Hiç düşündünüz mü, bir kişi neden bisiklete biner? Hem de dört teker taşıt terörüne rağmen...

Çoğu kişinin çocukluk hevesi olan bisiklet, yetişkin yaşamlarda özgürlükle eş değer. Yaz-kış demeden yaşamında bisikleti var edenlerin yanı sıra havaların ısınmasıyla ortaya çıkan mevsimsel kullanıcıları bir kenara koyarsak, aslında bisiklet; sportif nedenlerin dışında sosyolojik ve psikolojik açıdan önemli gerekçeler içeriyor. Örneğin son yıllarda şehirdeki gündelik yaşamda bisiklete binenlerin, özellikle de kadınların sayısının artması için çeşitli gruplar, platformlar oluşturuluyor, sosyal medyada farkındalık yaratılıyor. Süslü Kadınlar ya da Bisikletli Kadın İnisiyatifi, bunlardan sadece ikisi...


Bisiklet ile ilgili akademik araştırmalar da yapılıyor. Akdeniz Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Rekreasyon Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Faik Ardahan onlardan biri. Hem bisiklet sevdalısı hem de konuyla ilgili araştırmalar yapıp kitaplar yazan Doç. Dr. Ardahan, bisiklete binme eylemini her yönüyle “okuyor”.


Bisiklete binmek hayatın kendisidir. En ufak çıkışı, en ufak inişi hissedersiniz. Hatta en önemli dikeni (riski) görmezseniz tekeriniz patlar Doç. Dr. Faik Ardahan

Ne aradığını bilen, kendini tanıyan, kendisiyle ve çevresiyle barışık bireyler için bisikletin özgürlük sunduğunu anlatan Faik Hoca, “Rampa çıkarken pedalınıza ve yüreğinize güvenirsiniz. Başkası torpil yapmaz size. Bisikleti ya siz sürerek gidersiniz varmak istediğiniz yere ya da iterek, ama siz sürersiniz, kendi gücünüz ve kendi rüzgârınızla” diyor.





'Nereye giderseniz, rotanız orasıdır'

Türkiye’nin bilinen 3.000 rakımın üstündeki birçok dağına defalarca zirve çıkışı yapan, yılda 7.000-10.000 km civarında bisiklet binen Faik Hoca'nın bir de rota kitabı var. 'Antalya Günübirlik Bisiklet Rotaları' isimli kitapta, 52 rota yer alıyor. “Nereye giderseniz rotanız orasıdır” diyor. Ona göre; “temponuz, kimlerle gittiğiniz, ne zaman gittiğiniz, mola vereceğiniz yer, rotada ne yaşayacağınız tamamen sizin özgürlük algınızla ilgilidir. Hayat sizin. Pedal sizin. Güç sizin. İstediğiniz yöne gidebilirsiniz.


Bir de tavsiyede bulunuyor:



Özgürlük yaşamak istiyorsanız, kalabalıkların içinde olmayın. Doğanın sesini, kendi sesinize karıştırmak istiyorsanız, lütfen doğada kalabalık olmayın ve konuşmayın. Kulağınızda kulaklık olmasın. Doğayı duyun. Susun ki doğa içinize girebilsin.”





Bisiklete binmeye motive eden 71 neden, 12 ana başlıkta toplanıyor



Faik Hoca, Doç. Dr. Mehmet Mert ile birlikte yaptığı ve 2014'te yayınladıkları bir araştırmadan da söz ediyor. “Bisiklet Kullanan Bireylerin Profillerinin Belirlenmesi ve Bireyleri Bisiklet Kullanmaya Motive Eden Faktörlerin Çeşitli Demografik Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği” başlığıyla yaptıkları araştırmada; bireyleri bisiklet kullanmaya motive eden toplam 12 ana başlıkta 71 madde saptamışlar. Kimine göre bisiklete binmek siyasi bir duruş, kimine göre ise sosyal güç elde etmenin bir yolu. Kimi dikkat çekmek için biniyorum diyor, kimi ise bedenimi ve ruhumu geliştirmek için, diyor.


Bireyleri bisiklet kullanmaya motive eden nedenler nelerdir?


1) Doğayı, hızı, zor koşullarla mücadeleyi deneyimleme:



- Doğada olabildiğim için,


- Yeni bir güç ve enerji elde ettiğim için,


- Hız ve hareketi deneyimlediğim için,


- Hız ve hareketle doğayı deneyimleyebilmek için,


- Etkinliğin cazibesi beni heyecanlandırdığı için,


- Bedenimi kontrol edebilmeyi deneyimlediğim için,


- Ağır ve zor koşullarla başa çıkmayı öğrenebildiğim için,


- Beni cezbeden mekânlara gidebildiğim için,


- Kullandığım ekipmanların hızı deneyimlememe olanak tanıdığı için,


- Doğadaki değişimleri deneyimleyebilmek için (gündüz-gece, güneş-yağmur gibi),


- Değişik beceriler gerektiren outdoor aktiviteleri yapabilme becerisi kazandığım için,


- Riskle mücadele edebileceğim için,


- Kendini geliştirmek ve yeni beceriler edinmek istediğim için.



2) Takdir edilme, fark edilme, kendini gösterme:



- Başkalarıyla yarışabildiğim için,


- Takdir edildiğim ve dikkat çektiğim için,


- Bisikletimi ve aksesuarlarımı diğerlerine gösterebilmek için,


- Bisiklet bir grubun parçası olmamı sağladığı için,


- Aktivite yapma korkumu yenmek için,


- Etkinliğe gelecek ünlü birileri ile tanışmak, ilişki kurmak istediğim için,


- Tanıma-tanınma arzusunda olduğum için,


- Başkalarına yardım etme, sosyal sorumluluk isteğinde olduğum için,


- Sosyal güç elde etmek için,


- Başkalarıyla rekabet edebildiğim için,


- Başkalarının beni atletik bulması beni mutlu ettiği için,


- Başkalarına bisiklet biniyorum demek beni mutlu ettiği için,


- Bisiklete binmek siyasi/politik bir duruş sağladığı için.





3) Ekolojik duyarlılık, farkındalık:



- İklim dostu bir araç olduğu için,


- Bisiklet misyonuna destek olmak için,


- Bisiklet kullanıcılarının trafikte saygı görmesini sağlamak için,


- Gezegenin geleceği için,


- Küresel ısınmayı önlemek için,


- Karbon salınımını azaltmak için,


- Birçok toplumsal olayla ilgilenmek ve bu konulara dikkat çekmek için,


- Bisikletin bir ulaşım aracı olduğunu göstermek için.


4) Ulaşım:

- Bir yerden bir başka yere kolaylıkla gidebildiğim için,


- Etkili bir ulaşım aracı olduğu için,


- Trafikte zaman kazanmak için,


- Park sorunu olmadığı için,


- Ulaşımda yakıt maliyeti olmadığı için,


- Bir yerden bir başka yere giderken aynı zamanda egzersiz yapabildiğim için.


5) Fiziksel aktivite ve sağlık:

- Egzersiz ve antrenman yapmak için,


- Sağlığımı koruyabilmek için,


- Vücudumu daha bir bütün olarak kullanabildiğim için,


- Fiziksel aktivite yapmak istediğim için,


- Bisiklete binmek kronik birçok hastalıktan koruduğu için.


6) Sosyalleşme:

- Aynı şeyleri yapmaktan keyif alan başkalarıyla birlikte olabilmek için,


- Ailemle, yakın olduğum okul ve iş arkadaşlarımla beraber olabildiğim için,


- Sosyal ilişki kurmak, yeni insanlarla tanışmak veya onları gözlemek istediğim için,


- Okul/iş dışındaki sosyal dünyadan arkadaşlarımla birlikte olabildiğim için.





7) Bireyin kendiyle rekabeti:

- Doğada benim için uyarıcı unsur veya davetkâr yapıya rahatlıkla gidebildiğim için,


- Kendimi gerçekleştirmek için,


- Mücadele ruhunu geliştirdiği ve başkaldırmak için,


- Başarı arzuladığım için,


- Kendimle rekabet edebildiğim için,


- Bedenimi ve ruhumu geliştirmek için.


8) Uzaklaşma ve dinlenme:

- Günlük rutinden uzaklaşmak için,


- Kalabalıktan ve stresten uzaklaşmak için,


- Sakinlik ve sessizlik bulduğum için,


- Dinlenmek istediğim için.


- Bisiklete bindiğimde yenilenmiş ve tazelenmiş hissettiğim için.


9) Örnek olma:

- Aile bireylerine örnek olmak için


- Çevremdeki bireylere örnek olmak için,


- Toplumdaki bireylere örnek olmak için.


10) Özgürlük hissi:

- Özgürlük hissi verdiği için,


- Sessizce ve hızlı hareket etme duygusunu sevdiğim için,


- Bisikletin basitliğini sevdiğim için,


- Her yaşta yapılabildiği için.


11) Özgürce yiyebilme ve kilo kontrolü:

- Bisiklete bindiğim zaman dilediğim gibi yemek yiyebildiğim için,


- Bisiklete binmek kilomu kontrol etmemi sağladığı için.


12) Coğrafi Uygunluk:

- Bulunduğum yer bisiklet coğrafik olarak binmeye müsait olduğu için,


- Bulunduğum yer trafik yoğunluğu olarak bisiklet binmeye müsait olduğu için.


İster şehirde, ister doğada... Nerede olursa olsun, kim ne derse desin, bisiklete binmek; son derece sosyal, sağlıklı, ekonomik, sürdürülebilir ve de çok havalı, bence. Motorlu taşıtlara alternatif, ulaşımda güvenli bir hak olarak özgürce bisikletlerin sürüldüğü günlere...



Hayriye Mengüç


Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.