Türk Beyin Takımı 1992 yılından beri her yıl düzenlenen Dünya Zekâ Oyunları Şampiyonası'nda ülkemizi temsil eden ekibin adı. Geçen seneden itibaren Türk Beyin Takımı'nın katkılarıyla Milli eğitim bakanlığı 5.,6.,7. ve 8.sınıflarda seçmeli ders olarak okutmaya başladı. Takımın Kaptanı Ferhat Çalapkulu ile zekâ oyunlarından ve çocukların bunlara ilgisini nasıl arttırabileceğimiz hakkında konuştum.


Nedir bu zekâ oyunları?


Hepimizin bildiği sudoku gibi sayılarla ve şekillerde oynanan oyunlar. 11 yıldır dünya şampiyonasına katılıyoruz; amacımız orada öğrendiklerimizi Türkiye'ye aktarmak. İlk başladığımızdan beri epey yol kat ettik, çeşitli dünya dereceleri elde ettik ama hala önümüzde çok yol var. Dünyada zekâ oyunları kültürünün en azından 100 yıllık bir tarihi var.



Hangi oyunlarda derece aldınız?


Bu 3 gün süren bir yarışma. Bu yarışma içinde bir sürü bölüm var. Yani tek bir oyunun yarışması değil. 3 günlük maratonda birçok soru çözülüyor. Sudoku da iki kere dünya beşinciliğimiz var.



Matematik kafası mı gerekiyor bu oyular için?


Bir bağlantı var evet. Beyin Takımına girenler genelde mühendislik kökenli insanlar. Zeka oyunları aslında problem çözme ve matematik bilgisiyle paralel gidiyor. İlla matematikçi olmasına tabii ki gerek yok.



Yaş ortalamanız kaç?


Her yıl değişiyor 20–25 civarında genellikle. Son 7 yıldır okullar arası yarışmalar düzenleniyor. Bu okul yarışmalarında bir nesil yetişiyor. Tabii bunlar geldikçe yaşın düşmesi de söz konusu olacaktır.



Çocukların zekâ oyunlarına ilgi duyması nasıl sağlanabilir?


Karışık materyallere ihtiyaç yok. Ev, yol, araba gibi herhangi bir ortamda çok basit şeylerle düşünmeye sevk etmek mümkün çocukları. En basiti seyahat ederken araba plakaları, alışveriş yaparken fiyat etiketleri ile oynanabilir. Bakalım kaç tane 1 görebiliyorsun, ya da mavi renkleri göster gibi... Önemli olan çocuğun konsantrasyonunu toplamak. Bunu yaparken tek bir oyuna odaklanmamak lazım. Mesela aileler yap-bozlara dadanıyor. Çocuk 5 yaşında binlik puzzle çözer hale geliyor. Bu da zihni tek yönlü bir geliştiriyor.



Çocukların ekran bağımlılığına ne demeli.


Bunun nedeni aileler. Çocuk ekranla tanıştığında, diğer dünyaya adapte olmak zor geliyor. Sürekli müzikli, hareketli görüntüler var hoşuna gidiyor. Öte yandan çocuklar aslında bağımlı değiller. İlgilerini çekecek başka bir alan yarattığında, ona dönüyorlar. Yani çocuğa oyunları tanıtırsanız ve beraber oynarsanız çocuk bunlara ilgi duyacak. Kâğıttan uçak yaptırmak, uçak ne zaman inişe geçiyor, o kanatları büyüttüğünüz zaman ya da küçülttüğünüz zaman ne oluyor? Çocuğa bunları anlatın, birlikte oynayın. İlla ki çocuğa model uçak alıp, uzaktan kumandalı uçurtmak değil.



Yani bir oyuncağı alıp önüne koymak değil; onunla zaman geçirmek lazım değil mi?


Kesinlikle; çünkü bunlar onlar için bir düşünce biçiminin başlangıcı. İlk amaç dikkatini toplamak. Sonra onun etrafındakileri gözlemleme becerisini artırmak hem de çocuğu eğlendir. Zekânın gelişimi için erken yaşlarda, hafızayı, dikkati, eşleştirme, farkını bulma gibi oyunlar oynatılabilir. O zaman ister istemez zaten oyun becerileri gelişiyor.


Bunların çocuğa ne faydası olacak?


Hafıza, zihnin en önemli yetilerinden bir tanesi dikkat de öyle. Bunun üzerinden sorgulatarak problem çözmeyi öğretmek gerek. Neden diye sorunca sebepleri bulursun sonra o sebepleri ortadan kaldırırsın ve problem çözülmüş olur. Çocuk bunu hayatı içerisinde de kullanabilir.




Bir de çözme güveni kazanır. Bu çok önemli çünkü birçok problem aslında çözmeye yeltenmediğimiz için çözülmüyor.




Olaylarla karşılaştığında neden sonuç ilişkisini görebilmeli, çünkü nedeni anladığınızda sonucuna ulaşmak kolay. Gerçek hayatta formülü ezberler sınava girer ve geçersin mantığı yok. Zekâ oyunları çocukların muhakeme yeteneğini de gelişiyor. Okuduğunu anlayıp çözüm üretebilme becerisi kazandırıyor...


Haber: Damla Çeliktaban

Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.