Avrupa Komisyonu Cuma günü birlik topraklarında üretilen COVID-19 aşılarının, AB dışına ihraç edilmesinin gözetimi ve bazı durumlarda bu ihracın durdurulması konusunda yeni bir mekanizma oluşturdu. Bu mekanizma, AstraZeneca firmasıyla aşı sevkiyatı konusunda yaşanan anlaşmazlıklar üzerine oluşturuldu. AstraZeneca'nın Mart ayı sonuna kadar AB'ye taahüt ettiği aşı miktarının sadece yüzde 40'ını temin edebileceğini açıklaması büyük sorun yaratmıştı.

Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, “Aşıların AB dışındaki insanlara da ulaşması konusunda etkin ve emin olmalıyız” dedi. Avrupa Komisyonu Sağlık ve Gıda Güvenliği Komisyonu üyesi Stella Kyriakides, AB’nin aşıların teslimatının sağlanması için firmalarla çalıştığını belirtti. “Bunların hepsi, tarafların sözleşmeden doğan toplumsal ve ahlaki sorumluluklarını yerine getirmesine bağlıdır” ifadelerini kullandı.

AB, yeni ihracat kurallarına muafiyet içeren bir liste de ekledi. Birlik üyesi olmayan Norveç, İsviçre, Sırbistan başta olmak üzere çoğu Avrupa ülkesi bu yeni mekanizmadan muaf tutulacak.

AB’nin aşı dağıtım planında olan, düşük ve orta gelirli 92 ülkeye yapılan ihracatlarla beraber İsrail, Suriye, Ürdün ve diğer Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkeleri de listeye girdi. Ancak geçtiğimiz yıl AB'den ayrılan Birleşik Krallık bu mekanizmadan muaf tutulmadı.

Dünya Sağlık Örgütü ve Birleşmiş Milletler'in tepkisi büyük

Dünya Sağlık Örgütü, aşı ihracatındaki bu sınırlandırmaların pandeminin bu aşamasında hiçbir yardımının dokunmayacağını belirterek bu mekanizmayı sert bir şekilde eleştirdi.

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktör yardımcısı Mariangela Simao, “Bu aşamada, tüm dünyanın kullanımına sunulacak aşı yapımı ya da tanı için gerekli malzemelerin ve diğer ilaçların serbest dolaşımını engelleyecek şekilde herhangi bir ülkeye ihracat yasağı ya da sınırlandırma koymak faydalı olmayacaktır” ifadelerini kullandı.

Birleşmiş Milletler, aşılarının dağıtımı konusunda evrensel bir işbirliği yapılması gerektiğinin altını çizerken, zengin olarak nitelendirilen ülkelerin aşı depolaması durumunda düşük gelirli ülkelerin büyük sıkıntıya düşeceğine dair endişelere de dikkat çekti.

Derleyen ve çeviren: Dilara Koru

Referanslar: DW. Coronavirus: EU introduces tighter rules on vaccine exports. Şuradan alınmıştır: https://www.dw.com/en/coronavirus-eu-introduces-tighter-rules-on-vaccine-exports/a-56388440

DW. AB'den aşı ihracatına kontrol mekanizması. Şuradan alınmıştır: https://www.dw.com/tr/abden-a%C5%9F%C4%B1-ihracat%C4%B1na-kontrol-mekanizmas%C4%B1/a-56386935

BBC. WHO aşı ihracatını izne bağlayan AB'yi eleştirdi: Pandemiyle mücadeleye zarar verebilir Şuradan alınmıştır:https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-55861228