Maraş yemekleri kayda geçirilip nefis fotoğraflarla bezeli bir kitapta toplandı... İşte o yemeklerin tarifleri ve kısa tarihçesi.

Anadolu’nun mistik masallar misali sonu gözükmez bir hazine olduğuna inanıyorum. Hani çocuk yaşlarda büyülendiğimiz, o naif dünyamızı altüst eden uyku saati masalları var ya. İnanıp inanmama eşiğinde, bir iki acabayı takiben o inanılmazı kulaçlamaya başlıyorsunuz. İşte Anadolu’muz, hem tarih hem de olklor olarak böyle bir ummandır. Kulaçlasan sınırını, dalsan dibini bulamazsın. Oldumolası bu hazineyi kayda geçenlere minnettar oldum. Ne diye?

İki sebeple. Bir, size şahane bir konfor sunmadalar. Oturmuş, ayağınızı uzatmışsınız. Rahatınız yerinde. Ama bir “misyoner” sizin için “O diyar bu diyar” dememiş “Orası kazan burası kepçe” diye yola düşmüş. Gördüğünü, işittiğini kayda geçmiş. Bu çok açık bir kişisel sebeplenme itirafı...

Ya ikinci sebep? İşte o çok daha önemli. Daha akademik. Üstelik ulvi. Bu kayda geçmenin gelecek kuşaklar için vazgeçilmez bir değeri var. Bir zamanlar kültürümüzün, kendimize ait ya da mirasçısı olup korumakla mükellef olduğumuz kültürün avucumuzdan kayıp gidişine set çekmek! Arı gibi çalışkan, muhtemelen bizlerden çok farklı bir gen haritasına sahip bu insanların bir kısmını, ömürlerini kayda geçmeye sundukları için daha iyi biliyor, tanıyoruz. Onlara şükranlarımızı ifade edebiliyoruz.

Hadi gelin bir efelik yapalım

Ama bir de isimsiz kahramanlar var. Onlardan ancak bize ifşa olunurlarsa haberdar oluyoruz. Daha geçen hafta Gaziantepli dostumuz Filiz Hösükoğlu aradı.Müjdeledi: “Sana, Kahramanmaraş üzerine bir kitap yollayacağım” diye. Bu arada bir maruzatım var: Hadi, gelin bir efelik yapalım. Şu muhterem şehre herkesin dediği gibi “Maraş” diyelim de, şu yeni yetme manasız hamasi yarış son bulsun... İki gün her gelen pakete heyecanla hamle edip durdum. Nihayet “K.MaraşMutfak Kültürü ve Yöresel Lezzetler” kitabı geldi. A4 ebadında, sert ciltli, 255 sayfa kitap Ankara’da basılmış. Yayınlayan K. Maraş Ticaret Borsası. Yazarı Sabahat Küpelikılıç. Editör ise bizim Filiz Hanım. Kendisi nezdimizde “atom karınca türüne” kayıtlı nadirattandır. Grafik tasarım iseMahmut Baran’a ait.

Kitap “Fiziki, Tarihi ve Sosyal Yapının Mutfak Kültürüne Yansımalarından” başlıklı giriş bölümüyle başlıyor. Ahir Dağı eteklerine kurulmuş olan kentin fiziki yapısı içinde yer alan Maraş, Elbistan, Göksun, Pazarcık ovaları; Ceyhan Nehri, Aksu; Göksu ırmakları ve bu akarsuları besleyen dere ve sulak alanlar; Ahır Dağı ve Doğu Toroslar üzerinde yer alan yaylalar ve iklim çeşitliliğinin sağladığı zengin flora ve faunasıyla ormanlar;Maraş’ın doğal güzellikleridir. Zengin bitki örtüsünde yer alan yenilebilir otlar, badem, ceviz, fıstık,melengiç, sumak, yabani meyve ağaçları, zeytinlikler, bağlar...Mikro klima çeşitliliğinden dolayı; akarsu yataklarına yakın, nemli yerlerde fındık bile yetişmektedir.

Ardından “Tarih boyunca Maraş’ta kimler vardı” diye bir tabela var. Kendimizi “arzın merkezi hissettiğimiz” için böyle dökümler çok yararlı. Bir kere şunu bilmek hayati:Maraş’ta en çok Hititler yaşamış. 1000 yıl. Takiben 12 ayrı medeniyet sahnede:Medler, Persler, Makedonlar, Selevkoslar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Ermeniler, Dulkadiroğulları,Memluklular, Osmanlılar. Listenin Türkiye Cumhuriyeti ile noktalanması 1923’ten “Sonsuza kadar” diye öngörülmüş.Mutfak kültürünün birçok disiplinle iç içe olduğunu öteden beri savunuyorum.

Fakat bu beni bile aştı. Einstein’vari bir fizik terimi ile karşı karşıyayız. Kitabın editörü Filiz Hanım’a Gaziantep’le ilişkileri sordum. Öyle ya bu konulara yakın uzak aşina herkes şunu iyi biliyor: Gaziantep çok önemli bir merkez. Dolayısıyla Maraş’ın merkezle birleştiği ve ayrıldığı sahaları izlemek yararlı olurdu. Filiz Hanım eminim kitabın ikinci baskısı için böyle bir fasıl öngörecektir. Bizler öncü döküme de müteşekkiriz.

Kaymaklı baklava tarifi için tıklayın!

Maraşa özel kurzini mantı tarifi için tıklayın!

Haber: Ali Esad Göksel