B12 vitamini, sinir hücreleri de dahil olmak üzere birçok hücre grubunun sağlıklı ve verimli bir şekilde işleyebilmesi için ihtiyaç duyduğumuz bir vitamin. Metabolizmamız doğal olarak B12 üretmez, yalnızca kırmızı et, tavuk eti, yumurta ve balık tükettiğimizde ya da vitamin takviyesi şeklinde B12 alabiliriz. Yeterince B12 kaynağı tüketmemenin yanı sıra, hipertiroid gibi otoimmün hastalıklar ve aşırı alkol tüketimi gibi faktörler de B12 eksikliği yaşanmasına neden olabilir.

İrlanda’da TILDA adlı kuruluşun ileri yaş yetişkinlerde folat ve B12 vitamini seviyeleri ile depresif semptomlar arasındaki bağlantıları incelediği araştırmada, düşük B12 seviyelerinin depresyonla da bağlantılı olduğu sonucuna varıldı. Buna göre, yeterince B12 vitamini almayan kişilerin 4 yıl boyunca depresif belirtiler geliştirme olasılığının %51 gibi ciddi bir oranda arttığı açıklandı. İrlanda’daki yaşlı yetişkin nüfusta depresyon vakalarının yüksek oranda görülmesinden yola çıkılarak yapılan araştırma, herkes için B12 vitamininin önemini anlamamızda da önemli ipuçları sağladı.

Öte yandan, diğer B grubu vitaminleri olan B1, B3, B5, B6 ve folat olarak da bilinen B9 vitaminlerinin de ruh sağlığı üzerinde önemli etkisi bulunuyor. Yeterince C ve D vitamini ile magnezyum, kalsiyum, selenyum, çinko, potasyum ve demir gibi mineralleri de yeterince almak, depresyon ve benzeri ruhsal rahatsızlıklara karşı korunmak için önemli.

B12 eksikliğinin belirtileri farklı şekillerde de ortaya çıkabilir:

• Vücuttaki kırmızı kan hücresi üretiminin yavaşlamasına bağlı olarak soluk ten rengi, ciltte sarımsı bir renk oluşumu görülebilir.

• Yine yeterince kan hücresi olmadığından, oksijen vücudumuzda gerektiği gibi taşınamaz ve sürekli yorgunluk, halsizlik hissedilebilir.

• B12 vitamini, sinir hücrelerini koruyan miyelin tabakasının üretiminde de sorumludur. Yeterince B12 bulunmadığında, miyelin farklı şekilde üretilir ve sinir sistemi fonskiyonları bundan etkilenir. Sonuç olarak ellerde ve ayaklarda uyuşma ve iğne batması gibi hisler oluşabilir.

• Yine sinir sistemi hasarına bağlı olarak, hareketlerde aksaklık ve dengesizlik görülebilir. Özellikle birçok yaşlı insanda görülebilen B12 eksikliği yürüyüşü ve duruşu etkileyebilir, denge sorunlarına neden olabilir.

• Ağız ülseri, dilde iltihaplanma ve ağız içinde uyuşma hissi gibi belirtiler de ortaya çıkabilir.

• B 12 eksikliğine bağlı ortaya çıkan anemide, nefes darlığı ve baş dönmesi gibi belirtiler de görülebilir.

• Gözler de B 12 eksikliğinden etkilenebilir, sinir hasarına bağlı olarak görüş bozulabilir.

• Ruh halinde ani değişimler ve kaygı belirtilerinde artış görülebilir.

Eğer bu belirtilerin biri ya da birkaçı sizi rahatsız ediyorsa, aile hekiminize danışarak bir kan testi yapılmasını isteyebilirsiniz. Kan tahlilinin yanı sıra organik asit testi gibi detaylı tetkiklere de gerek duyulabilecektir. Doktorunuzun önerisi ile B12 takviyesi almaya başlayabilir, aynı zamanda beslenme düzeninizi gözden geçirerek de B12 eksikliğine bağlı depresif belirtileri azaltabilirsiniz.

Referanslar:

"Vitamin B12 Deficiency Associated With Depression Risk in Longitudinal Study". Şuradan alındı: https://www.technologynetworks.com/neuroscience/news/vitamin-b12-deficiency-associated-with-depression-risk-in-longitudinal-study-356876 (15.12.2021)

Nancy Schimelpfening. "Can Nutrient Deficiency Cause Depression?". Şuradan alındı: https://www.verywellmind.com/vitamin-for-depression-1065211 (28.06.2021)