Üstün zekalı çocukların okulda karşılaştığı 6 sorun

Üstün zekalı çocukların ihtiyaç duydukları desteği onlara sağlamak için sorunları erken tanımanın önemine işaret eden Tüm Üstün Zekalılar Derneği TÜZDER Genel Müdürü Tunahan Coşkun, üstün zekalı çocukların okulda karşılaştığı 6 sorun ve çözüm önerileri hakkında şu bilgileri verdi.

Görevleri tamamlama başarısızlığı: "Mükemmeliyetçilik"

Bu başlığın altında yatan en temel alan mükemmeliyetçilik diyebiliriz. Mükemmeliyetçilik, çocuğun yaptığı işi tam manası ile yapma, verilen görevleri mümkün olan en başarılı şekilde tamamlama isteğidir. Buna ek olarak ise üstün zekâlı bir çocuk bağımsız bir öğrencidir ve bir görevin gereklerini yerine getirmemeyi seçebilir çünkü bu görevi önemsiz görebilirler. Ayrıca, kendi problemlerini çözme yaklaşımlarını ele alabilir ya da ödevlerinden daha ilginç bulacakları fikirleri takip edilebilirler. Bu durum öğrencilerin öğretmenler tarafından kınanmasına neden olabilir. Çocuğun okulundaki tüm eğitimcilerin daha hoşgörülü bir yaklaşım benimsemelerini sağlamak için onları çocuğun üstün zekalı olduğundan haberdar etmek gereklidir.

Akranlarıyla sosyal etkileşim zorluğu

Üstün zekalı çocuklar, akranlarıyla sosyal etkileşim kurmakta ve bu etkileşimi sürdürmekte zorluk çekerler. Üstün zekalı bir çocuğun arkadaş edinmesi zor olabilir. Aynı yaş grubundan ziyade öğretmen ve diğer yetişkinlerle daha rahat etkileşime geçebilir. Bu durumun asıl sebeplerinden bir tanesi de zihinsel yaşlarının takvim yaşlarından ilerde olmasından kaynaklanabilir. Bu durum aynı zamanda sosyal ve duygusal yalnızlığa veya akran zorbalığına neden olabilir. Konuşacak ve başkalarıyla bağlantı kuracak ortak konuları nasıl bulacağı konusunda danışmanlık hizmeti verilmelidir. Bu çocukları benzer gruplar ile zaman zaman bir araya getirmek sorunların çözülmesinde önemli bir aşama olacaktır.

Duygusal olgunluk ve benlik saygısı: "Asenkronize gelişim"

Üstünlük, olgunluk söz konusu olduğunda eş zamansız gelişme anlamına gelebilir. Üstün çocuklar son derece akıllı olduğu halde duygularıyla baş etmede problem yaşayabiliyor. Bunun sonucunda ise üstün çocukla öğretmenleri, ebeveynleri ve arkadaşları arasında bir set oluşabilir. Üstün zekâlı çocukların ileri konular hakkında münazaralar yapabilmeleri ve yetişkinlerle konuşma yaparken kendinden emin olabileceklerini bilmeleri oldukça önemlidir.

Disleksi

Avrupa Disleksi Derneği’ne göre disleksi; okuma, heceleme ve yazma becerilerini edinmede nörolojik kökenli bir farklılıktır. Dislektik çocuklarda üstün yeteneklerin tanınması, sözcüğün dinlenmesi, sıra dışı düşünme ve problem çözme becerilerinin gözlenmesi, çeşitli ilgi alanlarına ve gelişmiş espri anlayışına dikkat edilmesi ve çocuğa genel bir merak alanı sunulması önemlidir. Bir çocuğun disleksiyle başa çıkma stratejileri geliştirmesine yardımcı olmak çok önemlidir, çünkü bu stratejiler fonik bilgiyi oluşturabilen ve okuma ve yazma kabiliyetini artırabilecek kaynaklar sağlamaktadır. Okula ve sınıfa uyumları sağlayacak gerekli oryantasyon süreçlerini mutlaka yapmak gerekmektedir.

Zihinsel açlık ve akran fakirliği

Üstün zekalı çocuklar hem okul ortamında hem de diğer sosyal ortamlarda maalesef yeterince anlaşılamıyor. Bunun altında yatan en önemli sebeplerden bir tanesi kendileri ile eş düzeyde çocuklar ile birlikte olamama dezavantajı. Bunun için mutlaka kendileri ile eş düzeyde çocuklar ile zaman zaman bir araya gelmelerine ihtiyaç vardır. Yine üstün çocuklar için müfredatın hafif olması ve onların ilgilerini çekmeme durumu onlarda zihinsel açlığa yol açıyor. Bu sebeple bir çok çocuk "Okul neden var?", "Her gün aynı şeyleri görüyoruz" gibi serzeniş cümleleri ile okula gitmek istemeyebilir. Bu durumda okul ve müfredatın mutlaka zenginleştirilmesi gerekmektedir.

Dikkat ve davranış sorunları

Üstün zekalı bir çocuğun dikkat zorluklarıyla uğraşması da söz konusudur. Bunlar, belirli ilgi alanlarına odaklanabildikleri, sınıf derslerini takip etmede zorluk çektikleri anlamına gelir. Bu okul ödevleri ve zihnin odaklanmasını sağlamanın zor oluşu nedeniyle öğrenciler için zaman alabilir. Ödevleri tamamlayamama, verilen görevlerde zorluk çekme başlıca sorunlardır. Bu durumda çocuklar ile adım adım ilerlemeli çoklu görevler yerine tamamlandıkça ilerleme tercih edilmelidir.