Boy kısalığının çok çeşitli nedenleri var. Bazılarının tedavisi cerrahi gerektiriyor. Bu uygulamalar yeni olmasa da konuyla ilgili gelişmeler baş döndürüyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Metin Küçükkaya, erken âdet görme, çocukluk çağında geçirilen (büyüme-gelişmeyi engelleyen) hastalıklar, genetik bozukluklar, hormon eksiklikleri ile beslenme bozukluklarının boy kısalığına yol açan sorunlar arasında olduğunu söylüyor. Bunun yanında kol ve bacaklarda eşitsizlik yapan ve bir bacağın diğerine göre kısa kalması durumu da çözüm bulunması gereken sorunlar arasında yer alıyor. Bu durum daha çok çocukluk çağında geçirilmiş kırıklar sonrasında, genetik bazı hastalıklarda, D vitamini eksikliğinde, çocukluk çağı böbrek hastalıklarında, bebeklikte geçirilmiş ciddi enfeksiyonlarda veya düşme sonrası kemiklerin büyüme plaklarının hasarlanması durumunda ortaya çıkıyor.

"Erken adet” etkiliyor!

Boy kısalığının en büyük sorumlusunun özellikle kızlarda erken âdet görme olduğuna dikkat çekiliyor. Günümüzde bazı besinlerin üretilmesinde kullanılan hormonlar kız çocuklarında 7-8 yaşlarında bile âdet görmeyle sonuçlanıyor. Bu şekilde erken âdet görme sonrası boy uzaması fazla olmuyor ve kişi kısa kalıyor.

Prof. Dr. Küçükkaya, “Bir kemiği beslenmesine zarar vermeden bir bölgesinden ayrıştırarak belirli bir hızda uzaklaştırmak sonucunda vücudumuz boşluğu yeni kemik yaparak doldurabiliyor” diyor. Arada oluşan yeni kemiğin tamamen vücudun kendi orijinal kemiği olduğu ve belirli bir süre geçtikten sonra çekilen röntgenlerde bile diğer kemiklerden ayırt edilemediği belirtiliyor. Uzatma sırasında sinir, kas ve damarlar dahil bütün yumuşak dokular uzuyor. Prof. Dr. Küçükkaya; “Hangi cihazı veya tekniği kullanırsanız kullanın olay aynı” diyor. Kullanılan teknikleriyse şöyle sıralıyor:

Kullanılan teknikler

İlizarov yöntemi: Çok eski ve günümüzde neredeyse terk edilmiş bir teknik. Halka şeklinde bacağa takılan tel ve çivilerin kemiği tuttuğu cihazlara verilen isim.

Akıllı fiksatörler: Halka şeklinde bacağa takılan cihazlara denir. Uzatma, bilgisayar programı aracılığıyla hatasız olarak yapılır. Eğer kemik eğriliği miktarı, çocukların uzatma ve deformite düzeltmeleri ile bazı kemik enfeksiyonlarının tedavisinde, ameliyat sırasında akut düzeltmeye izin vermiyorsa, bu uygulama tercih edilir.

Kombine teknikler: Uzatma cerrahisi 2 aşamadan oluşur. Birinci aşama günde 1 milimetre uzatma, ikinci aşamaysa yeni oluşan kemiğin sağlamlaşmasıdır. Sağlamlaşma aşaması birinci aşamanın 3 katı kadar sürer. Bu süreyi kısaltmak için uzatma aşaması sonunda dışarıdan takılan çiviler çıkarılır ve önceden kemiğin içine yerleştirilmiş olan in tramedüllerci hazlar yeni kemik sağlamlaşana kadar hastayı korur. 20 yıldan fazla süredir kullanılmaktadır. Günümüzde yerini kemiğin içerisine yerleştirilen, uzaktan kumandası olan ve dışarıdan görülmeyen uzatma cihazları tekniklerine bırakmaktadır.

Uzayabilen motorlu veya manyetik çiviler: Yeni bin yılın tekniği olarak görülen bu cihazlar kemiğin ve cildin içine yerleştirilir. Dışarı dan görülmezler. Bu yöntem de iyi leşme daha hızlı, tedavi süresi daha kısadır. Eski teknikler den çok daha konforludur.