etmekte ve birkaç dakikalığına nefes almakta zorlanıyorsanız, yalnız olmadığınızı bilin. Bununla birlikte, bu konuyu şimdiden bilinçli bir şekilde ele alarak çocuğunuza, gelecekte kullanabileceği sağlıklı sınırlar belirlemeyi ve kişisel alan yönetimi becerilerini kazandırıyor olabilirsiniz. Bir sosyal platform kullanıcısı da bu noktayı vurgulayarak şunları söylüyor: “Bir gün oğlunuz da bir baba olup kendi çocuklarına ya da bir başkasına ‘Bana biraz kişisel alan verebilir misin lütfen?’ demek zorunda kalabilir. Bunu ona öğretebilmenin yolu, sizin de uygulamanızdır.”

İlginizi çekebilir: İçe dönük olmak ne demek?

Referanslar

Christian Dashiell, “Dad Asks How Introverted Parents Communicate Their Need for Space to Kids”, https://www.parents.com/dad-asks-how-to-effectively-communicate-alone-time-to-kids-11685628