İlköğretime hazır olmanın şartlarından biri, çocuğun kendi yaşına uygun zihinsel gelişim düzeyine erişmesi. Buna paralel olarak ilköğretime başlayacak her çocuğun anaokullarıyla sosyalleşmeye ve eğitime hazırlanmış olması gerekiyor. İşte bu yüzden okul öncesi eğitim, bu becerilerin kazanılmasında rol oynuyor.

Sosyal açıdan

Çocuklar oyuncakları paylaşmanın yanında yetişkinin ilgisini, yiyecekleri paylaşmayı ve karşılıklı konuşmayı öğrenir. Ayrıca yaşıtlarıyla çatışmaları ve ilişkilerde ortaya çıkan sorunları çözümlemeyi ve kendini nasıl ve ne zaman koruyacağını ve diğer çocukların hakkına saygı göstermeyi de öğrenirler. Bütün bunlar çocuğun ileriki yaşamında ortaya çıkan tüm sorunları çözmesine yardımcı olur ve problem çözme becerilerinin artmasını sağlar.

Duygusal açıdan

• Kendi işlerini kendisi yapması, sorunları kendisinin halletmesi ve bazı kararları kendisinin vermesi sayesinde çocuğun kendine güveni artar.

• Anne-babadan ayrı kalabileceğini ve onların bulunmadığı zamanlarda da kendisine bakabileceğini görmek, çocuğun özgüven ve bağımsızlık duygularını artırdığı gibi, kendi kendini avutma ve oyalama becerilerinin gelişmesine de yardımcı olur.

Fiziksel açıdan

Kesme, yapıştırma, boyama, kalem kullanma gibi faaliyetlerin düzenli olarak yapılması sonucu çocukların ince motor becerileri gelişir. Ayrıca koşma, zıplama, fırlatma, tırmanma gibi kaba motor fonksiyonlarını da kullanıp geliştirirler.

Zihinsel açıdan

• Çocuklar okulda nesneleri eşleştirme, sınıflandırma, ölçme, gözlem yapma ve fikirler üretme gibi matematik ve bilim becerilerini kazanır.

• Canlandırma, taklit ve hayali oyunlar sayesinde hayal gücü gelişir. Arkadaşları ve öğretmenleriyle konuşmak dil becerilerini geliştirir.

• Kitapları incelemek, boyama ve çizimler yapmak, arkadaşlarına mektup yazmak gibi faaliyetler de erken okuma ve yazma yetilerinin gelişmesine yardımcı olur.

• Dikkat eksikliği sorunu ve öğrenme güçlüğü olan çocukların erken fark edilmesini ve okula başlamadan gerekli önlemlerin alınmasını sağlar.

Okul seçerken…

Okulun temiz ve hijyenik olması önemli. Sınıfların büyüklüğü ve kaç kişilik olduğunu mutlaka öğrenin. Okulda çocuk için yapılan etkinliklerin bulunup bulunmadığı da araştırın. Rehberlik hizmetleri, kullanım açısından yeterli eğitici materyal bulunması ve okul bahçesinin oyuna elverişli olması da önemli. Okul seçiminde diğer önemli bir nokta çocuklarda spor, müzik, resim, aritmetik ve mantıksal düşünme gibi yeteneklerin geliştirilmesine yardımcı özelliklerin olup olmadığı. Çocuklarda özel yetenekler çoğu zaman çok geç fark edilir. Okul bu yeteneklerin ortaya çıkarılması ve geliştirilmesinde önemli rol oynar. Özel yetenekler, genellikle genetik kaynaklı olur. Belki de sizinki bir sanatçı olabilir…

Neye göre bir karar verebilirsiniz?

Çocuğunuzun üstüne titizleniyorsunuz, hele konu okul seçimi olunca… Çok haklısınız, çünkü anaokulu eğitimi çocuğun öğrenmesi, sosyal ve duygusal yönlerinin gelişmesi için temellerin atıldığı önemli bir dönem. Bu dönemde çocuğun gideceği okulun seçilmesi sırasında verdiğiniz kararlar çok önemli. Okul seçiminde okulun özelliklerinin, çocuğun ve ailenin beklentilerine ve özelliklerine uygunluğu dikkat edilmesi gereken diğer noktalar. Her aile doğal olarak, çocuğunun en nitelikli ve en ideal okul imkanlarından yararlanmasını ister. Ancak her aile için en ideal kavramıyla algılanan özellikler farklılık gösterir. Ailelerin beklentileri, anne babanın eğitimi, kişilik yapısı, gelir durumu, yetiştirildiği ve içinde yaşadığı sosyokültürel ortam ve sosyo-ekonomik koşullara göre değişkenlik gösterir. Örneğin bazı aileler için okulda alacağı notlar ve sınavlardaki başarı en önemli konuyken bazı aileler de sosyal, dil ve spor alanlarında çocuğun desteklenmesine daha çok önem verebilir. Siz kendi aile yapınıza en uygun olan okulu tercih edin.

Çocuğun seçimi

• Okulu siz seçeceksiniz evet ama çocuğunuzun seçimi de önemli. Okul seçiminde çocuklar böyle önemli bir kararı alabilecek sosyal ve zihinsel olgunlukta olmadığı için kararı ailenin vermesi gerekir. Ancak seçtiğiniz okul kararına çocuğun da özendirilerek katılımı sağlamaya çalışabilirsiniz.

• Okul seçimi için yapılacak ön inceleme gezisinin çocuk olmadan gerçekleştirilmesi önemli. Çocuğun okulla ilgili kararı vermesinde küçük ilginç bir oyuncak etkili olabilir. Ama olumsuz karar vermesinde okulda “o gün” ve “ an” için yaşanan olumsuz bir olay da çocuğun fikrini değiştirebilir. Veya orada gördüğü demir kapı, tuvaletlerin yapısı gibi basit şeyler çocuğun ürkmesine yol açabilir. Okul kararı çocuğa bırakılamayacak kadar önemli! Anne-babanın da bu sorumluluğu kendilerinin üstlenmesi gerekir.

Okulla görüşme

Ana sınıfına başlayan çocuklardan neler beklediklerini öğrenin. Sınıf düzeninin nasıl olduğunu sorun. Çok olgun olmayan çocuklar için “öğrenme köşeleri” etrafına yerleştirilmiş serbest ortamlar, sıraların arka arkaya dizildiği bir sınıf düzenine kıyasla daha uygun olur, bunu da konuşun. Ayrıca sınıfta kaç kişi olacağını mutlaka sorun. Çünkü utangaç çocuklar yirmi beş öğrenciden daha kalabalık sınıflarda zorluklar yaşayabilir.