Östaki borusu burun ve boğaz ile orta kulağı (kulak zarı arkasında kulak bölümü) birbirine bağlayan bir borudur. Normalde, östaki borusu orta kulak içindeki basıncın, orta kulak dışındaki hava basıncı ile dengeli olmasını sağlar. Östaki borusu ile ilgili bir problem varsa, orta kulak içindeki hava basıncı dış ortamdaki hava basıncı ile aynı olmayacaktır. Bu durum orta kulağa zarar vererek kulak ağrısı, işitme kaybı gibi sorunlara neden olabilir. "Kulak barotravması" hava basıncı farkı yüzünden orta kulakta oluşan hasarı ve buna bağlı olan problemleri tanımlamak için kullanılan tıbbi bir terimdir. Çoğu östaki borusu problemleri ciddi değildir. Bunlar genellikle kısa bir süre içinde kendiliğinden düzelir. Ancak östaki borusu sorunları bazen ciddi sorunlara da yol açabilir. Bu sorunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Orta kulak enfeksiyonu,
• Kulak zarı çökmesi,
• İşitme kaybı…

Gayrettepe Florence Nightingale Hastanesi'nden Kulak Burun Boğaz-Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı, Op. Dr Celal Ünver östaki borusu sorunlarına bağlı uzun vadeli işitme kaybının, çocuklarda dil ve konuşma sorunlarına yol açtığına dikkat çekiyor. “Östaki borusu geniz boşluğu orta kulağa bağlayan küçük boru şeklinde bir yapıdır, kıkırdaktan yapılmış uzun bir parçadan oluşur. Kulak zarına yakın olan parçası kısa ve kemikli yapıdadır. Her yutkunduğumuzda, bu yapı kısa süreyle açılır ve hemen yeniden kapanır. Bu orta ve dış kulak arasındaki basıncı dengeleme görevini görür. Açılıp kapanma hareketi meydana geldiğinde genellikle bir “klik” sesi duyulur. Östaki borusu gereken şekilde açılamadığı takdirde, basınç dengelenemez ve kulakta basınç veya sesleri “boğuk” duyma gibi rahatsızlık verici hislere yol açabilir” dedi ve östaki borusunda sorun yaratacak durumları şöyle sıraladı:

• Ani hava basıncı değişiklikleri - Ani hava basıncı değişiklikleri uçuş, dalış ve yüksek yerlere hızlı çıkma sırasında olabilir.
• Östaki borusunu bloke eden büyümeler
• Anormal yapıda östaki borusu ile doğmak
• Kulak ağrısı, kulakta basınç veya dolgunluk hissi, işitme sorunları ve kulak çınlaması östaki borusu sorununun ortak belirtileridir.

Östaki borusu hastalıklarının tanısı nasıl konur?

Yukarıda sayılan belirti ve bulgulara sahipseniz zaman kaybetmeden Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanınıza başvurmanızda fayda vardır. Tanıda şikâyetleriniz takip eden tam bir KBB muayenesi bazen yeterli olabilecekken, ek olarak işitme testi ve görüntüleme yöntemlerine ( BT, MR) ihtiyaç duyulabilir.

Östaki borusu problemleri nasıl tedavi edilir?

Tedavi östaki borusunda soruna yol açan nedene bağlıdır. Doktorunuzun uygun göreceği yöntem ile tedaviye devam etmeniz gerekir. Aşağıdakilerden biri veya daha fazlası tedavinizde kullanılabilir:

• Burun spreyleri
• Antihistaminikler - Bu ilaçlar genellikle alerji tedavisinde kullanılır.
• Dekonjestanlar - Bu ilaçlar burun tıkanıklığı belirtilerinde yardımcı olabilir.
• Antibiyotik ilaçlar - Östaki borusu sorunlarına ek olarak bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyon varsa antibiyotik ilaçlar gerekli olabilir.
• Cerrahi - Çoğu kişide östaki borusu sorunları için ameliyat gerekmez. Uzun süreli ve şiddetli belirtileri olan ve ilaç tedavisine yanıt alınamayan durumlarda gerekebilir.

Balon tuboplasty ile uçakta sık yaşanan kulak tıkanıklıkları ve basınca son!

Herkes kulaklarında basınç hissetme tecrübesi yaşamıştır – uçakta inişte veya kalkışta; trende tünelin içinden geçerken; dağ geçitlerinde yürüyüş yaparken; denize dalma sırasında ileri derecede kulak ağrısı ve kulak zarının yırtılması ya da baş dönmesi gibi problemler yaşayanlar olmuştur. Normalde, bu rahatsızlık veren hatta zaman zaman ağrı yapan his çabuk geçer - genellikle yutkunma veya esneme hareketinden sonra. Ancak, yetişkinlerin yaklaşık yüzde birinde, kulaklarda devamlı basınç hissi, sesleri “boğuk” duyma şeklinde kalıcı belirtileri olan ya da kulak zarı arkasında sıvı toplanmasına neden olan östaki borusu fonksiyon bozukluğu vardır.

Kalıcı fonksiyon bozukluğunun tedavi edilmesi gerekir. Kulaklarında basınç dengesizliği bozukluğu olan kişiler bir kulak burun boğaz (KBB) doktoruna başvurmalıdır. Doktorunuz tedaviye önce tam bir KBB muayenesi ile başlayacaktır.Daha sonra östaki fonksiyon bozukluğunu gösteren testleri yapacaktır. Bazı vakalarda problemler, yeni bir tedavi şekli olan BET-kateterle östaki borusuna balon dilatasyon uygulanarak geçirilebilir. Bu yöntem için uygun bir hasta olup olmadığınıza doktorunuz karar verecektir

Yenilikçi bir tedavi olan östaki borusuna balon dilatasyon uygulaması östaki borusunun fonksiyon bozukluğunun tedavi edilmesinde yeni bir yöntemdir. Kısa süreli genel anestezi altında yapılan bu işlemde hastanın östaki borusunu açmak için bir balon kullanılmaktadır: Bunu yapmak için burundan veya ağızdan östaki borusunun kıkırdak yapısındaki parçasının içine bir balon yerleştirilir ardından balon iki dakikalık bir süre için 10 atmosfer basınç yaratacak şekilde şişirilir. Sonuç olarak borunun içindeki tıkanıklık açılır. Birçok vakada, dilatasyonla borunun normal fonksiyonuna dönmesi ve hem normal hava değişimi hem de basıncın dengelenmesini sağlanabilmektedir. Balon dilatasyon uygulamasından sonra düzenli olarak östaki borusu havalandırma egzersizi yapmanızı tavsiye ederiz.

Uygulayın: “Valsalva manevrası”

Burun deliklerinizi kapatın, ağzınız kapalı iken karın kasınızı gererek burnunuzdan üflüyormuş gibi nefes verin. Bu hareket östaki borusunu açarak basıncın dengelenmesini sağlar. Ameliyat sonrasında “Valsalva manevrasını” bir ay süresince günde 3-5 kez yapmanızı tavsiye ederiz.