Costa Rica'nın yeni başkanı, fosil yakıtları yasaklayacak ve ülkesini dünyanın ilk karbonsuzlaştırılmış ülkesi olmayı sağlayacak bir plan duyurdu.

Eski bir gazeteci olan başkan Carlos Alvarado, "Karbonsuzlaştırılma bizim jenerasyonumuzun büyük görevidir ve Costa Rica, dünyada bunu başaran -ilk olmasa bile- ilk ülkelerden biri olmalıdır. [...] Ekonomimizde fosil yakıtlarını uygulamadan kaldırarak temiz ve yenilenebilir enerjilere yol açmak gibi devasa ve güzel br görevimiz var" dedi. Alvarado seremoniye sembolik olarak hidrojen yakıtlı bir otobüsle geldi.

Başkan geçtiğimiz ay, ülkenin bağımsızlığının 200. yıl dönümü olan 2021 senesine kadar taşımacılıkta fosil yakıt kullanımının sona erdirilmesi için bir planın yürürlüğe gireceğini açıklamıştı. Plan, taşımacılıktan benzin ve dizel kullanımının tamamen kaldırılmasını içeriyor.

Söz konusu Orta Amerika ülkesi şu anda zaten elektrik ihtiyacının yüzde 99'undan fazlasını yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlıyor. Yine de uzmanlara göre, çevre konusundaki hassasiyetiyle bilinen bir ülke için bile hızla "sıfır karbon taşımacılığın"a geçmek ciddi zorluklar içeriyor.

ABD'de bulunan Kaliforniya Berkeley Üniversitesi'ndeki enerji araştırmacılarından Jose Daniel Lara, sadece birkaç yıl içinde fosil yakıtları ortadan kaldırmanın pek gerçekçi olmadığı düşüncesinde. Yine de plan bu hedefe doğru daha hızlı hareket edebilmek için temel oluşturacak. Lara, "Böyle bir teklif retorik değeri açısından ele alınmalı, adece teknik kesinliği için değil" dedi.

Costa Rica Motorlu Taşıt ve Makine İthalatçıları Derneği Başkanı Oscar Echeverría'ysa, temiz taşımacılık piyasası henüz gelişmemiş olduğu için fosil yakıtlardan uzaklaşmanın aceleye getirilemeyeceğini söyledi. Echeverría "Mevcut bir altyapı, yeterlik, uygun fiyatlar ve atık yönetimi yoksa bu süreç başarısız olur. Dikkatli olmalıyız" diye konuştu.

Yenilenebilir enerji ve elektrikli toplu taşımayı teşvik eden bir kurum olan Costa Rica Limpia'nın yöneticisi ve Costa Ricalı bir sürdürülebilirlik uzmanı olan Monica Araya, ülkenin zaten hızla fosil yakıtlardan uzaklaşmakta olduğunu ve son zorluklardan biri olan taşımacılığa odaklanmanın dünyaya güçlü bir mesaj verebileceğini söyledi. Araya'ya göre "fosil yakıtlardan kurtulmak, küçük bir ülkeden gelen büyük bir fikir. Bu, yeni teknolojilerin doğuşuyla birlikte uluslararası destek almaya başlayan bir fikir."

Costa Rica'nın temiz enerji konusundaki azimli çalışmaları, ülkede ciddi bir petrol veya gaz endüstrisi olmadığı için büyük ölçekli bir tepkiye neden olmuyor. Öte yandan, Lara'ya göre arabalara ve diğer taşımacılık sistemlerine yönelik artan talep yeni hedefe ulaşmadaki en büyük engebelerden olabilir. Ülkenin kayıtlarını tutan Ulusal Sicil Dairesi verilerine göre 2016 yılında doğan her bebeğe karşılık iki arabanın kaydı yapılmış.

Costa Rica üniversiteleri başkanlarından oluşan bir konseyin biraraya getirdiği Bölgenin Durumu raporuna göre toplu taşıma, ülkenin taşımacılık ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanmış. Bunun sonucu olarak özel araçlara olan talep ciddi biçimde artmış. Sadece 2015 yılında otomobil endüstrisi yüzde 25 büyüyerek ülkeyi Latin Amerika'nın en hızlı büyüyen otomobil pazarı haline getirmiş.

Günümüzde ulaşım, ülkedeki iklim değişimine neden olan ana kaynak. Ülkenin Ulusal Meteoroloji Enstitüsü'ne göre Costa Rica'daki emisyonların yüzde 64'ü enerji kullanımından geliyor; bununsa üçte ikisinden fazlası taşımacılıktan kaynaklanıyor.