Kalp-damar hastalıklarından ölümler, gelişmiş batılı ülkelerde azalma eğilimi gösterirken, gelişmekte olan ülkelerde artıyor.

Ekonomik gelir ve sanayileşmenin artması ile Batı tipi beslenmenin yaygınlaşması, kalp-damar hastalıklarının en önemli ölüm nedeni haline gelmesine neden oluyor. Group Florence Nightingale Hastaneleri Kalp-damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Belhhan Akpınar, kalp-damar hastalıklarının tüm ölümlerin yüzde 25-45’inden sorumlu olduğuna dikkat çekiyor. Türkiye’de ölüm nedenleri arasında ilk sırayı 205.457 ölümle kalp-damar hastalıkları alıyor.

Her 1000 kişiye 1 ameliyat...

Ülkemizde toplam hastalık yükünün birincil nedenini yüzde 19.3 ile kalp-damar hastalıkları oluşturuyor. Türkiye ’de 2011 yılında toplam 45 bin kalp ameliyatı gerçekleştirildiği ve bu oranın her 1000 kişiye 1 ameliyat olarak hesaplandığı belirtiliyor. 100 milyon nüfusa sahip bir ülkede yılda ortalama 100 bin kalp ameliyatı beklense de, sayıları giderek artan stent ve daha az invaziv girişimler nedeniyle gerçekleşen operasyon sayısı bu rakamların altında kalıyor.

Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de koroner arter hastalıklarının ilk sıraya yerleştiği belirtiliyor. Bu hastalıklarda; sigara, kolesterol, tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, şişmanlık, hareketsizlik ve stres başlıca risk faktörlerini oluşturuyor. Prof. Dr. Akpınar, “Biz bunlara düzeltilebilir risk faktörleri diyoruz” diyor.

Bu sorunda genetik özellikler de önemli rol oynuyor. Özellikle birinci dereceden yakın akrabalarında koroner arter hastalığı olan kişilerin, bu konuda mutlaka dikkatli olmaları gerekiyor. Bunun dışında romatizmal kapak hastalıkları, ileri yaşa bağlı kapak hastalıkları ve doğuştan kalp anomalileri de sık rastlanan kalp hastalıkları arasında yer alıyor.

Erkeklerde daha yaygın

Kalp ameliyatları, günümüzde yeni doğandan 90 yaşına kadar, ihtiyacı olan her hastaya yapılabiliyor. Ancak bu ameliyatları en çok 40-80 yaş grubundaki kişilerin geçirdiği belirtiliyor. İnsan ömrünün uzaması, 70 yaş ve sonrasında aort kapak hastalıklarında artış görülmesine neden oluyor. Yapılan istatistikler, erkeklerin daha fazla kalp ameliyatı olduklarını gösteriyor. Bu durum koroner arter hastalıklarının erkeklerde daha sık görülmesinden kaynaklanıyor.

Son yıllarda bu hastalıkların kadınlar arasında da ciddi artış gösterdiği görülüyor. Bunun en önemli nedenlerinin sigara kullanımı ve hareketsizlik olduğu belirtiliyor. Bu konuda kesin bir ayırım olmamakla birlikte, kadınların ameliyat sonrasında kurallara uyma konusunda daha istekli olduklarına dikkat çeken Prof. Dr. Akpınar, “Kadınlar en çok ameliyat sonrasında sigaraya geri dönmeme konusunda başarılı ” diye konuşuyor.

En büyük risk faktörleri

Prof. Dr. Belhhan Akpınar, kalp-damar hastalıkları arasında en büyük risk faktörlerini şöyle sıralıyor:

• Genetik özellikler. (Anne, baba ya da kardeşlerde aynı hastalığın görülmesi)

• Kötü alışkanlıklar. (Sigara içmek, hareketsizlik, yüksek kolesterol, yüksek tansiyon gibi düzeltilebilir risk faktörleri)

Haber: Ceyda Erenoğlu