Mevsim değişimleri, insan psikolojisini doğrudan etkiliyor. Doğada yansımalarını en kolay şekilde görebildiğimiz bu değişimler kişileri de aynı ölçüde etkiliyor. Nasıl ki kış mevsimi kişiler üzerinde kasvetli bir ruh hali oluşturuyorsa bahar ayları da yenilenme, canlanma ve enerjinin habercisi oluyor. Nörolog. Dr. Mehmet Yavuz, konu ile ilgili görüşlerini aktarıyor.

Mevsimler değişiyor

Mart, ilkbahar mevsiminin ilk ayını temsil etse de aslında daha çok bir geçiş dönemi özelliği gösterir. Havanın, toprağın ve suyun ısınmaya başladığı, doğanın canlandığı bu dönemde yaşanan iklim değişimleri kişilerin psikolojisini de önemli ölçüde etkiliyor. Yapılan araştırmalarda geçiş havalarının bu etkisini kanıtlıyor. Kapalı havaların daha fazla görüldüğü iklimlerde seretoninde yaşanan düşüşle mutsuzluk ve suç oranı artıyor. Sıcak iklimlerde yaşayan kişiler ise daha cana yakın, mutlu bir kişilik yapısına sahip oluyorlar.

Kışın seretonin hormonu azalıyor

Birçok ülkede konu ile ilgili araştırmalar yapılmıştır. Yapılan çalışmaların bize gösterdiği, bireylerin soğuk havalarda daha içine kapanık bir ruh haline bürünerek kendilerini daha depresif hissettikleri yönündedir. Bu dönemlerde uyku düzenlerinde büyük değişimler yaşayan bireyler; sıklıkla “yorgun hissetsem de uyuyamıyorum”, “sabahları uyanmakta güçlük çekiyorum”, “bitmek bilmeyen bir yoğunluğum var”, “kendimi iyi hissetmiyorum” ,“içimden hiçbir şey yapmak gelmiyor” gibi şikâyetlerde bulunuyorlar.

Konuya bilimsel yönü ile bakıldığında güneş ışığının yetersizliği hormonal dengeyi değiştirebiliyor ve hatta bu durum bireyleri fizyolojik açıdan şikâyetlerde bulunmaya yöneltiyor. Serotonin adı verilen mutluluk hormonu, azalan güneş ışığına bağlı olarak azalırken, melatonin denilen uyku hormonu artmaktadır. Kış döneminde şikâyet ettiğimiz fizyolojik yorgunlukların temelinde bu durum vardır.

Geçiş havaları psikolojimizi etkiliyor

Hava durumu beyindeki fizyolojik dengeyi etkiler. Dolayısıyla kişilerin psikolojisi de bu durumdan etkilenir. Bu durumda beraberinde bahar yorgunluğunu getirir. Beden ve beyin arasındaki uyumsuzluktan kaynaklanan bu durum, kimilerini olumlu yönde etkilerken kimilerini ise olumsuz etkiler. Doğanın enerjisi insanları sarıp sarmalarken bir yandan da kişilerde bir rehavet hissi oluşturur. Genel olarak karşılaştığımız şikayetler; sabah halsiz uyanma, sinirlilik, uyku bozukluğu, konsantrasyon güçlüğü, yoğun eklem ağrıları, enerjide düşüş hissetme gibi şeklinde özetlenebilir. Bu gibi şikâyetleri olan kişilerin iş hayatları ve hatta özel hayatları dahi bu durumdan olumsuz etkilenebilir. Konstrasyon güçlüğü ve enerji düşüşleri kişinin iş motivasyonunu düşürürken, psikolojik açıdan gergin hissetmek de kişinin sosyal ilişkilerini ve dolayısı ile özel hayatlarını olumsuz yönde etkileyebilir.

Kadınlar daha duyarlı

Yapılan araştırmaların bize gösterdiği, bu değişimlere kadınların daha duyarlı olduğu yönündedir. Bu çalışmalara göre kadınlar yazın kendilerini daha iyi hissederken, kışın daha kötü hissettikleri görülmüştür. Kadınlar, sosyalleşme ihtiyaçlarını yaz aylarında daha uygun bir şekilde karşılayabilmektedirler. Hormonal açıdan düşünüldüğünde de dişilik hormonları olan östrojen ve progesteron dalgalanmalarının sirkadyan (günlük) biyoritmleri etkileyebiliyor. Yani bu durum kişinin östrojene veya progesterona karşı ne kadar duyarlı olduğuyla ilgilidir.

Ne yapmalı?

Vücudun bozulan düzenini yeniden sağlayabilmek için uyku düzenini sürdürmek önemlidir. Erken yatılıp kalkılan, kaliteli bir uyku düzeni ile yaşanılan yorgunluk ve stresinden üstesinden gelinebilir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer noktada ısınan hava ile birlikte artan su ihtiyacını yeterince karşılayabilmektir.

Doğanın canlanması ile birlikte bu durumdan en yüksek faydayı sağlayabilmemiz için bedenimize zarar verecek aşırı kafein, sigara, alkol gibi alışkanlıklardan uzak durulmalıdır. Ayrıca, güneşin varlığından faydalanarak gerekli vitaminleri vücudumuza aldığımızda seretonin hormonunu da daha fazla sağlamak mümkün hale geliyor. Bu noktada açık havada yapılan egzersizler hem yorgunluğu önlerken hem de güneşten faydalanmamızı sağlıyor.

Ve tabii her şeyden önemlisi bizleri mutsuz eden kişilerden ve durumlardan uzak durarak, bize olumlu enerji veren insanlar ile vakit geçirmeliyiz. Unutulmamalıdır ki mutluluk bulaşıcı bir şeydir ve mutluluğu yakalamak bizim elimizdedir.

Mutlu insanların 21 alışkanlığı

Mutlu olmak için alışkanlık haline getirmeniz gerekenler...

21

Hayata değer verin Her güne canlı ve sağlıklı başladığınıza şükredin. Hayata karşı çocuksu bir merak duygusu geliştirin. Yaşayan her şeyin güzelliğine odaklanın. Günlerinizi dolu dolu yaşayın. Küçük şeylerle kafanızı yormayın.

Arkadaşlarınızı akıllıca seçin Kendinizi; değerlerinizi ve amaçlarınızı paylaşan, mutlu ve pozitif insanlarla çevreleyin. Aynı etik değerleri paylaştığınız arkadaşlarınız, hayallerinize ulaşmada size yardımcı olacaklardır. Bu insanlar, size kendinizi iyi hissettirir ve ihtiyaç anında yardımcı olabilmek için her zaman oradadırlar.

Düşünceli olun Etrafınızdakileri oldukları gibi ve hayattaki yerleri ile beraber kabullenin. Kim olduklarına saygı duyun. Onlara nazik ve cömert bir tavırla yaklaşın. Karşınızdakini değiştirmeye çalışmadan, ihtiyaç anında yanında olun. Temasta bulunduğunuz herkesin gününü aydınlatmaya çalışan bir dost olun.

Sürekli öğrenin Kariyeriniz ve hobileriniz hakkındaki en son haberleri ve gündemi daima takip edin. Dans, kayak, sörf gibi ilginizi çekebilecek ve cesaret gerektiren şeyler yapmaya çalışın.

Problemlerinizi yaratıcılıkla çözün Kendinize acımayın. Bir sorunla karşılaştığınız anda çözüm üretmek için düşünmeye başlayın. Yolunuzdaki taşların ruh halinizi etkilemelerine izin vermeyin. Bunun yerine, karşılaştığınız her engeli pozitif bir değişim fırsatı olarak görün. İçgüdülerinize güvenmeyi öğrenin - hemen hemen her zaman doğrudurlar.

Sevdiğiniz işi yapın Çoğu istatistik çalışmaların yüzde 80'i, insanların işlerini sevmediklerini gösteriyor. Etrafta bu kadar mutsuz insan olmasına şaşmamak gerek. Hayatınızın önemli bir kısmını çalışarak geçiriyorsunuz; bu yüzden keyif alabileceğiniz bir kariyer seçin kendinize. Nefret ettiğiniz bir işten kazanacağınız ekstra para hiçbir şeye değmez. Hobilerinizle eğlenebileceğiniz vakitler yaratın ve özel ilgi alanlarınıza dair konularda takipte olun.

Hayattan keyif alın Etrafınızdaki güzellikleri görmeye vakit ayırın. Hayat, işten ibaret değildir. Bahçenizdeki gülleri koklamaya, sevgilinizle gün batımını izlemeye, sahilde küçük bir yürüyüş yapmaya vs. zaman ayırın. Şimdiki zamanda yaşamayı öğrenin ve buna değer verin. Geçmişte ya da gelecekte yaşamaya çalışmayın.

Gülümseyin Kendinizi ve hayatınızı aşırı ciddiye almayın. Hemen hemen her durumun içinde mizah bulabilirsiniz. Kendinize gülün - hiç kimse mükemmel değildir. Yerine göre gülümseyebildiğiniz zaman hayatı hafife almak da kolaylaşır. (gülmenin uygunsuz kaçabileceği, ciddiyet gerektiren durumlar da yok değil tabii.)

Bağışlayın Kin tutmak, kendinizden başka hiç kimseyi incitmez. Kendi akıl sağlığınız için çevrenizdekileri bağışlayın. Bir hata yaptığınızda, bunun bilincine varın, bundan ders çıkarın ve kendinizi affedin.

Minnet edin Minnettar bir tavır sergileyin. Şükür duyduğunuz her şeyi sayın - ufak ve önemsiz görünen şeyler de dahil. Evinizin, işinizin ve en önemlisi ailenizin ve arkadaşlarınızın değerini bilin. Onlara, hayatınızda oldukları için ne kadar mutlu olduğunuzu hissettirin.

İlişkilere yatırım yapın Tartışma anlarında bile sevdiklerinizin, onları ne kadar sevdiğinizi bildiklerinden emin olun. Onlarla zaman geçirerek, ailenizle ve dostlarınızla aranızdaki ilişkilerinizi besleyin ve geliştirin. Verdiğiniz sözleri tutun, destekleyici olun.

Sözünüzün eri olun Dürüstlük en iyi yöntemdir. Yaptığınız her harekette ve verdiğiniz her kararda önceliğiniz dürüst düşünce olmalıdır. Sevdiklerinize olduğu kadar kendinize karşı da dürüst olmanız en iyisidir.

Meditasyon yapın Meditasyon, sürekli aktif olan beyninize dinlenme fırsatı verir. Beyniniz dinlendiği zaman içerdiği enerji miktarı artar ve daha yüksek verimle çalışabilecek duruma gelir. Yoga, hipnoz, görselleştirme ya da sadece sessizce oturma... İçlerinden keyif alacağınız bir tanesini seçin ve bunu her gün düzenli yapabilmek için zaman yaratın.

Kendi işinize bakın Hayatınızı dilediğiniz gibi inşa edebilmeye konsantre olun. Kendinizle ve ailenizle ilgilenin. Başkalarının yaptıklarını ya da söylediklerini kafanıza çok takmayın. Dedikodulara kulak asmayın. Yargılamayın. Herkes hayatını istediği gibi yaşama hakkına sahiptir - siz dahil!

İyimser olun Bardağın dolu tarafına bakmaya çalışın. Karşılaştığınız her durumda pozitif yönler arayın; onlar her zaman oradalar - bazen bulması zor da olsa. Bazen ne olduğunu asla öğrenemeseniz de, her şeyin bir sebebi olduğunu unutmayın. Olumsuz düşünceleri uzaklaştırın. Diğerlerinden sıyrılıp kafanıza girmeyi başarabilen olursa, anında pozitif olanı ile değiştirin.

Koşulsuz sevin İnsanları oldukları gibi kabul edin. Sevginizi kısıtlayamazsınız. Sevdiklerinizin yaptıkları her şeyi onaylamasanız da onları sevmeye devam edersiniz.

Israrcı olun Asla pes etmeyin. Her soruna, sizi amacınıza bir adım daha yaklaştıracak bir basamak gözüyle bakın. Pes etmediğiniz sürece asla başarısız olmayacaksınız. Ne istediğinize odaklanın, gerekli becerileri edinin, başarıya götüren bir plan yapın ve harekete geçin. En mutlu olduğumuz an, değer verdiğimiz bir şeyin peşinde olduğumuz andır.

İleri görüşlü olun Değişimi mümkün olmayan şeyleri, oldukları gibi kabul edin. Mutlu insanlar, kontrollerinin ötesindeki durumlar üzerinde boşuna vakit harcamazlar. Bir insan olarak, sınırlarınızı kabullenin. Arzuladığınız sonuçları yaratarak kontrolü nasıl alacağınızı bulmaya odaklanın.

Kişisel bakımınıza özen gösterin Zihninize, bedeninize ve sağlığınıza dikkat edin. Düzenli kontroller yaptırın. Sağlıklı yiyin ve spor yapın. Bolca dinlenin. Çok su için. Zihninizi, ilginç ve heyecanlı oyunlarla meşgul ederek düzenli egzersizler yapın.

Özgüveniniz tam olsun Olmadığınız biri gibi olmaya çalışmayın. Sahtekarları kimse sevmez. Özünüzde kim olduğunuza odaklanın ve sevdiğiniz ya da antipati duyduğunuz şeyleri tanımlayın. Kim olduğunuza güvenin. Elinizden geleni yapın ve kendinizi ikinci plana atmayın.

Sorumluluk alın Mutlu insanlar, kendi hayatlarından yüzde 100 sorumlu olduklarını bilirler ve anlarlar. Tavırları, düşünceleri, ruh halleri, hisleri, hareketleri ve söylediklerinin sorumluluklarını alırlar. Bir hata yaptıklarında bunu ilk kabul eden yine kendileridir. Güne, mutluluk için gerekli sorumlulukları alarak başlayın. Kendi alışkanlıklarınızı geliştirmek için çalışın. Bahsettiğimiz bu alışkanlıkları günlük hayatınıza ne kadar dahil ederseniz o kadar mutlu olacaksınız.