OpenAI, ChatGPT'nin “Derin Araştırma” (Deep Research) özelliğini 3 Şubat 2025’te duyurdu. Bu özellik, başlangıçta yalnızca ChatGPT Pro abonelerine sunulmuştu. Daha sonra bu özellike Plus, Enterprise, Team ve Edu aboneliklerine sahip kullanıcılar için de erişime açıldı. Ücretsiz kullanıcılar için şu an erişilebilir değil ancak yakın zamanda yeni özelliklerin gelişmesiyle beraber herkes için erişime açılması bekleniyor. İster Deep Research özelliğini kullanın, ister ücretsiz versiyondan yararlanıyor olun; yapay zeka tabanlı araştırma yaparken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. İşte, ChatGPT’yi (ve diğer yapay zeka modellerini) araştırmalarınızda daha verimli kullanmanızı sağlayacak 5 öneri:

1- Sorularınızı detaylandırarak sorun

Yapay zeka, araştırma süreçlerinde güçlü bir araç olabilir ancak verdiğiniz talimatların kalitesi, alacağınız yanıtları doğrudan etkiler. Örneğin, “Beyin sağlığı hakkında bilgi ver” talebini detaylandırmak için, “beyin sağlığını korumak için beslenmenin rolü üzerine yapılmış güncel akademik çalışmaları araştır ve bunları bir rapor halinde sun” şeklinde bir talep daha yararlı olacaktır. Yapay zeka botları ile araştırma yaparken taleplerinizde net ve detaylı olmak en iyi sonuçları elde etmenizi sağlar. Yapay zeka, talimatlarınıza göre yönlendirme yaparak araştırmayı derinleştirir ve farklı açılardan ele alabilir.

2- Kaynakları her zaman kontrol edin

ChatGPT, web üzerinde birçok kaynağa ulaşarak bilgi derleyebilir ancak sunduğu bilgileri doğrulamak sizin sorumluluğunuzda. ChatGPT araştırma sonuçlarında kaynakları belirtebilir ve size doğrudan bağlantılar sunabilir. Ancak, yapay zekanın bulduğu kaynakların güvenilir olup olmadığını mutlaka incelemelisiniz. Popular Science’a göre, Google Gemini'nin araştırma aracı kaynaklarını daha görünür şekilde listelerken, ChatGPT ise araştırmanın nasıl yapıldığını daha şeffaf bir şekilde gösteriyor. Yani, hangi aracı kullanırsanız kullanın, bilgilerin doğruluğunu denetlemek için kaynakları incelemek çok önemli.

İlginizi çekebilir: Yapay zekanın temelleri ve hayatımıza etkileri

3- Raporları yapılandırılmış bir şekilde alın

ChatGPT’nin Derin Araştırma özelliği, araştırmaları rapor halinde sunabilir. Bu raporlar, alt başlıklar, tablolar ve kaynak bağlantıları içerebilir. Ancak, raporu kullanmadan önce şu sorulara yanıt aramalısınız: Bilgiler güncel mi? Kaynaklar güvenilir mi? Rapor, konuyu kapsamlı bir şekilde ele alıyor mu? Ayrıca, araştırma sonuçlarını başka bir metne eklemek için ChatGPT'nin Canvas Modu kullanılabilir. Bu özellik, araştırma verilerini doğrudan bir dokümana aktarmayı ve üzerinde düzenleme yapmayı kolaylaştırıyor.

4- Yapay zeka ile beyin fırtınası yapın

Yapay zeka modelleri yalnızca veri toplamakla kalmaz, aynı zamanda beyin fırtınası yaparak araştırmanızın kapsamını genişletmenize de yardımcı olabilir. Örneğin, “İklim değişikliğinin tarım üzerindeki etkileri hakkında araştırma yapıyorum. Hangi yönleri ele alabilirim?” veya “Bu konuyla ilgili hangi alt başlıklar üzerinde detaylı bir analiz yapabilirim?” şeklinde sorularla yapay zekayı yönlendirmek, daha detaylı ve hedefe yönelik sonuçlar almanızı kolaylaştırır. Yapay zeka, belirli bir konuda bilginiz yoksa nereden başlamanız gerektiği konusunda da size rehberlik edebilir.

5- Alternatif bakış açılarını göz önünde bulundurun

ChatGPT, farklı kaynaklardan bilgi toplayarak çeşitli bakış açılarını bir araya getirebilir. Ancak, her zaman en objektif verileri sunduğundan emin olmak için birden fazla kaynaktan karşılaştırma yapmak önemlidir. Araştırmanızı tamamladıktan sonra alternatif bakış açılarını da konuya dahil etmek için şu soruları sorabilirsiniz: Bu konuda zıt görüşler var mı? Tartışmalı noktalar neler? Bu araştırmayla ilgili eleştiriler veya farklı akademik yaklaşımlar var mı?

Yapay zeka mükemmel değildir ancak doğru kullanıldığında araştırmalarınızı hızlandırabilir ve derinleştirebilir. Yapay zeka modellerini birer bilgi asistanı olarak kullanabilirsiniz, ancak nihai karar ve analiz her zaman size ait olmalıdır.

Referanslar

David Nield. "How to use ChatGPT as a personal AI research assistant". Şuradan alındı: https://www.popsci.com/diy/how-to-use-chatgpt-as-a-personal-ai-research-assistant/ (17.03.2025).