Çocuğu oyun çağında olup da zamanını bilgisayar başında geçirdiğinden yakınmayan ebeveyn kalmadı sanırım. Gelişen teknoloji ürünü oyunlar nedeniyle çocukların oyun anlayışı da değişti. Ne yazık ki bilgisayara hapsoldular. Bu durum, onların fiziksel gelişimlerini, psikolojilerini ve sosyalleşmelerini olumsuz etkiliyor. Zaten kent yaşantısı nedeniyle sokağın tadını bilmeden büyüyen çocuklar, arkadaşlar arası dostluğu da öğrenemiyor.

Hep çocukları suçluyoruz

Aslında hem ebeveynler hem de öğretmenler olarak çocuklara oyun öğretmiyoruz, onlarla oynamıyoruz. Okuldan heyecanla gelip de "Anne ben bugün yeni bir oyun öğrendim" diyen kaç çocuk var? Hangimiz biliyor, 21 çeşit saklambaç oyunu olduğunu ya da 16 çeşit topla oyun oynanabileceğini... Mesela; çocukların doğumgünü partilerinde arkadaşlarıyla oynayabilecekleri parti oyunları ya da "kudurmasınlar diye" masa başında oynatacak oyun bulmakta zorlanıyoruz. Oysa birbirinden kolay ve eğlenceli 15 masa başı oyunu, 22 parti oyunu var. 19 grup oyunu ise tam bir kurtarıcı...

Neredeymiş bu oyunlar, derseniz; eğitimci Hasan Demir'in derlediği "Bütün Dünyadan Çocuk Oyunları" kitabından öğrendim hepsini de.

Kitap; grup oyunlarının yanı sıra saklambaç, top, yazı ve parti oyunlarından oluşan tam 115 çeşit oyunu anlatıyor. Grafik çizimler, büyük bir özenle hazırlanmış. Deve Güreşi, Sek Sek, Yedi Taş, Misket gibi bilindik de olsa artık pek oynanmayan Türk çocuk oyunlarının yanı sıra Avrupa ve Asya ülkelerinden de çeşitli çocuk oyunlarının bir araya getirilmesiyle oluşmuş. 10 yıl sınıf öğretmenliğinden sonra eğitim yöneticiliği yapan ve şu anda da Kadıköy Belediyesi Eğitim Koordinatörü olan Hasan Demir, hazırladığı kitap fikrinin sınıf öğretmenliği günlerine dayandığını söylüyor:

"Çocuklara ders anlatırken, onların oyun oynamayı sevdiğini bildiğim için bu konuda ne yapabileceğimi düşünürdüm. Akademik eğitimlerinin yanı sıra onların sınıftaki fiziksel gelişimlerini de olumlu etkileyecek oyunları araştırırdım. Yavaş yavaş yurtdışından da bu konuda kitaplar toplamaya başladım. Sonra baktım ki önemli sayıda oyunu bir araya getirdim, bunları kitap haline getirmeye karar verdim."

Beden eğitimi yerine matematik

Hasan Demir, öğretmen ve velilerin sınav kaygısı nedeniyle çocukların oyun oynayamadığını söylüyor. Çoğumuzun şahit olduğu bir noktaya parmak basıyor:

"Kentleşme nedeniyle bahçe ve sokaktan uzak büyüyen çocuklar ne yazık ki okullarda da en sert akademik eğitime maruz kalıyorlar. Okullardaki oyun ve fiziksel aktivite ya da beden eğitimi derslerinde matematik, Türkçe dersi veriliyor, sınav sorusu çözdürülüyor."

Demir, 1 değil 10'larca oyun kitabı olması gerektiğini belirtiyor ve konuşmasını şöyle sürdürüyor:

"Bahçenin değerini bilen özgür bir çocukluk döneni geçirdim. Hatıralarıma daldığım her an, çocukluk dönemimde oynadığım oyunların tadı, hazzı gelir aklıma. Çocuk oyunları insanlığın yeryüzüne gelişinden itibaren vardı şüphesiz ve her çocuk oyun oynadı, oynuyor ve oynayacak. Çünkü çocuk için oyun, hayatın provasıdır ve kötü bir prova bile iyi bir sahne anlamına gelir."

Sesli ve heyecanlı bir oyun

Doğum günü kutlamalarından geriye kalan balonları ne yapacağımı düşünmüşümdür, çoğu zaman... İşte kitaptan, basit ama çok güzel bir oyun: Balon patlatmaca.

2-12 oyuncu ile oynanıyor. Amaç, balonları patlatmak. Gerekli şey, sadece ipe bağlanmış balonlar. Çocuklar iki gruba ayrılır. Her oyuncu sağ bacağına bir balon bağlar. İkili gruptaki her oyuncu rakibinin balonunu patlatmaya çalışır. Balonu ilk patlatan oyuncu rakibini eler ve başka bir oyuncu ile rekabete devam eder. Tüm oyuncuları eleyen oyuncu, kazanır.

Hasan Bey'in kitabı, 2012 yılında Cinius Yayınları tarafından basılmış. Kitabın grafik tasarımında Zeynep Betül Demirel, Gülcan Başar, Abdulkerim Bozan ve Ali Bozan katkıda bulunmuş. Gerekli çevirileri ise Hasan Bey'in kızı Gözde Demir ve Tarkan Özden yapmış. Başta dr.com tr'de olmak üzere birçok kitap web sitesinde satışı sürüyor. Özellikle okulların rehberlik öğretmenleri için, önemli bir kaynak.

Haber ve fotoğraf: Hayriye Mengüç