Pontevedra’da insanların bağırmaları pek gerekmiyor. En temel olanlar dışındaki bütün taşıtların yasaklandığı şehirde motor sesleri, kornalar, motosiklet gürültüleri veya kendilerini duyurabilmek için bağırmak zorunda kalan insanlar yok.


Bunların yerine, kamelyalardaki kuşların cıvıltıları, çay kaşıklarının tıngırtıları ve insan sesleri duyuyorsunuz. Öğretmenler, sıra sıra küçük çocukları trafikte tehlikeye düşecekleri endişesi olmadan gezdiriyor.



Fotoğraf: Luis Pereiro Gomez


Şehrin belediye başkanı Miguel Anxo Fernández Lores, penceresini açarak "Dinleyin" diyor. Aşağıdaki sokaktan insan sesleri yükseliyor. Lores, "Ben belediye başkanı olmadan önce bu sokaktan her gün 14.000 araba geçiyordu. Bir günde, burada yaşayan insandan fazla araba geçiyordu şehrin içinden" diye sözlerine devam ediyor.


Lores, 1999 yılından beri şehrin belediye başkanlığını yapıyor. Basit bir felsefesi var: Araç sahibi olmak, size kamu alanını işgal etme hakkı vermez.


Pontevedra’nın Altyapıdan Sorumlu Başkanı César Mosquera, "Yaşlıların, çocukların arabalar yüzünden sokakları kullanamamaları nasıl mümkün olabilir?" diye soruyor. "Özel mülk -araba- kamu alanını nasıl işgal edebilir?"


Lores, 12 yıl boyunca muhalefette kaldıktan sonra belediye başkanı olmuş ve bir ay içinde sokakları granit kaldırım taşlarıyla kaplatarak 300.000 metrekarelik alanı trafiğe kapattırmış.


"Tarihî merkez ölmüştü" diyor Lores. "Çok fazla uyuşturucu kullanılıyordu, arabalarla doluydu, marjinal bir bölgeydi. Şehir çöküyordu, kirlenmişti ve çok fazla trafik kazası oluyordu. Cansızdı. Terk etme olanağı olan çoğu kişi gitti. İlk önce trafik koşullarını düzeltmeyi düşündük ama işe yarar bir plan yapamadık. Biz de kamu alanlarını vatandaşlara geri vermeye ve bunun için arabalardan kurtulmaya karar verdik."


Arabaların şehirin içinden geçişine son vermişler ve en çok tıkanıklığa park yeri arayan insanlar neden olduğu için sokağa park edilmesini yasaklamışlar. Şehir merkezinde, yüzeydeki tüm otoparkları kapatmışlar ve yeraltında, civar bölgelerde 1600'den fazla araç için park yerleri açmışlar. Trafik lambalarından kurtulmuş ve döner kavşaklar kullanmışlar, arabasız bölgeyi genişletmişler ve dış bölgelerde hız sınırını 30 km/saat’e düşürmek için trafik sakinleştirme uygulamışlar.


Bu çalışmaların yararı çok. 1996-2006 yılları arasında trafik kazalarında 30 kişinin öldüğü sokaklarda, 10 yıl boyunca sadece 3 kişi hayatını kaybetmiş; 2009 yılından beriyse hiç ölüm vakası görülmemiş. Karbondioksit emisyonları yüzde 70 azalmış, arabayla yapılan yolculukların dörtte üçü artık yaya olarak veya bisikletle yapılır olmuş ve civar şehirler küçülürken Pontevedra merkezi 12.000 yeni sakine kavuşmuş. Ayrıca, büyük AVM’ler için verilen planlama izinlerinin durdurulması sayesinde, İspanya’nın uzun ekonomik krizine başka şehirlerde dayanamayan küçük işletmeler bu şehirde ayakta kalabilmişler.


Sol görüşlü Galiçya Milliyetçi Bloku üyesi olan Lores, tamamen muhafazakar kuzey batı bölgesi için oldukça az rastlanır türden. 80.000 nüfuslu Pontevedra, eski İspanya başbakanı ve sağ görüşlü Halkın Partisi'nin başkanı Mariano Rajoy’un doğum yeri. Belediye başkanı buna rağmen, Rajoy’un, kendi doğum yerine sayısız ödüller kazandıran şehirleşme düzenine hiçbir ilgi göstermediğini ifade ediyor.


Tabii ki bütün bunlar sorunsuz gerçekleşmemiş. İnsanlar, istediklere her yere arabayla gidemeyeceklerinin söylenmesinden hoşlanmıyorlar ama Lores’in dediğine göre insanlar bunun bir hak olduğunu iddia ederken aslında ayrıcalık talep ediyorlar. "Birisi arabasız bölgede evlenmek istiyorsa gelin ve damat arabayla gelebilirler ama onlardan başka herkes yürümeli" diyor Lores. "Cenazelerde de öyle".



Pontevedra şehir içi yürüme planı


Asıl yakınma, bu düzenin, bölgenin sınırlarında trafik sıkışıklığına neden olduğu ve yeterince park yeri bulunmadığı yönünde. Yerel bir mimar olan Rogelio Carballo Soler, "Şehir, yayalaştırma için mükemmel boyutta" diye konuşuyor. Soler, "Boydan boya bütün şehri 25 dakikada katedebilirsiniz. Eleştireceğiniz şeyler olabilir ama bu modeli reddetmenize neden olacak hiçbir şey yok" diyor.


Daha sonra, bir çocuk doğumgünü partisinde bir grup ebeveyn arabasız şehrin artı ve eksi yönlerini tartışıyor. Ramiro Armesto, "Sorun, sabahın daha başında, arabalara izin verilen birkaç sokakta trafik sıkışıklığı olması" diyor. "Çevredeki otoparklardan merkeze toplu taşıma yok. Diğer yandan, Valencia ve Toledo’da yaşadım ve yaşamın bu kadar kolay olduğu bir şehirde hiç yaşamamıştım" diye devam ediyor.


Raquel García’ysa "Madrid’de ve birçok yerde yaşadım; burası benim için bir cennet. Yağmur yağarken bile her yere yürüyerek gidiyorum. Şikayet eden dükkan sahipleriyse, krize rağmen ayakta kalabilenler. Burası ayrıca çocuklar için de harika bir yer" diye konuşuyor.


Víctor Prieto, "İhtiyacımız olan, yağmur yağdığı zaman çocukları okula bırakana kadar beş dakikalığına park edebileceğiniz yerler" diye konuşuyor. "Burada, yağmur varsa -ki burası çok yağışlı bir bölge- insanlar ekmek almaya arabalarıyla gidiyor. Ama artık böyle yapan azaldı. Artık arabamı ender olarak kullanıyorum."


Çalışmalar tamamen yerel olarak finanse edilmiş ve bölgesel veya merkezi yönetimden hiçbir yardım alınmamış.


"Çok büyük projelere girişmedik. Yaptıklarımız, yapmaya gücümüz olan şeylerdi" diyor Lores.


Kaynak: The Guardian

Fotoğraf: Pontevedra belediye sarayı, düzenleme öncesi ve sonrası.

Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.