MS, kadınlarda 2 kat daha fazla olmak üzere, 15–50 yaş arasında herhangi bir yaşta ama özellikle 20–40 yaşları arasında sık görülüyor. Bu yaş grubunda en sık karşılaşılan nörolojik hastalık ve çok önemli bir sakatlık nedenini. Hastalığın seyri; tekrarlayıcı, ilerleyici-tekrarlayıcı, başlangıcından itibaren sürekli ilerleyici, hastalığın ileri safhalarında birden kötüleşme gösteren grup olarak değişik özellikler gösterebiliyor. Hastaların yüzde 10’unda, 10 yıldan daha fazla sürdüğü halde, belirgin fonksiyon kaybına neden olmayan ve "iyi huylu " olarak tanımlanan bir gidiş olabiliyor. Çok kötü gidiş ise MS hastalarının yüzde 10’unda ortaya çıkıyor.


MS ataklarının her biri hastada bir iz bırakıyor ve yıllar içinde sakatlık oranı artıyor. Hastaların yüzde 50’si 15 yıllık hastalık sonunda yardımsız yaşamlarını devam ettirebiliyor. Geri kalan hastaların yüzde 25’i yardımla ya da tekerlekli sandalyeye bağımlı olarak yaşıyor, diğer yüzde 25’i ise yatağa bağımlı kalıyor. MS hastaları, ileri derecede sakatlık nedeniyle yatalak hale geliyor. Bunun sonucunda hareketsizlik, enfeksiyonlar, yatak yaraları, yutamama ve solunum yetersizliği nedeniyle tekrarlayan ağır zatürreeler sonucu yaşamlarını yitiriyor. MS teşhisi ve takibi açısından hem hastaya hem hekime hem de hasta yakınlarına tıbbi, psikolojik ve ekonomik olarak ağır yükler getiriyor. Hastalığın özellikle üretkenliğin en yüksek olduğu yaşlarda daha sık görülmesi olayı daha dramatikleştiriyor. MS hakkında, hasta ve yakınlarının bilgilenmesi ve tedavinin iyi programlanması birçok hastanın sakatlık derecesinin artmasına engel olabiliyor.


MS belirtileri


Kol ve bacaklarda ani ağrılı kasılmalar, his kaybı, uyuşmalar, güçsüzlük, ağrı, elektriklenme hissi, kaşıntı gibi belirtiler olabiliyor. MS’li hastaların yüzde 17’sinde göz siniri tutuluyor. Bunun sonucunda bulanık ve çift görme, göz ağrısı gibi belirtiler olabiliyor. Beyincik tutulursa dengesizlik, omurilik tutulumlarında idrar tutamama ya da yetiştirememe gibi belirtiler görülebiliyor. Cinsel işlev bozukluklarına da oldukça sık rastlanıyor. Tekrarlayan ataklarla hastaların yüzde 40-70’inde okuma, yazma hesap yapma, muhakeme yeteneği ve anlama gibi bilişsel fonksiyonlarda bozulma ortaya çıkarken, yüzde 5’inde de epileptik nöbetleri görülebiliyor.


MS'in nedenleri neler?


Bağışıklık sistemi, çevresel etkenler, genetik özellikler ve enfeksiyon etkenleri sorumlu tutuluyor. Ancak halen MS’un nedeni tam olarak bilinmiyor. Kuzey Amerika ve Kuzey Avrupa’da görülme sıklığı fazla. Asya ülkelerinde ise oldukça az görülüyor. MS hastalarının ailelerinde MS gelişme oranı yüzde 4 ‘tür ve sağlıklı topluma göre bu artmış bir orandır. Çift yumurta ikizlerinde genetik benzerlik ve aynı çevre koşullarında yaşarlarsa MS görülme sıklığı benzerlik gösteriyor. Çeşitli virüslerın atakları tetiklemesi nedeniyle hastalıkla virüslar arası ilişki olabileceği düşünülüyor.


MS tanısı nasıl konuyor?



MS tanısı koymak için önce magnetik rezonanslı görüntüleme (MRG) ile mutlaka beyin görüntülemesi yapılmalı. "Demiyelinizan plaklar" olarak adlandırılan lezyonların MRG’de görülmesi tanı ve takip için kullanılabiliyor. İkinci yapılacak işlem lomber ponksiyon, yani belden su alma işlemidir. Belden alınan beyin omurilik sıvısında miyelin yıkımına bağlı olarak bazı proteinlerde artma olabiliyor. Uyarılmış potansiyellerle beyin sapı, göz siniri, işitme sinirinin tutulumu hakkında fikir sahibi olunuyor. Bu özel tetkiklerin yanı sıra kan ve idrar tahlillerine de bakılıyor. MS’e benzer belirtileri olabilen vaskülit, B12 eksikliği gibi, diğer hastalıkların olmadığının gösterilmesi gerekiyor.

MS nasıl tedavi ediliyor?



MS’da tedavi; atakların önlenmesi, atakların tedavisi, kronik ilerlemenin önlenmesi ve hastalığın yarattığı sakatlıklardan kaynaklanan şikayetlerle mücadele olarak gruplandırılabiliyor. MS’a özgü kesin bir tedavi yok. Nedeni ne olursa olsun hastalık bağışıklık sisteminde bir problem sonucu enflamatuar olayın vücut tarafından durdurulamaması nedeniyle oluşuyor. Tedavilerin bir kısmı enflamatuar olayı baskılamaya bir kısmı ise vücudun bağışıklık sistemine destek olmaya yönelik gerçekleştiriliyor. Bazen iki tür tedavinin birlikte uygulanması da gerekebiliyor. Hastaların idrar yolu enfeksiyonları, kasılmalar, kaşıntı, yanma ve elektriklenme hissi gibi şikayetleri de genelde ilaç kullanmayı gerektirebiliyor. MS hastalarında depresyon oldukça sık görülüyor. Hastaların psikolojik sorunlar açısından yakından izlenmesi gerekiyor. Fizik tedavi ve rehabilitasyon, yürüyüş, bisiklete binmek, yüzme gibi aşırı efor gerektirmeyen egzersizler tavsiye ediliyor.


MS hastalarının sıcak banyo ve saunadan kaçınmaları gerekiyor. Bu hastalara yağdan fakir beslenme öneriliyor ve kan yağlarını düşürmeye yönelik ilaçlar verilebiliyor. Basit enfeksiyonlarda hastaların ateşi düşük tutulmaya çalışılıyor. Çünkü ateş, yeni bir atağı başlatabiliyor. Gebelik öncesinde tıp uzmanıyla mutlaka ayrıntılı olarak konuşulması gerekiyor. Bir sakınca görülmeyen MS’lilerde gebelik döneminde alevlenme atakları azalabiliyor. Ancak doğumdan sonraki ilk birkaç haftada atak görülme sıklığı artabiliyor.


Anadolu Sağlık Merkezi Nöroloji Uzmanları


Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!
  • Misafir göğe bak arkadaşım!!!derin bir nefes al! yaşıyorsun bak!!!! kendini karamsarlık bataklığına gömüp hayatı ıskalama arkadaşım! bir kaç küçük değişiklikle hayatına kaldığın yerden devam edeceksin, iyi olacaksın, söz. sadece alışman gerekiyor. gerisi çok kolay. alıştıktan sonra da herkesten ne kadar farklı olduğunu, bir mucizeye sahip olduğunu göreceksin. "şükür" attığın her adım için, gördüğün her bir renk için duyduğun her ses için, dokunduğunda hissedebildiğin için, herkesten çok "sen" şükredeceksin. hayatın bütün güzel yanlarını en çok "sen" farkedeceksin. mutlu...
    CEVAPLA
  • Misafir size hak veriyorum. daha önce farkına varamadıklarının değerini anlıyorsunuz :(
    CEVAPLA
  • Misafir merhaba. bu yorumu, buraya gelip internetteki bilmem kaç yüzüncü ms tanıtım yazısını okuyan yeni tanı almış arkadaşım için yazıyorum. ben de yıllar önce gelip bu yazıyı ilk okuduğumda dünya başıma yıkılmıştı! üstelik hastalıkla ilgili yeterince bilgi sahibi olduğum halde. çünkü tıp fakültesi son sınıftaydım o zaman. ama yine de dünya başıma yıkıldı. peki ya şimdi? şimdi tedavime düzenli şekilde devam ediyor ve doktorluk mesleğimi yapıyorum...sırf dikkat çekmek adına ms hakkında yazılmış bu internet bilgilerine itibar etme! kendi hekiminden bilgi al! hastalık yoktur hasta vardır...
    CEVAPLA
  • Misafir Okuduktan sonra ölmek istedim resmen bu ne boyle ağliyorum su an %50si sakat kaliyor o zaman
    CEVAPLA
  • Misafir Sizin burda yazdiginiz belki msin dogru durust bilinmedigi zamanlarda tedavi edici ilaclarin olmadigi zaman dogru olabilir fakat gunumuzde 10 ms hastasindan belki 1 i yardima ihtiyac duyuyor.ben 6 senedr ms hastasiyim ilaclarimi kullanip dikkat ettigim surece gayet saglikliyim her atakta iz brakmiyo
    CEVAPLA
  • Misafir bu nasıl bir yazı! bu nasıl bir hekimlik böyle! hayatını kısıtlamadan yaşayan onca ms hastası olduğu halde yazıya tekerlekli sandalye fotoğrafıyla başlamanızdan belli aslında nereye varacağınız ama insan bu kadar acımasız olacağınıza ihtimal vermek istemiyor. hastalıkla ilgili başka yerlerde rastlamadığımız bu "derin" bilgilere hangi kıymetli çalışmanız sonucu ulaştınız acaba? bir hastalık bilgilendirme yazısında "dramatik" diye bir laf geçer mi, siz hastalarınızı bı anlayışla mı tedavi ediyorsunuz? önce helimliğinizden sonra insanlığınızdan utanın!
    CEVAPLA
  • Misafir ağzınıza sağlık bundanda hekim olacak adeta dalga geçmiş
    CEVAPLA
  • Misafir bu yazıyı yazan vicdansız insan, seni allaha havale ediyorum..o kadarmakale okudum ms le ilgili senin kadar sadizmden zevk alanını görmedim...allaha havalesin şu kandil gecesinde...
    CEVAPLA
  • Misafir bu hastalık kabul edilemez görünse de maalesef kabul edeceğiz,kalitemiz çok düşse de fazla zorlamadan olan gücümüzü korumaya çalışacağız.ben şuan çok perişanım ,komple sağ bacağım da düştü,eşim tülbent bağladı yukarı kaldırıyor,ben de adım atmaya çalışıyorum.yapacak şey depresyona girmemek. allah yardım etsin tüm hastalara..
    CEVAPLA
  • Misafir evet bende okuyorum ve moralim cok bozuliyor ne yapicam sasirdim bir tek sunu anladim ne olacaksa olacak ve olsun.allah buyuktur hepimize sifa dillerim
    CEVAPLA
  • Misafir dün 22 yıldır tanı konulamayan ya da yanlış tanılar konulan şikayetlerimin gittiğim hastanedeki doktorun aşırı dikkati sonucu bir de beyin mr ı alalım demesi sonucunda çekilen beyin mr ve bu mr ın dikkatli incelenmesi ile ms tanısı aldım. ben 22 yıldır bununla yaşamışım. anne olmuşum . aşık olmuşum. sevinçler yaşamışım. kederler yaşamışım. her insan gibi yaşamışım işte. hatta bir çoklarının hayal dahi edemeyeceği durumlar duygular yaşamışım. yaşamaya da devam edeceğim. bu yazıyı yazan vatandaşa diyorum ki "hadi len ordan !"
    CEVAPLA
  • Misafir benim de gördüğüm en kötü ms tanıtım yazılarından biri....1,5 ay önce tanı aldım, insan böyle bir şey yaşayınca varolan tüm yazıları okumak istiyor, forumlar, bu tarz güya"bilgilendirme"yi amaçlayan yazılar...okudukça okunuyor ve moraller gitgide bozuluyor. yapmayın. okumayın. doktorunuzdan hastalık hakkında en doğru bilgiyi alabilirsiniz. çünkü herkesin ms'i kendine özgüdür ve ms hastalığı yoktur, ms hastası vardır.. buradaki yüzdeler, ifadeler vs. çok acımasız...yeni tanı almış birinin gelip bu yazıyı okuduğunu düşünün. lütfen, düşünün! bu yazıyı yazan insanlar, lütfen biraz...
    CEVAPLA
  • Misafir ateşlenmeyi merak etmiştim. bilgilerinizi için teşekkürler. her msli aynı deyil
    CEVAPLA

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.