Kış hastalığı olarak bilinen grip kronik bir rahatsızlık sahibi olan kişilerde daha ağır bir şekilde seyreden ve zaman zaman ölümle sonuçlanabilen ateşli bir hastalıktır. Kış mevsiminde sıklıkla görülen ve ağır geçen griplerin zatürreye ortam hazırladığını söyleyen Liv Hospital Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ferah Ece zatüre ile ilgili merak edilenleri anlattı.

Zatürre neden ortaya çıkar?

Zatürre, akciğer lobunun iltihaplanması şeklinde ortaya çıkan, eşlik eden başka bir hastalığı olmayan hastalarda günlük yaşamı sırasında görülebilen, kronik bir rahatsızlık sahibi olan kişilerde daha ağır bir şekilde seyreden ve zaman zaman ölümle sonuçlanabilen ateşli bir hastalıktır. Bu hastalıkta akciğerlerde bulunan hava kesecikleri iltihaplı bir sıvıyla dolduğundan akciğerlerin görevi olan oksijen alışveriş işlevi bozulur ve bu nedenle kanda oksijen düzeyi azalır. İltihaplanmaya virüs, bakteri veya mantar gibi mikroorganizmalar neden olur.

Bulaşıcı mıdır?

Zatürreye neden olan bu mikroplar kişiden kişiye, yakın temas sonucu bulaşırlar. Hastalığın sağlıklı kişilere bulaşması, öksürük, aksırık ya da hasta kişilerin konuşması sırasında havaya yayılan damlacıkların doğrudan solunması yoluyla gerçekleşir. Kalabalık yerler, kapalı alanlar, insanların toplu hâlde yaşadığı okullar, askeriye ve yurtlar zatürrenin bulaşma olasılığının fazla olduğu yerlerdir. Alkol, uyuşturucu maddeler, sigara ve kötü hayat şartları, ağır grip zemin hazırlayan etmenlerdendir.

Grip zatürreye çevirebilir mi?

Ağır geçen grip hastalığı zatüreye ortam hazırlar, vücudu aşırı ölçüde zayıf düşüren hastalıkların seyri sırasında da zatürre ortaya çıkar.

Neden zatürre daha fazla görülüyor?

Havaların iyice soğumasıyla ilerleyip zatürreye çevirebilecek grip enfeksiyonları çoğaldı. Bu yüzden de zatürre daha sık görülmeye başlandı.

Belirtileri nelerdir?

Pnömonide şikayetler etken mikroorganizmanın türüne göre değişiklikler gösterir. Bakteriyel pnömonilerde genellikle ateş, üşüme ve titreme ile başlar ve gittikçe yükselir. Öksürük başlangıçta kuru vasıftadır. Ancak daha sonra öksürükle beraber iltihaplı balgam da görülür. Yan ağrısı, akciğer zarlarının tahrişi sonucu meydana gelebilir ve öksürmekle, nefes alıp vermekle ağrıda artış olur. Hastalığın yaygınlık derecesine göre hastalarda nefes darlığı ve el, ayak ve dudaklarda morarmalar görülebilir. Halsizlik, iştahsızlık, kırgınlık gibi genel şikayetler sıklıkla hastalığa eşlik eder.

Tedavisi nedir?

Tedavide antibiyotikler, gerekirse antiviral ajanlar, ateş düşürücüler kullanılması, oksijen alınması, su kaybını karşılayacak ölçüde sıvı alınması, yatak istirahati, bol vitaminli ve yüksek kalorili diyet ile hastanın çok iyi beslenmesi gerekir.

Kimler zatürre aşısı olmalı?

Bu hastalıktan korunma amaçlı olarak kardiyovasküler hastalığı olanlar, kronik akciğer hastalığı bulunanlar, diyabet hastaları, alkolikler, karaciğer sirozu olanlar, dalağı işlev görmeyen veya alınmış hastalar, kronik böbrek yetmezliği olanlar, organ nakli olan kişiler, kemoterapi ve/veya radyoterapi görenler, AIDS’li hastalar, huzurevlerinde yaşayanlar ve 65 yaşın üzerindeki herkes zatürre aşısı yaptırmalıdır.

Nasıl korunmak gerekiyor?

• Grip hava yolu ile bulaşan bir hastalık olduğundan, grip virüsüne yakalanmış insanların öksürme ve hapşırmaları ile ortama saçtıkları virüslerden korunmak için maske kullanmak en etkili yoldur.
• Toplu taşıtlar, sinema, tiyatro gibi kalabalık yerlerde havalandırmanın iyi olmasına dikkat etmek, temizliğe özen göstermek gibi tedbirlerle gripten korunmak mümkün olabilir.
• Stres, vücut direncini azalttığı için hastalıklara da zemin hazırlayan en önemli etkenlerdendir. Bu nedenle, çeşitli yollar ile stresten uzaklaşmak sağlıklı kalmayı da beraberinde getirecektir.
• Sigara içmemek, düzenli uyumak alınacak diğer önlemler arasında sayılabilir.