Kaygı düzeyi yüksek olan anneler, çocuklarını daha fazla kontrol etme ihtiyacı duyuyorlar. Fakat sürekli olarak çocuğuna “dikkatli ol, düşersin” gibi uyarı cümleleriyle müdahale eden anneler, aslında “güvende değilsin, her an başına bir iş gelebilir” mesajı veriyor ve bu da çocukların kendini daha hassas hissetmesine neden olabiliyor.

Kendi kararlarını alana kadar ebeveyninin sorumluluğu altında olan çocuk, 3 yaşından itibaren annesinden ve babasından ayrı bir birey olduğunu algılamaya başlıyor. Sosyalleşen ve çevreyi gözlemlemeye başlayan çocuk, kendine bir de rol model seçiyor ve çoğunlukla bu rol model de anne veya baba oluyor. Eğer ebeveynlerden biri çok evhamlıysa, çocuk da doğru yaşam biçiminin bu olduğuna kanaat getirip kaygı bozuklukları geliştirebiliyor.

Sürekli kaygılanan, evhamlı bir çocuk, ilerde bireyselleşme sorunları yaşayan, sosyalleşemeyen, annesinin yanında olmadığında kendini aşırı yalnız hisseden şüpheli bir bireye dönüşebilir.

Evhamlı anne mi sağlıklı düşünen anne mi?

Elbette her çocuğun başına gelebilme ihtimali olan bazı olumsuzluklar vardır ancak evhamlı anneler bu durumları biraz abartma ve çarpıtma eğilimdedirler. Sağlıklı düşünen bir anne, örneğin çocuğunun okulda kayıp düşme ihtimalinden kaygı duyabilir ancak bunun doğal bir süreç olduğunu düşünüp rahatlayabilir. Ama evhamlı bir anne bu durumda okula gitmekle çocuğunun zarar görmesini eşleştirebilir, çocuğu her okula gittiğinde kendini suçlu ve çaresiz hissedebilir, okulda çocuğunu bekleyebilir ve tüm öğretmenlerini bu konuda uyarabilir. Böyle bir durumda çocuk da kaygılanacaktır. Sürekli olarak felaket senaryoları üreten evhamlı bir zihin, ufak tefek doğal sorunları bile baş edilemeyecek korkunç sorunlar gibi görmeye neden olabilir.

Ebeveynler nerede yanlış yapıyor?

Yüksek derecede kaygılar duyan, aşırı koruyucu tavırlar sergileyen anne babalar, çocuklarının tek başlarına kendilerini çok zayıf hissetmelerine neden olurlar. Genellikle bu çocuklar yalnız yatmak istemezler. Özellikle küçükken bazı sağlık sorunları yaşamış, sık hastalanmış çocuklar anneleri tarafından daha çok koruma altına alındıkları için ilerleyen yıllarda daha sık ayrılma kaygısı yaşadıkları gözlemlenmiştir. Ayrıca uyumayan, yemek yemeyen ya da anne-babanın dediğini yapmayan çocukları korkutmak da ilerde benzer sorunlara neden olabilen son derece yanlış bir davranıştır.

Kaygılı düşüncelerle baş etmek gerek

Çocuklarıyla ilgili aşırı kaygılanan anne babaların, olumlu düşüncelere yönelmesi gerekiyor. Kendi özel hayatlarında da bazı etkinlikler (spor, dernek vs.) düzenlemeleri, aşırı evhamlı ruh hallerinden kurtulmalarına yardımcı olur. Mükemmeliyetçi bir ebeveynlik anlayışı yerine çocukların özgürlüğünü ve bireyselliğini destekleyen bir tavır, aile bireylerinin psikolojisi için çok daha faydalı olacaktır.

Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz