Bir düzeyde, bu deyim kuşkusuz doğrudur. Debussy'nin bir kompozisyonundan keyif almak için Fransızca bilmek zorunda değilsiniz. Ama müzik gerçekten evrensel bir dil midir? Bu ‘evrensel’ ve ‘dil’ derken ne kast ettiğinize bağlı. Her insan kültürünün müziği vardır, tıpkı bir dili olduğu gibi. Bu yüzden müziğin insan deneyiminin evrensel bir özelliği olduğu doğrudur. Aynı zamanda, müzik ve dil sistemlerinin her ikisi de kültürden kültüre büyük farklılıklar gösterir. Aslında, yabancı müzik sistemleri kulağa müzik gibi bile gelmeyebilir. Bununla birlikte, çalışmalar, insanların yabancı müzik deyimlerinde iletilen duyguları algılamakta oldukça iyi olduğunu gösteriyor; en azından mutluluk ve üzüntü gibi iki temel duyguda. Melodinin spesifik özellikleri müziğin duygu ifadesine katkıda bulunur. Yükse perde, ritim ve hızlı tempodaki dalgalanmalar mutluluk iletirken, tersi mutsuzluğu yansıtır. Muhtemelen, her insanın doğuştan müzikal duygusu vardır. Ama dilin de melodisi vardır ve dilbilimciler buna vezin der. Ritim ve tempo gibi hemen hemen aynı faktörler, diller arasında evrensel gibi görünen bir şekilde, konuşma duygusunu iletmek için de kullanılır. Fransızca ya da Japonca gibi bilmediğiniz bir lisanda bir diyalog dinleyin. İçeriği anlayamasanız da değişen duygu durumlarını anlayacağınızı fark edeceksiniz. Yabancı bir lisandaki bu değişimleri fark ederiz çünkü kendi dilimizdeki gibi duyulurlar. Aynı şekilde, bir müzik parçası dinlediğimizde de, kendi kültürümüzden ya da bir başka kültürden, evrensel vezinleri taklit eden temel melodilerdeki duyguyu ayırt edebiliriz. Bu anlamda, müzik gerçekten duygu iletişimi kurmak için evrensel bir sistemdir. Peki ama müzik bir çeşit dil midir? Yine terimleri tanımlamak zorundayız. Günlük yaşamda, genellikle ‘dil’ haberleşme sistemi anlamında kullanılır. Ve bir de vücut dili vardır; sosyal statü ve duyguları iletmek için kullanın duruşlar, jestler, hareketler ve yüz ifadeleri gibi… Konuştuğumuz zamanlarda da sık sık vücut dilini kullanmamıza rağmen, dilbilimciler bunun, dilin gerçek bir formu olduğunu düşünmüyorlar. Dil gibi, müziğin de notalar, akorlar, esler gibi sözdizimi vardır. Yine de bu elementleri tek başına hiçbir anlamı yoktur. Aksine, bu büyük yapı-melodi- duygusal anlam taşır. Ve bunu konuşmadaki vezni taklit ederek yapar. Müzik ve dilin bu kadar çok ortak paydası varken, beynin dili işleyen pek çok kısmının müziği işlemesine de şaşırmamak gerekir. Ama bu müziğin bir dil olduğu anlamına gelmez. Yanlış anlaşılmanın bir kısmı, beynin belirli bölgelerinin spesifik fonksiyonları olduğunu düşünmemizden kaynaklanıyor. Halbuki, herhangi bir kompleks davranış birçok farklı beyin bölgesinin katkısı ile gerçekleşir. Müzik, kesinlikle gezegendeki herhangi bir kişinin, herhangi bir düşünceyi ifade etmesi için kullanabileceği anlamda evrensel bir dil değildir. Ama müzik özünde, paylaşılan derin ilkel duyguları tetiklemek için yeterince güçlüdür. Sadece kültürleri harmanlamaz, aynı zamanda evrimsel geçmişimizin derinliklerine ulaşır. Ve bu anlamda, müzik gerçekten evrensel bir dildir.

Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.